6.
Yaradıcı tə
x
əyyül surə
tl
ə
ri nec
ə
yaradılır
?
A)
Müstəqil şə
kild
ə
B) Qeyri -
müs
t
əqil şə
kild
ə
C)
Ümumi şə
kild
ə
D)
Obyektiv şə
kild
ə
E)
Xüsusi şə
kild
ə
7. Aktiv t
ə
x
əyyülün növləri hansılardır
?
A) X
ə
yal,
xülya
B) B
ə
rpaedici,
xülya
C)
Yaradıcı
, niyy
ə
tli,
D) B
ə
rpaedici,
yaradıcı
E) Niyy
ə
tsiz, b
ə
rpaedici
8. Passiv t
ə
x
əyyülün növlə
ri:
94
A) X
ə
yal,
röya
, ixtiyari
B)
İxtiyari və
qeyri - ixtiyari
C) X
ə
yal v
ə
yaradıcı tə
x
əyyül
D) B
ə
rpaedici v
ə
röya
E) Niyy
ə
tli, niyy
ə
tsiz
9. T
ə
x
əyyül surə
tl
ərinin yaradılmasının əsas mexanizmini hansı anlayışlar təşkil
edir?
A) T
ə
rkib v
ə
ümumiləşdirmə
B)
Müqayisə
v
ə
t
ə
hlil
C) T
ə
hlil v
ə
t
ə
rkib
D)
Müqayisə
v
ə
ümumiləşdirmə
E) T
ə
snif v
ə
müqayisə
10. T
ə
x
əyyülün sintez formalarını sadala:
A) Hiperbolizasiya, n
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
, sxematikl
əşdirmə
, tipikl
əşdirmə
, assosiasiya
B)
Aqqlütinasiya
, hiperbolizasiya, n
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
, sxematikl
əşdirmə
, tipikl
əşdirmə
C)
Aqqlütinasiya
, hiperbolizasiya, tipikl
əşdirmə
, n
ə
z
ə
r
ə
çatdırma
,
müqayisə
D) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
, sxematikl
əşdirmə
, tipikl
əşdirmə
,
müqayısə
,
aqqlütinasiya
E) Sxematikl
əşdirmə
,
mücə
rr
ə
dl
əşdirmə
, tipikl
əşdi
rm
ə
,
aqqlütinasiya
, passiv
11. Real h
ə
yatda bir - biril
ə
birl
əşmə
y
ən müxtəlif şeylərin süni yapışdırılması necə
adlanır
?
A) Sxematikl
əşdirmə
B) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
C) Hiperbolizasiya
D)
Aqqlütinasiya
E) Tipikl
əşdirmə
12.
Cismin böyüdülmə
si v
ə
ya kiçildi
lm
ə
si, h
ə
m d
ə
hiss
ə
l
ərin artırılması və
ə
v
ə
zl
ə
nm
ə
si nec
ə
adlanır
?
A) Hiperbolizasiya
B) Sxematikl
əşdirmə
95
C)
Aqqlütinasiya
D) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
E) Tipikl
əşdirmə
13. H
ər hansı bir ə
lam
ə
tin k
ə
skinl
əşdirilmə
si nec
ə
adlanır
?
A) Sxematikl
əşdirmə
B) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
C) Hiperbolizasiya
D) Tipikl
əşdirmə
E)
Aqqlütinasiya
14. T
ə
s
əvvürlə
rin birl
əşmə
si say
ə
sind
ə
f
ə
rql
ə
rin yox olub,
oxşarlıqların ön plana
çıxması necə
adlanır
?
A) Hiperbolizasiya
B)
Aqqlütinasiya
C) Sxematikl
əşdirmə
D) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
E) Tipikl
əşdirmə
15.
Eyni növlü faktlarda tə
krar olunan c
ə
h
ə
tl
ə
rin konkret sur
ə
td
ə
t
ə
c
əssümü:
A) Hiperbolizasiya
B) Sxematikl
əşdirmə
C)
Aqqlütinasiya
D) Tipikl
əşdirmə
E) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
16.
