Bitiruv malakaviy ishi

Tarmoq konsentratori – tarmoq qurilmasi bo`lib, u asosan bir necha Ethernet qurilmalarini bir segmentda birlashtirishga xizmat qiladi. Bu qurilma koaksil kabel yoki optic tolali o`tkazgichlar bilan bog`lanadi. Hozirgi paytda ular ko`p darajada qo`llanilmaydi- ular o`rnida tarmoq kommutatorlari alohida segment ko`rinishida ishlatiladi. Bu kommutatorlar qo`pol ravishda “intellektual konsentratorlar” deb ham yuritiladi.
Hozirgi zamonaviy texnologiyalarda asosan bir biriga o`xshash bo`lgan bir necha qurilmalardan foydalaniladi, misol uchun konsentrator (concentrator), hab (hub), takrorlagich (repeator). Ular bir- biriga o`xshash bo`lsada lekin ularning bajaradigan vazifasi va konsrukturaviy qo`llanilishiga qarab farqlanadi.
Konsentratorlar odatda bir necha portlardan iborat bo`lib, ular tarmoq uzellarininh alohida segment kabellariga ulangan bo`ladi. Konsentratorlar turli mahalliy tarmoq protokolallarini bir segmentda joylashtirishga harakat qiladi, misol uchun Ethernet, Token Ring. Bunga asosiy sabab turli mahalliy tarmoq protokollarining har xilligidadir, misol uchun E
thernet, Tokent Ring, FDDI va 1OOVG- AnyLAN tarmoqlari.
Konsentratorlar tarmoqning OSI modelidagi fizik muhitida ishlaydi, bitta portdan kelgan signalni barcha aktiv portlarga uzatadi. Agar bir vaqtda ikki yoki undan ortiq portlardan kirish bo`lsa, kolliziya hosil bo`lib ma`lumot kadrlari buziladi. Konsentratorlar doimo yarim dupleks rejimida ishlaydi.
Yuqorida aytib o`tilgan kolliziyani yo`qotish uchun asosan ko`p sonli konsentratorlarni birlashtirish orqali bu muammoni hal etish mumkin.
Konsentratorlarning tavsifi:Bugungi kunda butun dunyoda, shu jumladan, O‘zbekistonda ham telekommunikatsiya sohasi bozori jadallik bilan rivojlanmoqda. Bu rivojlanishni tarmoqning barcha bo‘g‘inlarida kuzatish mumkin. Xususan, umumiy foydalanishdagi telefon tarmog‘ining kommutatsiya markazlari analogdan raqamliga o‘zgartirildi. Bu kommutatsiya markazlarida nafaqat an’anaviy kanallar kommutatsiyasi, balki zamonaviy paketlar kommutatsiyasini ham amalga oshirirsh mumkin.
Yaqindagina ko‘pchilikning orzusi bo‘lgan Internet global tarmog‘iga ulanish bugungi kunda xonadonlarda simli va simsiz usullar bilan amalga oshirilyapti. Mobil aloqa tizimlaridagi o‘zgarishlarni aytmasa ham bo‘ladi, lekin, e’tiborga molik eng katta o‘zgarish birlamchi transport tarmoqlarida kuzatilyapti deb aytish mumkin.Shubhasiz, transport tarmoqlari telekommunikatsiya tarmoqlari ichida muhim o‘rin egallaydi. So‘nggi yillarda transport tarmoqlarida SDH va xWDM texnologiyalarini, uzatish muhiti sifatida optik tolali kabellarni qo‘llash natijasida aloqa olisligi, sifati, kanallar soni (o‘z navbatida, axborot uzatish tezligi), aloqa ishonchliligi va boshqa muhim xususiyatlarda ijobiy tomonga katta siljish kuzatildi.Alohida mahalliy va global tarmoqlar o'rtasida ma'lumot almashinuvini tashkil qilish uchun alohida abonentlar o'rtasida axborot oqimlarini uzatish, shuningdek, iste'molchilarga axborot xizmatlarini (radio, televidenie, faks va boshqalar) taqdim etadigan transport tarmog'i (TS) joylashtirilgan.Alohida mahalliy va global tarmoqlar o'rtasida ma'lumot almashinuvini tashkil qilish uchun alohida abonentlar o'rtasida axborot oqimlarini uzatish, shuningdek, iste'molchilarga axborot xizmatlarini (radio, televidenie, faks va boshqalar) taqdim etadigan transport tarmog'i (TS) joylashtirilgan.Transport tarmog'i - telekommunikatsiya tarmoqlarida tashish funktsiyalarini bajaradigan manbalar to'plami. U nafaqat uzatish tizimlarini, balki tegishli boshqaruvlarni, tezkor kommutatsiyani, zaxirani va nazoratni ham o'z ichiga oladi. Kompyuterning PCI shinasiga ulanadigan «ichki» tarmoq adapterini o‘rnatish uchun quyida keltirilgan harakatlar ketma-ketligini bajarish kerak.

1. 
   Kompyuterni elektr ta’minotidan o‘chirish.
   
2. 
   Tizimli blokning yon tomondan mahkamlab turgan vintlarni bo‘shatib, kompyuter g‘ilofining qopqog‘ini ochish.
   
3. 
   Tarmoq adapterini o‘rnatish kerak bo‘lgan bo‘sh slot tanlandi. Agar bir xil bo‘lgan slotlarning bir nechtasi bo‘sh bo‘lsa, ulardan o‘rnatish uchun qulay bo‘lgani tanlandi. Slotning qaysi biri tarmoq adapterining siz tanlagan modeliga mos kelishini aniqlang (7-rasm). Bunday qurilmalarning hammasining platasidagi kontakt qismida maxsus o‘yilgan joy yoki «kalit» mavjuddir. Bu birinchidan, quril-
   

yopilgan bo‘lsa, u holda uni olib tashlash kerak. Yopqichlar ikki xil turda bo‘ladi: yechiladigan – ular vintl ar bilan mahkamlangan bo‘lib, o‘z shakli bilan tizimli blok ning orqa tarafidan, yon ko‘rinishini takrorlaydi va o‘yilgan, ya’ni kom pyuterning g‘ilofini tayyorlanayotgan vaqtda maxsus moslama bilan bosib kirit ilgan. Yechiladigan yopqichning vintlari bo‘shatiladi. O‘yilgan yop qichni ehtiyotkorlik bilan otvertka yordamida qayirib, tizimli plataga zarar yetkazmagan holda sindirib olish kerak. Tarmoq adapterini tizimli plataning mos keladigan razyomiga qo‘yib ko‘rib, g‘ilofning orqa tarafidagi qaysi tirqishning kerakligini aniqlagandan so‘ng, shu yopqichni olib tashlang.
5. Adapterni razyom ustiga ehtiyotkorlik bilan qo‘ying. Diqqat bilan platani o‘rnatish jarayonida xatolik yuz bermasligini, tarmoq adapterin ing kontaktlari mos kelgan slotning kontaktlariga
Tarmoq adapterini tizmli platadagi razyomga o‘rnatish.
zich joylash tirilishni kuzat ing. O‘rnatish jarayonini boshlashdan oldin kompyuterning tizimli blokini yon tomonga yot qizish tavsiya etiladi, plata o‘rna tilayotganda uni yuqoridan bosish qulaydir (8-rasm). Platani slotga j oy lashtirib, mustah kamlanadigan vintlar bilan mah kamlang.

6. 
   Tizimli blokning qopqog‘i yopiladi va vintlar bilan mahkamlanadi.
   
7. 
   Kompyuterning elektr ta’minoti yoqiladi.