B)
t
ənzim olunan funksiyanın verilə
n qiym
ə
ti il
ə
faktiki qiym
əti arasındakı fərqi müə
yy
ə
n ed
ə
n
mexanizmi n
ə
z
ə
rd
ə
tutr
129
C)
orqanın funksiyasının nisbi sakitlik və
ziyy
ə
tind
ə
n f
ə
aliyy
ə
t v
ə
ziyy
ə
tin
ə
.
v
ə
ə
ksin
ə
aktiv
f
ə
aliyy
ə
td
ə
n sakitlik v
ə
ziyy
ə
tin
ə
keçidi
t
ə
min ed
ə
n idar
ə
eym
ə
prosesidir
D)
avtomatik rejimd
ə
fizioloji funksiyanı həyata keçirə
n
orqnın fə
aliyy
ə
tini idar
ə
etm
ə
y
ə
imkan verir
E)
yararlı uyğunlaşdırıcı nə
tic
ə
nin
ə
ld
ə
edilm
əsi üçün bir neçə
orqanın və
sistemin
eyni zamanda
uzlaşmış fə
aliyy
ə
tini t
ə
min ed
ə
n idar
ə
etm
ə
prosesidir
.
6. Fizioloji prosesl
ə
rin etiraz prinsipi il
ə
idar
ə
olunması nə
yi n
ə
z
ə
rd
ə
tutur?
A)
yararlı uyğunlaşdırıcı nə
tic
ə
nin
ə
ld
ə
edilm
əsi üçün bir neçə
orqanın və
sistemin
eyni zamanda
uzlaşmış fə
aliyy
ə
tini t
ə
min ed
ə
n idar
ə
etm
ə
prosesidir
B)
orqanın funksiyasının nisbi sakitlik və
ziyy
ə
tind
ə
n f
ə
aliyy
ə
t v
ə
ziyy
ə
tin
ə
.
v
ə
ə
ksin
ə
aktiv
f
ə
aliyy
ə
td
ə
n sakitlik v
ə
ziyy
ə
tin
ə
keçidi tə
min ed
ə
n idar
ə
eym
ə
prosesidir
C)
avtomatik rejimd
ə
fizioloji funksiyanı həyata keçirə
n
orqnın fə
aliyy
ə
tini idar
ə
etm
ə
y
ə
imkan verir
D)
t
ənzim olunan göstə
riciniun ilkin qiym
ə
tin
ə
qaytarılmasını müə
yy
ə
n ed
ə
n mexanizml
ə
ri n
ə
z
ə
rd
ə
tutur
.
E)
t
ənzim olunan funksiyanın verilə
n qiym
ə
ti il
ə
faktiki qiym
əti arasındakı fərqi müə
yy
ə
n ed
ə
n
mexanizmi müə
yy
ə
n edir
7.
İdarə
etm
ə
nin
hansı formaları vardır
?
A)
humoral v
ə
refleks
B)
autokrin
,
parakrin
,
humoral
C)
autokrin
,
parakrin
,
humoral
,
refleks
D)
kimy
ə
vi v
ə
potensial
E)
birbaşa və
t
ə
rs afferentasiya
.
8.
İdarə
etm
ənin parakrin forması nə
yi n
ə
z
ə
rd
ə
tutur?
A)
hüceyrə
t
ə
r
ə
find
ə
n idar
ə
etm
ə
nin kimy
ə
vi vasit
ə
l
ərin toxumaarası mayeyə
ifraz olunması
v
ə
bu
vasit
ə
l
ə
rin
ə
trafda yerl
əşən hüceyrəə
r
ə
t
ə
siri n
ə
z
ə
rd
ə
tutulur
B)
hüceyrənin funisiyalarının özünün toxumaarası sahə
y
ə
ifraz etdiyi kimy
ə
vi substrarlarla
d
əyişilmsini nə
z
ə
rd
ə
tutur
C)
bioloji aktiv madd
ə
l
ərin qana ifrazını və
bu madd
ə
l
ə
rin qan vasit
ə
sil
ə
yayılaraq orqan və
toxumlra t
ə
sirini n
ə
z
ə
rd
ə
tutur
D)
hüceyrə
t
ə
r
ə
find
ə
n idar
ə
etm
ə
nin kimy
ə
vi vasit
ə
l
ərin toxumaarası mayeyə
ifraz olunması
,
buradan qana sorulması və
qan vasit
ə
sil
ə
yayılaraq orqan və
toxumlra t
ə
sirini n
ə
z
ə
rd
ə
tutur
E)
hüceyrə
t
ə
r
ə
find
ə
n idar
ə
etm
ə
nin kimy
ə
vi vasit
ə
l
ə
rin
ə
trafda yerl
əşən sinir uclarına tə
sir ed
ə
r
ə
k
,
onların vasitə
sil
ə
dig
ər hüceyrə
l
ə
r
ə
t
ə
siri n
ə
z
ə
rd
ə
tutulur
.