“Su pərisi” obrazı tə
x
əyyülün hansı sintez formasına aiddir
?
A) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
B) Sxematikl
əşdirmə
C) Hiperbolizasiya
D) Tipikl
əşdirmə
E)
Aqqlütinasiya
17.
Ornamentin yaradılması tə
x
əyyülün hansı sintez formasına
aiddir ?
96
A) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
B) Aqqlyutinasiya
C) Sxematikl
əşdirmə
D) Tipikl
əşdirmə
E) Hiperbolizasiya
18.
Yoldaşlıq şarjları tə
x
əyyülün hansı sintez formasına aiddir
?
A) Hiperbolizasiya
B) Aqqlyutinasiya
C) Tipikl
əşdirmə
D) N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
E) Sxematikl
əşdirmə
19.
Yaradıcı tə
x
əyyül fenomenini oyrənmişdir
?
A) L. S.
Vıqotskiy
B)
А
.
R
.
Luriya
C) S. L.
Rubinşteyn
D) B. P.
Zinçenko
E)
Ə
.
Ə
.
Ə
lizad
ə
20. T
ə
x
əyyülün növlə
ri v
ə
onlar arasındakı uyğunluğu
tapın
1 - Aktiv t
ə
x
ə
yyul
2 - Passiv t
ə
x
ə
yyul
a
–
niyy
ə
tli, niyy
ə
tsiz;
b
–
niyy
ə
tsiz, b
ə
rpaedici
c
–
b
ə
rpaedici.
yaradıcı
;
d
–
niyy
ə
tsiz, y
aradıcı
A) 1
–
b. 2 - c
B) 1
–
a, 2 - b
C) 1
–
c, 2 - a
D) 1 - d, 2 - a,
97
E) 1
–
c. 2 - d
21.
Uyğunluğu tapın
.
1 - Real h
ə
yatda bir - biril
ə
birl
əşmə
y
ən müxtəlif şeylərin süni yapışdırılması necə
adlanır
?
2 -
Cismin böyüdülmə
si v
ə
ya kiçildilmə
si, h
ə
m d
ə
hiss
ə
l
ərin artırılması və
ə
v
ə
zl
ə
nm
ə
si nec
ə
adlanır
?
a -
Aqqlütinasiya
,
b - N
ə
z
ə
r
ə
çarpdırma
,
c - Hiperbolizasiya,
d - Sxematikl
əşdirmə
,
e - Tipikl
əşdirmə
A) 1 - b, 2 - e
B) 1 - a, 2 - c
C) 1 - d, 2 - b
D) 1 - e, 2 - c
E) 1 - a, 2
–
d
##num=
17// level= 1// sumtest=22 // name= Təfəkkür //
1.
Insanın psixi idrakı fə
aliyy
ə
tini
ən yüksə
k pill
ə
si olub,
gerçəkliyin onun mühüm
ə
laq
ə
v
ə
münasibə
tl
ərin keçmiş təcrübə
v
ə
ümümləşmiş nitq vasitə
sil
ə
ə
ks etdirir?
A) Qavray
ış
B) T
ə
x
əyyül
C) T
ə
f
əkkür
D) Hafiz
ə
E) Diqq
ə
t
2.
Əşyanın
, hadis
ənın fikrə
n hss
ə
l
ə
r
ə
, anlara, t
ə
r
ə
fl
ə
r
ə
bölünmə
si nec
ə
adlanır
?
A) Analiz
B)
Müqayisə
C) T
ə
rkib
D) T
ə
hlil
98
E) T
ə
snifat
3.
“Əgə
r t
ə
l
ə
b
ə
müntə
z
əm çalışarsa
,
imtahandan uğurla keçər” cümlə
si nec
ə
hökmdür
?
A)
Mümkünlü
k
B)
Ümumi
C) T
ə
qsimi
D)
Xüsusi
E)
Şə
rti
4.
Ə
qli n
ə
tic
ə
nin sinonimi n
ə
dir?
