Biologiyani o‘qitishda o‘quvchilarda axloqiy va estetik tarbiyani shakllantirish

2-mustaqil ta’lim
Mavzu:Biologiyani o‘qitishda o‘quvchilarda axloqiy va estetik tarbiyani shakllantirish.
REJA:
1.Biologiyani o‘qitishda o‘quvchilarda axloqiy tarbiyani shakllantirish.
2.Biologiyani o’qitishda o’quvchilarda estetik tarbiyani shakllantirish.
O'zbekiston Respubltkasining Kadrlar tayyorlash sohasidagi davlat siyosati insonni intellektual va ma'naviy, ahloqiy jihatdan tarbiyalash bilan uzviy bog‘liq bo'lgan uzluksiz ta'lim tizimi orqali barkamol shaxs fuqaroni shakllantirishni nazarda tutadi. Tabiat to‘g'risidagi yetakchi fanlarning biri sanalgan biologiya zimmasiga o'quvchilarning ilmiy dunyoqarashini shakllantirishda ancha ma'suliyatli vazifalar tushadi. Shu sababli, ham maktab biologiya o'quv fanining mazmuni o‘quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirshida katta imkoniyatlarga ega.
Mazkur tizim o'zida o'quvchilar tomonidan fan asoslarini mustahkam o'zlashtirishlari barobarida, ilmiy dunyogarash va tafakkurni shakllantirish, o'quvchilarni ma'naviy axloqiy, vatanparvarlik, ekologik, estetik, iqtisodiy,jismoniy, gigiyenik, mehnat va baynalminal tarbiyalash masalalarini mujassamlashtiradi.
Ma'naviy-axloqiy tarbiya. Insonning ma'naviyati uning ongida aks etgan barcha ijobiy ruhiy, intellektual fazilatlar, axloq esa umuminsoniy va millatning milliy qadriyatlari asosida Jamiyatda qabul qilingan, jamoatchilik fikri bilan ma'qullangan xulq-atvor me 'yorlari majmuasi sanaladi. Barkamol shaxsni kamolga yetkazishda ma'naviy-axlogiy yetuklik muhim ahamiyat kasb etadi. Shu sababli,Kadrlar tayyorlash milliy dasturida uzluksiz ta‘limni isloh qilish yo'nalishlaridan biri «milliy mustaqillik prinsiplari va xalqning boy intellektual merosi hamda umumbashariy qadriyatlarning ustuvorligi asosida ta'limning barcha darajalari va bo'limlarida ta'lim oluvchilarning ma'naviy va axloqiy fazilatlarini rivojlantirish deb belgilangan.
Ma'naviy axloqiy tarbiyaning asosiy vazifalaridan biri biologiyani o'rganish jarayonida o'quvchilarda tabiat, mehnat, insonlarga nisbatan e‘tiborli munosabatda bo'lish, tabily boyliklardan tejab tergab foydalanish, topshirilgan vazifalarni to'lat o'kis, sifatli bajarish, rasmiylashtirish, ongli intizom, burch va ma'suliyatni tarkib toptirish, insonning qadr qimmatini hurmat qilishga o'rgatish sanaladi.
Estetik tarbiya. Kadrlar tayvorlash milliy dasturida ta 'lim oluvchilarda boy estetik dunyoqarashni hosil qilish masalasiga keng e'tibor berilgan. Ma'lumki, estetika go'zallik elementlari, sharoitlari va qonunlari to'g'risidagi fandir. Estegik tarbiya go‘zallik hissi, tuyg‘ular, badiiy didni rivojlantirishga qaratilgan.Estetika mehnatda, Ijtimoiy va shaxsiy hayotda o'z atrofida go'zallik barpo etishga intilishni vujudga keltiradi. Go'zallikni ko'ra bilish, idrok qilish, barpo etish va chiroyli ish ko'rish tarbiya vazifalaridan biridir.
O'quvchilarni estetik tarbiyalashda biologiya o'quv xonasi, tirik tabiat
burchagi, maktab tajriba yer maydonlarida vujudga keltirilgan tartib, shinamlik va go‘zallik muhim rol o' ynaydi. Biologiya o'quy xonasidagi o'simliklar, ko'rgazma vositalari estetik talablarga javob berishi va ma' lum bir mazmunda joylashtirilgan bo 'lishi kerak.
Estetik tarbiyaning vazifasi:
1. O'quvchilarni go'zallikni ko'rish va idrok qilishga, chiroylini xunukdan farq qilishga o 'rgatish, bu bilan estetikani idrok qilish bilan bog‘lash;
2. Tabiatda, mehnat jarayonida, o'z atrofida, shaxsiy va ijtimoiy hayotda
go'zallikni o'rnatish va himoya qilishga, estetik didni mehnat va turmush
madaniyati bilan bog lash;

3. 
   Turli hayotiy vaziyatlarda chiroyli ish tutishga, estetikani ma'naviy ahloqiy qarashlar bilan uyg unlashtirishga o rgatishdan iborat.
   

Biologiyani o'qitishda estetik tarbiya serqirrali bo'lib, uni dars, darsdan va sinfdan tashqari ishlar va ekskursiyalarda amalga oshirish imkoniyati mavjud.