Bob. Shaxs tarbiyasida inovatsion texnologiyalardan foydalanish maqsad va vazifalari

2.BOB.Maktabgacha taʼlimni loyihalashtirishda innovatsion texnologiyalar
2.1. Maktabgacha ta'lim tashkilotlari ta'lim tizimida innovatsion g'oyalarni yaratish va joriy etish
MTT oldiga qo‘yilgan maqsadlarni amalga oshirish bo‘yicha qo‘llanma hisoblanadi. Bu ilmiy bilimlardan didaktik foydalanishga, o'qituvchilarning empirik innovatsiyalaridan foydalangan holda o'quv jarayonini tashkil etishga, maktab o'quvchilari va talabalarning motivatsiyasini oshirishga qaratilgan tizimli toifadir. MTT turiga qarab, ta'limga turli xil yondashuvlar qo'llaniladi.bo‘yicha ma’rifiy ishlarni olib borish zarur. Oliy taʼlim tizimiga innovatsiyalarni joriy etishning eng yaxshi varianti global va mahalliy jahon tarmoqlaridan foydalanish orqali masofaviy taʼlimdir. Rossiya Federatsiyasida bu o'rganish usuli "embrion" holatida, Evropa mamlakatlarida u hamma joyda uzoq vaqtdan beri qo'llanilgan. Katta shaharlardan uzoqda joylashgan qishloq va qishloqlarning ko'plab aholisi uchun bu o'rta maxsus yoki oliy ma'lumot diplomini olishning yagona yo'li. Kirish imtihonlarini masofadan turib topshirishdan tashqari, siz Skype orqali o'qituvchilar bilan muloqot qilishingiz, ma'ruzalar tinglashingiz va seminarlarda qatnashishingiz mumkin.Biz misol qilib keltirgan taʼlim sohasidagi innovatsiyalar nafaqat “ilm-fanni ommaga yetkazadi”, balki taʼlimning moddiy xarajatlarini ham kamaytiradi, bu esa jahon iqtisodiy inqirozi sharoitida juda dolzarbdir.axborot va kommunikatsion ta'lim;o'yin texnikasi.Salomatlikni tejaydigan texnologiyalarning xususiyatlari.Ular maktabgacha yoshdagi bolalarning sog'lom turmush tarzi haqidagi g'oyalarini shakllantirishga, chaqaloqlarning jismoniy holatini mustahkamlashga qaratilgan. Ekologik vaziyatning sezilarli darajada yomonlashishini hisobga olgan holda, ushbu innovatsion texnologiyani maktabgacha ta'limga joriy etish dolzarbdir. Metodikani amalga oshirish maktabgacha ta'lim tomonidan qo'yilgan maqsadlarga bog'liq.Oddiy bolalar bilan ishlashdan tashqari, rivojlanishida nuqsoni bo'lgan bolalarning rivojlanishi ta'limdagi zamonaviy innovatsiyalar bilan ham ta'minlanadi. Maxsus bolalar uchun loyihalarga misollar: "Erkin muhit", "Inklyuziv ta'lim". Bolalar bilan sinfda o'qituvchilar bolalarning har tomonlama rivojlanishini ta'minlaydigan rang, ertak, art-terapiyadan tobora ko'proq foydalanmoqda.
tugallangan eksperimentlarni ommaviy himoya qilish, ilmiy munozara o'tkazish bo'yicha birinchi tajribaga ega bo'ladilar.Ilm-fan taraqqiyoti davrida kasb-hunar ta’limidagi bunday yangiliklar ayniqsa dolzarb va talabchan bo‘lib qoldi. Kompyuter MTT maktablarda, kollejlarda odatiy holga aylandi. Turli xil qiziqarli dasturlar bolalarda matematika va o'qishga qiziqishni shakllantirishga, mantiq va xotirani rivojlantirishga, ularni "sehr va o'zgarishlar" olamiga kiritishga yordam beradi. Monitorda miltillovchi o'sha animatsion rasmlar chaqaloqni qiziqtiradi, diqqatini jamlaydi. Zamonaviy kompyuter dasturlari o'qituvchiga bolalar bilan birgalikda turli xil hayotiy vaziyatlarni taqlid qilish, ularni hal qilish yo'llarini izlash imkonini beradi. Bolaning individual qobiliyatlarini hisobga olgan holda, siz ma'lum bir chaqaloq uchun dasturni sozlashingiz, uning shaxsiy o'sishini kuzatishingiz mumkin. AKT texnologiyalaridan foydalanish bilan bog'liq muammolar orasida etakchi o'rinni sinfda kompyuterlardan ortiqcha foydalanish egallaydi.Ushbu innovatsion texnologiya maktabgacha yoshdagi bolaning individualligini shakllantirish uchun sharoit yaratishni o'z ichiga oladi. Ushbu yondashuvni amalga oshirish uchun ular sinflar va o'yinlar, sensorli xonalar uchun burchaklar yaratadilar. MTT ishlaydigan maxsus dasturlar mavjud: "Kamalak", "Bolalik", "Bolalikdan o'smirlikgacha".imkon beradi masofaviy o'qitish, onlayn turlar, konferentsiyalar va maslahatlar.Mavzuni o'rganish oxirida nazorat sifatida foydalanish mumkin kompyuter testlari. Maktablar tizimdan foydalanadilar elektron jurnallar, unda siz alohida bola, sinf yoki ma'lum bir mavzu bo'yicha ishlash natijalarini kuzatishingiz mumkin. foydalanishga kirish va elektron kundaliklar bu erda baholar qo'yiladi va uy vazifalari yoziladi. Ota-onalar bolaning ballari va topshiriqlar mavjudligini bilib olishlari uchun.
