Biologiya oqitiw metodikasi” bakalavr ta’lim bag’dari 2-kurs talabasi Berdimuratova Miyhannin’ Zoologiya pa’ninnen kurs jumisi mazmuni Kirisiw

Marjan paliplardin’ tu’rleri

Anemonlar (dengiz anemonlari)


Marjanlardan ayrıqsha bolıp esaplanıw, olar tek bir polipdan ibarat, qattı skeletga iye emes hám suw menen toldırılǵan. Reńler hám ólshemlerdiń úlken " tańlawi", sonıń menen birge, hár túrlı túrdegi " janıp turǵan" tentacles sebepli qızıqlı, olar menen ásirese ıqtıyat bolıwıńız kerek. Anemonlar qolǵa alınǵan awqattı áp-áneydey tutınıw etediler hám olardıń kópshiligi palyaço balıqlari menen simbiozda jasaydılar. Ekinshisi " o'z" anemonlarini azıqlantıradı, tazalaydı hám qorǵaw etedi, bunıń ornına jırtqıshlardan qorǵawlanǵan suw astındaǵı " uy" ni aladı. Sonı atap ótiw kerek, anemonlar basqa omırtqasız haywanlarǵa qolaysızlıq tuwdırib, akvarium átirapında aktiv háreketleniwi múmkin. Ásirese, siz akvarium daǵı nasoslardıń jaylasıwın dıqqat menen gúzetip barıwıńız kerek - kóbinese anemonlar nasoslarǵa " sıpalgan" hám mayda shańǵa " topıraq" túsken jaǵdaylar bar.




Echinodermlar
Echinodermlarga teńiz juldızları, teńiz kirpıları, sonıń menen birge kemrek málim bolǵan ofiuralar sıyaqlı teńizdiń belgili xalqı kiredi. dengiz qıyarlari va teńiz zambaklar. Kóplegen teńiz juldızları jırtqıshlar bolıp, marjanlarǵa zálel etkazishi yamasa jewi múmkin. Kóplegen teńiz juldızları jaqsı tiklenedi, yaǵnıy olar óz denelerin sezilerli dárejede ziyanlasa da tiklaydilar. Sonday etip, olardıń geyparalarında waqıt ótiwi menen hár bir " úzilgen" nurdan jańa teńiz juldızı ósedi. Óz gezeginde, echinodermlarning basqa ataqlı klassları - teńiz kirpıları - pataslanıw hám suw ósimligi menen azıqlanadı, eger geyparaları ikkilanmasa da. marjon poliplari... Túrlerge qaray, olardıń iyneleri túrli uzınlıq hám sırtqı kórinislerde bolıwı múmkin. Sonı este tutıw kerek, birpara tipratikanlarning in'ektsiyalari - mısalı, diatom - júdá awrıwlı, basqa wákiller bolsa pútkilley uwlı zatlı. Biraq teńiz qıyarları sonday ataladı, sebebi olar haqıyqattan da formasına uqsaydı katta qıyar, denediń bir uchida awqattı filtrleytuǵın tentacles menen. Teńiz qıyarın saqlawda siz qáwip
tuwılǵanda birpara túrler uwlı zatlı elementlardı suwǵa taslawına itibar beriwińiz kerek. cheklangan jay akvarium onıń barlıq xalqı ushın zıyanlı.Qánigeler bul teńiz organizmleriniń hár qıylı buyrıqların óz ishine alǵan poliplarning eki kishi klassların ajıratıp kórsetiwedi:


1. Segizta nur Jumsaq (Alcyonaria) hám shaqlı (Gorgonaria) mercanlarni óz ishine alǵan (Octocorallia). Sonıń menen birge, olar teńiz túkleri (Pennatularia), stolonifera (Stolonifera), Helioporacea kók poliplarini óz ishine aladı. Olardıń segizta tutqıshı, ishki spikulyar skeletlari hám sirrus tentuollari bar.
2. Altı nurli (Hexacorallia), olar arasında Korallimorpharia, teńiz anemonlari (Actiniaria), ceriantharius (Ceriantharia), zoantharias (Zoanthidea), madreporik (Scleractinia) hám qara mercanlar (Antipatariya) ajralıp turadı.