A)
İstidlal
B) Sillogizm
C) Stiqmat
D) Fantom
E) Appersepsiya
5. Cisim v
ə
hadis
ə
l
ər arasında olan oxşar və
f
ə
rqli c
ə
h
ə
tl
ə
rin fikr
ə
n
müə
yy
ə
nl
əşdirmə
kd
ə
n ibar
ə
t olan t
ə
f
əkkü
r prosesi nec
ə
adlanır
?
A)
Müqayisə
B) T
ə
hlil
C) T
ə
rkib
D) Analiz
E) T
ə
snifat
6.
Ağlın keyfiyyə
tl
ə
ri:
A) T
ə
rkibi, problemliliyi, t
ə
nqidiliyi,
çevikliyi
, m
ə
ntiqililiyi,
yaradıcılılığı
, sur
ə
ti
B)
Fikrin sürə
ti, m
ə
ntiqliyi, plastikliyi,
dözümlülüyü
, b
ə
diililiyi,
davamlılığı
C)
Müstə
qilliyi, t
ə
nqidliyi, d
ə
rinliyi,
çevikliyi
,
sürə
ti, m
ə
ntiqililiyi
D)
Ə
yaniliyi, m
ə
ntiqililiyi,
yaradıcılılığı
, d
ə
rinliyi,
mücə
rr
ə
dliyi,
ə
m
ə
lliliyi
E)
Ümumiliyi
,
deduksiyası
,
induksiyası
,
çevikliliyi
,
yaradıcılığı
,
çevikli
yi
7.
Sözlü
- m
ə
ntiqi t
ə
f
əkkürün mahiyyə
tin
ə
dair aşağıdakı cavablardan hansı
doğrudur
?
99
A)
İnsanın məntiqi düşünmə
qabiliyy
ə
tin
ə
yiy
ə
l
ə
nm
ə
si
B)
Mücə
rr
əd anlayışların mə
zmunun d
ərk olunması
C)
Problem situasiyanın mahiyyətinin açılması
D) M
ə
ntiqi
ə
m
ə
li
yyatların məfhumlarla aparılması
E)
İdrak mə
s
ə
l
ə
l
ə
rinin m
əntiqi sisteminin işlə
nilm
əsi imkanının yaradılması
8. T
ə
f
əkkürün fərdi xüsusuyyə
tl
əri öz tə
rkibin
ə
hansı amillə
ri birl
əşdirir
?
A) Fikri
ə
m
ə
liyyatlar
B) T
ə
f
əkkürün xüsusiyyə
tl
ə
ri
C) T
ə
f
əkkürün nö
vl
ə
ri
D)
Ağlın keyfiyyə
tl
ə
ri
E) T
ə
f
əkkürün formaları
9. M
əfhumların növləri hansılardır
?
A) F
ə
rdi, konkret,
xüsusi mə
fhumlar
B)
Ümumi
,
xüsusi
,
mücə
rr
ə
d m
ə
fhumlar
C)
Ümumi
, f
ə
rdi, konkret,
mücə
rr
ə
d m
ə
fhumlar
D)
Mücə
rr
ə
d, z
ə
rur
ə
t,
şə
rti m
ə
fhumlar
E)
Üm
umi, q
ə
di,
xüsusi mə
fhumlar
10.
Varlığın cismini və
hadis
ə
l
əri arasında müə
yy
ə
n
ə
laq
ə
v
ə
münasibə
tin olub
–
olmadığını iqrar və
ya inkar etm
ə
kd
ə
n ibar
ə
t olan t
ə
f
əkkür forması necə
adlanır
?
A) M
ə
fhum
B)
Ə
qli n
ə
tic
ə
C)
Hökm
D)
İnduksiya
E) Deduksiya
11.
Hökmlərin növlə
rin
ə
aid olmayanlar?
A)
Xüsusi
B)
Ümumi
C)
Mücə
rr
ə
d
D) F
ə
rdi
100
E)
İqrar
12. Cisimd
ə
bu v
ə
ya başqa bir ə
lam
ətin olduğu şə
rtsiz,
danışıqsız iqrar və
ya inkar
edilirs
ə
,
bu hökm necə
adlanır
?
