Birhadlar va ko‘phadlar. Qisqa ko‘paytirish formulalari. Nuyuton binomi formulasi Reja

Birhadlar va ko‘phadlar. Qisqa ko‘paytirish formulalari. Nuyuton binomi formulasi

Reja:

1. Birhadlar va ko‘phadlar

2. Qisqa ko‘paytirish formulalari

3. Nuyuton binomi formulasi

Birhadlar va ko‘phadlar

Agar sonlar o‘zgaruvchilarni ko‘paytmasi va darajalari bilan berilgan bo‘lsa unga birhad deyiladi.

Masalan:
Agar sonlar standart shaklda bo‘lmasa, masalan bo‘lsa, uni standart shaklda shaklda yozamiz. Standart shakli bo‘lsa - bu esa uni standart bo‘lmagan shaklidir.
Demak, bir handing standart shakli deganda koeffetsent va natural darajada olingan harfli o‘zgaruvchini tushunamiz.
Masalan: birhadlar, esa birhad emas, chunki ifodada bo‘linma bor. birhad emas, chunki ifodada yig‘indi bor.
Birhadlarni ko‘paytirish uchun va darajaga ko‘tarish uchun bir xil asosli darajalarini ko‘paytirish qoidasidan va darajani darajaga ko‘tarish formulasidan foydalanamiz
Misol:
bo‘ladi.
Faqat koeffesentlari bilan farq qiladigan yoki o‘zaro teng bir hadlarga o‘xshash bir hadlar deyiladi.
Masalan: bilan lar o‘xshash bir hadlar.
Tenglik hosil qiluvchi harflarning istalgan son qiymatida o‘rinli bo‘lgan tenglikka ayniyat deb ataymiz.
Masalan: .
Ko‘phadlarning yig‘indisi va ayirmasi
Bir hadlarning algebraik yig‘indisiga ko‘phad deyiladi. ifoda ko‘phad. –ifoda ko‘phad emas, chunki qo‘shiluvchilarni hammasi bir xil emas.
Standart shakldagi ko‘phadlar deb ko‘phadni barcha hadlari standart shaklda bo‘lib, o‘xshash hadlari b’lmasligi shart standart shaklidagi ko‘phadlarni darajasi deb ko‘phadda qatnashuvchi bir hadlarning eng kata darajasiga aytiladi.
Masalan: _­
Bir had bilan ko‘phadni ko‘paytirish uchun, bu birhadni ko‘phadning har bir hadiga ko‘paytirish va qo‘shish kerak.
Misol:
Ko‘phadlarni qo‘shish va ayirishga doir quyidagi misollarni qaraymiz.


Ko‘phadni ko‘phadga ko‘paytirishga doir misollar qaraymiz

1. 
   
   
2. 
   
   

Ko‘phadni ko‘phadga “burchak” burchak usulida bo‘lishga misol qaraymiz
ni bo‘lamiz










Demak,