Maktabgacha yoshi - bu bolaning atrofida dunyoni faol o'rganadigan davr. Maktabgacha yoshdagi bolalar o'zlarining psixologik rivojlanish xususiyatlariga ega. Yurish boshlaganida, bola juda ko'p kashfiyotlar qiladi, xonada, ko'chada, bolalar bog'chasida joylashgan narsalar bilan tanishadi. Turli narsalarni yig'ish, ularni o'rganish, mavzudan kelib chiqqan tovushlarni tinglash, bu ob'ektning qaysi fazilatlari va xususiyatlari borligini biladi. Ushbu davrda bolaning ingl. -figurativ va ingl. Effektiv fikrlash shakllari yaratilgan. 5-6 yoshligida bola, shimgich kabi, barcha ma'lumotlarni so'radi. Olimlar ushbu yoshlik davrida bolaning bu ma'lumotni esga olishini, bundan.keyin u hayotda hech qachon eslamasligini isbotladi. Bola ufqlaring kengaytira oladigan har qanday narsaga qiziqish uyg'otadigan davrdir va bu uning atrofidagi dunyoni qo'llab-quvvatlaydi.Umuman olganda, maktabgacha yoshdagi yoshlar xotirjamlik hissi bilan ajralib turadi. Ularning kichik sabablarga ko'ra ziddiyatlari va kuchli affektiv epizootiyalari yo'q. Biroq, bu bolaning hissiy hayotining to'yinganligi pasayadi degani emas. Axir, preschooler kuni juda ko'p his-tuyg'ularga to'lib ketadi, shuning uchun kechqurun bola charchagan va to'liq charchash uchun keladi. Bu davrda hissiy jarayonlarning tuzilishi ham o'zgaradi. Ilgari motorli va vegetativ reaktsiyalar maktabgacha yoshdagi bolalarda saqlanib qolgan emotsional jarayonlarga kiritilgan, ammo hissiyotlarning tashqi ifodasi yanada cheklangan shaklga ega bo'ladi. Maktab o'quvchilari nafaqat bugungi kunda qilayotgan ishidan, balki kelajakda nima qilishidan ham xafa bo'lib, xursand bo'lishadi. Presedrga tegishli bo'lgan har bir narsa - rasm, o'yin, qolib tuzish, yordam berish, uy ishlarini bajarish - yorqin hissiy rangga ega bo'lishi kerak, aks holda narsalar tezda yiqilay yoki umuman bo'lmaydi. Chunki bu yoshdagi bola unga qiziq bo'lmagan ishni bajarolmaydi. Bu asrda, maktabgacha tarbiyachilarning boshqalarga va o'zlariga bo'lgan munosabati muhim ko'rsatkichdir. Maktabgacha yoshdagi bolalar ko'pincha kamchiliklarini tanqid qilishadi, tengdoshlariga shaxsiy xususiyatlar beriladi, bolalar va kattalar o'rtasidagi munosabatlar, shuningdek, kattalar va kattalar o'rtasidagi munosabatni qayd qiladi. Biroq, ota-onalar bolalarga misol bo'la oladi.Shuning uchun, ota-onalar bolaga ijobiy ma'lumotni kiritish, shaxsiy yoki intellektual ma'lumot bo'lsin, u bolaga qo'rquv, xavotir va haqoratni keltirmasliklari kerak.