A) Z
ə
rur
ə
t
B) Q
ə
ti
C) T
ə
qsimi
D)
Gerçə
klik
E)
Mümkünlük
13.
Müyyən ümumi müddəaya aid olan xüsusi halları fikrən müə
yy
ə
nl
əşdirmə
kd
ə
n
ibar
ə
t olan t
ə
f
əkkür prosesi necə
adlanır
?
A)
Mücə
rr
ə
dl
əşdirmə
B)
Konkretlışdirmə
C)
Ümumiləşdirmə
D) Sisteml
əşdirmə
E)
Müqayisə
14.
Ə
yani -
ə
m
ə
li t
ə
f
əkkür neçə
yaşa qə
d
ər üstün mövqe tutur
?
A)
10 yaşa qə
d
ə
r
B)
5 yaşa qə
d
ə
r
C)
1 yaşa qə
d
ə
r
D)
6 yaşa qə
d
ə
r
E)
3 yaşa qə
d
ə
r
15.
Ə
qli n
ə
tic
ənin formaları
?
1 - Deduksiya, 2 - Fikri
ə
m
ə
liyyatlar, 3 -
Müqayisə
, 4 -
Hökmlə
r, 5 -
İnduksiya
, 6 -
T
əşbeh
A) 2, 4, 5
B) 2, 5, 3
C) 4, 6, 2
D) 5, 1, 6
E) 1, 6, 3
101
16. T
ə
f
əkkürün əsas formaları hansılardır
?
A)
Ə
qli n
ə
tic
ə
, istedad
B) M
ə
fhum,
ə
qli n
ə
tic
ə
C) M
ə
fhum,
hökm
,
ə
qli n
ə
tic
ə
D)
Ə
qli n
ə
tic
ə
, f
ə
rdi m
ə
fhumlar
E) Konkret, f
ə
rdi,
ümumi mə
lumatlar
17. T
ə
f
əkkürün ə
sas prosesl
ərini ayırd et:
A)
İnduksiya
, deduksiya, t
ə
hlil , t
ə
rkib,
müqayisə
,
ümumiləşdirmə
, t
ə
qsim
B) T
ə
hlil, t
ə
rkib,
hökm
, m
ə
s
ə
l
ə
h
ə
lli, induksiya, t
ə
snifat
C) M
ə
fhum, induksiya, deduksiya,
ümumiləşdirmə
, t
ə
qsim, m
ə
s
ə
l
ə
h
ə
lli
D) T
ə
snifat, induksiya,
hök
m, m
ə
fhum, t
ə
hlil, t
ə
rkib
E) T
ə
hlil, t
ə
rkib,
müqayisə
,
ümumiləşdirmə
, konkretl
əşdirmə
,
mücə
rr
ə
dl
əşdirmə
, t
ə
snifat
18.
Ə
qli n
ə
tic
ənin növləri hansılardır
?
A)
İnduksiya
, t
əşbeh
, analogiya
B) T
ə
qsimi,
şə
rti,
ümumi
C) Z
ə
rur
ə
t,
mövcudluq
, ehtimal
D)
Ümumi
,
xüsusi
, konkret
E)
İnduksiya
, deduksiya, t
əşbeh
19.
Xüsusidən ümumiyə
ged
ə
n
ə
qli n
ə
tic
ə
növü:
A)
İnduksiya
B) M
ə
fhum
C) Deduksiya
D)
Hökm
E) Analogiya
20. T
ə
f
əkkürün formasına görə
ə
n
ə
n
əvi növlərini ayırd et:
1)
Ə
yani -
ə
m
ə
li v
ə
. . . . . . . . . . . . t
ə
f
əkkür
;
2)
Ə
yani -
obrazlı və
. . . . . . . . . . . t
ə
f
əkkür
;
3) M
ə
ntiqi t
ə
f
əkkür və
. . . . . . . . . . t
ə
f
əkkür
;
102
4) Dialektik t
ə
f
əkkür və
. . . . . . . . . . . . . . . . . t
ə
f
əkkür
;
a - texniki t
ə
f
əkkür
;
b - riyazi;
c -
sözlü
Dostları ilə paylaş: |