MTT innovatsion texnologiyalarni eksperimental ta'lim saytlari asosida qo'llash So'nggi yillarda Rossiyaning ta'lim tizimida amalga oshirilgan keng ko'lamli o'zgarishlar individual xususiyatlarini hisobga olgan holda tarkibning o'zgaruvchanligi va ijodiy izlash komponenti bilan ajralib turadigan yangi ta'lim texnologiyalari foydasiga standartlashtirilgan uslubiy amaliyotlardan voz kechishni taqozo etadi. . - ma'lum bir vaqt emas, balki maktabgacha yoshdagi bolalarning har tomonlama kompleks rivojlanishiga hissa qo'shib, pedagogik jarayonni takomillashtirishga imkon beradigan ehtiyoj. Shu bilan birga, bolalar bog'chasiga innovatsion ta'lim texnologiyalarini joriy etish quyidagilar zarurati bilan bog'liq:innovatsion komponentni kiritishni talab qiladigan ta'lim faoliyatining asosiy yo'nalishlarini aniqlash;innovatsion jarayonlarni texnologik qo'llab-quvvatlashning mohiyatini aniqlash va uni MTT moddiy-texnika jihozlariga kiritish;sifat jihatidan yangi tashkiliy va boshqaruv echimlarini muntazam ravishda loyihalashtirish va izchil amalga oshirish;deb atalmishning oldini olish maqsadida innovatsion texnologiyalar samaradorligini baholash mezonlarini aniqlash..Maktabgacha ta'lim muassasalarida innovatsion texnologiyalar:uslubiy asos va mohiyat Zamonaviy pedagogika fanining asosiy g'oyalaridan biri bu davr tendentsiyalari, o'quvchilarning bilim ehtiyojlari va ota-onalarning umidlari bilan to'liq mos keladigan yangi o'quv ish uslublarini izlash zaruriyati. Erta yoshdagi bolalarni tarbiyalashda innovatsiya hamma joyda talab qilinadi, shu bilan bir qatorda eksperimentlar va belgilangan ta'lim an'analarini ijodiy idrok etish kursi bilan bir qatorda, "yolg'on yangilik" ning dolzarb muammosi – uslubiy amaliyot va nazariyalarni yaratish, vasat tarkib bilan shaklning o'ziga xosligi bilan ajralib turadi. Shularni inobatga olgan holda, hatto amaliyotda ko'p yillik tajribaga ega bo'lgan o'qituvchilar va iste'dodli menejerlar ham eksperimental pedagogik saytlarning uzluksiz ishlashini va maktabgacha ta'lim muassasalari ishlarida yangiliklarni izchil tatbiq etishni qiyinlashtirmoqdalar.Maktabgacha ta'lim mutaxassislari ta'lim tizimida innovatsion g'oyalarni yaratish va amalga oshirish zamonaviy bolalar bog'chasini rivojlantirishning zaruriy sharti ekanligiga qo'shiladilar. Muayyan bir yosh davriga xos bo’lgan anatomik, tiziologik (jismoniy) va o‘ziga xos xususiyatlan psixologik xususiyatlar yosh xususiyatlari deb ataladi. Ana shu yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda ta ’lim va tarbiya ishi tashkil etiladi. Shunda bola rivojlanishiga tarbiya ta’siri kuchli bo'ladi.Bolalarning tarbiysiga to'g‘ri yondashish, uni muvaffaqiyatli o ‘qitish uchun bola rivojlanishidagi turli yoshdagi davrlariga xos xususiyatlarni bilish va uni hisobga olish muhimdir. Chunki bola organizmining o'sishi ham, rivojlanishi ham, psixik taraqqiy etishi ham turli yosh davrlarida xilma-xil bo‘ladi. Abu Ali ibn Sino, Yan Amos Komenskiy, K.D.Ushinskiy, Abdulla Avloniylar ham bolani tarbiyalash zarurligini uqtirib o’tganlar.Bolaning o ‘ziga xos xususiyatini hisobga olish juda murakkab. Chunki bir xil yoshdagi bolalar ham psixik jihatdan turlicha b o ‘lishi mumkin.Masalan, ko‘rish va eshitish qobiliyati, faolligi, tez anglash, sust fikr yuritishi, hovliqma yoki vazminligi, sergap yoki kamgapligi, serg‘ayrat yoki g‘ayratsizligi, yalqov yoki tirishqoqligi. pala-partish va chala ishlaydigan, yig'inchoqligi yoki ishga tez kirishib ketishi kabilar nerv faoliyati tizimining ta’siri bo‘lib, tarbiyachi ularni bilishi zarur. Tarbiyalanuvchilar bir- birlariga o ‘zaro ta ’sir etishlari va mazkur imkoniyatdan oqilona foydalana olish tarbiya jarayonining ta’sirini kuchaytiradi. Ularning o ‘zaro munosabatlarining barqarorligi, shuningdek, birgalikdagi faoliyati ularda jamoaviylik, o ‘zaro ishonch, mehribonlik, bir-birlari uchun qayg'ura olish, hamdardlik, bag‘rikenglik kabi fazilatlarning qaror topishiga ko‘maklashadi. Maktabgacha ta’lim muassasasi bola uchun boshlang‘ich va asosiy tarbiya maskani hisoblanib, aynan tarbiyaning hayot va mehnat bilan bog'liqligi tarbiya tizimida katta o‘rin tutadi. U tarbiyachidan ikkita asosiy y o ‘nalishda faoliyatni amalga oshirishni talab etadi: 1) tarbiyalanuvchilami kishilarning mehnat faoliyati bilan keng tanishtirish; 2) tarbiyalanuvchilami real hayotiy munosabatlarga, ijtimoiy foydali faoliyatning xilma-xil turlariga jalb etish.Bolalardagi xushmumilalik xislatlarini tarbiyalash uchun quyidagi so’z o’yinini o’tkazish mumkin. Nutqni rivojlantirishning asosiy vazifalari - soʼz boyligini boyitish va faollashtirish, nutqning grammatik tuzilishini shakllantirish, izchil nutqqa oʼrgatish maktabgacha yosh davrida hal qilinishini inobatga oladigan boʼlsak, ijodiy taʼlim texnologiyalariga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xususan, nutq oʼstirish faollik markazini badiiy qoʼllanmalarga va didaktik materiallarga boy tarzda jihozlashga eʼtibor berish kerak. Bolalar nutqining barcha qirralarini rivojlantirishga yoʼnaltirilgan mavzuga mos syujetli rasmlar toʼplamlari, sahnalashtirishga moʼljallangan oʼyinchoqlar toʼplamlaridan, bosma didaktik oʼyinlardan tashkil topgan metodik bankni yaratish tarbiyachi zimmasidadir. Badiiy adabiyot bilan tanishtirish nutqni rivojlantirishda muhim rol oʼynashini eʼtirof etgan holda, guruhlarda kitoblar burchaklari va "Аqlli kitoblar tokchasi" tashkil etilishi muhim. Chunki tarbiyalanuvchilar bunday materiallar bilan bevosita yangi taassurotlar, bilim, koʼnikmalar bilan tanishadi. Dialogik, hissiy jihatdan boy nutqi shakllanishi uchun qulay muhitda boʼladi. Badiiy asarlar vositasida bolalarning nutqi va tafakkuri rivojlanar ekan, bir paytning oʼzida bogʼlanishli dialogga kirishadi, fikrlarini bayon etishga kirishadi. Bu bolaga zavq va quvonch bagʼishlaydi, bu tuygʼular nutqni faol idrok etishni ragʼbatlantiradigan va mustaqil nutq faoliyatini yaratadigan eng kuchli vositadir. Buni amaliyotda kuzatganimizda oʼyinlar va samarali taʼlim texnologiyalari asosida nutq oʼstirish mashgʼulotlari oʼtkazilganida bolalarning faolligi,fikrlarini dadil asosda bayon qilgani, jarayonda zerikish bilmaganligi, lugʼatida yangi soʼzlarni qoʼllaganligi, qiziqishlari tufayli yangi maʼlumotlarni oʼzlashtirishga ishtiyoq uygʼonganligi maʼlum boʼldi. Bu esa MTTda bolalarni maktab taʼlimiga tayyorlashda umumiy muhim kompetentsiyalarni shakllantirishning asosiy va zarur talabidir. Mana shularni inobatga olgan olgan xulosa qilish mumkinki, maktabgacha taʼlim tashkilotlarida olib boriladigan nutq oʼstirish taʼlimiy faoliyat jarayoni va nutq oʼstirish faollik markazidagi jarayonlar zamonaviy texnologiyalarni qoʼllagan holda olib borilishi zarur. Chunki maktabgacha taʼlim tashkiloti ishiga innovatsiyalarni kiritish maktabgacha taʼlim tizimini takomillashtirish va isloh qilishning eng muhim shartidir.