9.
İdarə
etm
ənin autokrin forması
n
ə
yi n
ə
z
ə
rd
ə
tutur?
130
A)
hüceyrənin funisiyalarının özünün toxumaarası sahə
y
ə
ifraz etdiyi kimy
ə
vi substrarlarla
d
əyişilmsini nə
z
ə
rd
ə
tutur
B)
hüceyrə
t
ə
r
ə
find
ə
n idar
ə
etm
ə
nin kimy
ə
vi vasit
ə
l
ərin toxumaarası mayeyə
ifraz olunması
v
ə
bu
vasit
ə
l
ə
rin
ə
trafda yerl
əşən hüceyrəə
r
ə
t
ə
siri n
ə
z
ə
rd
ə
tutulur
C)
bioloji aktiv madd
ə
l
ərin qana ifrazını və
bu madd
ə
l
ə
rin qan vasit
ə
sil
ə
yayılaraq orqan və
toxumlra t
ə
sirini n
ə
z
ə
rd
ə
tutur
D)
hüceyrə
t
ə
r
ə
find
ə
n idar
ə
etm
ə
nin kimy
ə
vi vasit
ə
l
ərin toxumaarası mayeyə
ifraz olunma
sı
,
buradan qana sorulması və
qan vasit
ə
sil
ə
yayılaraq orqan və
toxumlra t
ə
sirini n
ə
z
ə
rd
ə
tutur
E)
hüceyrə
t
ə
r
ə
find
ə
n idar
ə
etm
ə
nin kimy
ə
vi vasit
ə
l
ə
rin
ə
trafda yerl
əşən sinir uclarına tə
sir ed
ə
r
ə
k
,
onların vasitə
sil
ə
dig
ər hüceyrə
l
ə
r
ə
t
ə
siri n
ə
z
ə
rd
ə
tutulur
.
10.
Qanda qlükozanın miqdarı
düşdükdə
onun b
ərpası hansı prinsip üzrə
baş verir
v
ə
bu prosesd
ə
hansı strukturlar iştirak edir
?
A)
idar
ə
etm
ə
nin k
ənaraçıxmalar prinsipi əsasında bə
rpa olur
,
bu
hipofizin adrenokortikotrop
hormonunun ifrazını stimullaşdırır
,
sonuncu böyrəküstü və
zl
ərin qlükokortikoid ifrazını
stimullaşdırır
,
bu da öz növbə
sind
ə
qaraciy
ə
rd
ə
aminturşularından qlükoza ə
m
ə
l
ə
g
ə
lm
ə
sini
stimullaşdırır və
qanda qlükozanın miqdarı artır
B)
idar
ə
etm
ə
nin etiraz prinsipi
əsasında bə
rpa olur
, ,
bu d
əyişiklik hipotalamusun hüceyrə
l
ə
ri
t
ə
r
ə
find
ə
n qeyd
ə
alınır
,
bu
hipofizin adrenokortikotrop hormonunun ifrazını stimullaşdırır
,
sonuncu
böyrəküstü və
zl
ərin qlükokortikoid ifrazını stimullaşdırır
,
bu da öz növbə
sind
ə
qaraciy
ə
rd
ə
aminturşularından qlükoza ə
m
ə
l
ə
g
ə
lm
əsini stimullaşdırır və
qanda qlükozanın miqdarı artır
C)
idar
ə
etm
ə
nin k
ənaraçıxmalar prinsipi əsasında bə
rpa olur
,
bu d
əyişiklik hipotalamusun
hüceyrə
l
ə
ri t
ə
r
ə
find
ə
n qeyd
ə
alınır
,
bu böyrəküstü və
zl
ərin qlükokortikoid hormonunun ifrazını
stimu
llaşdırır
,
sonuncu hipofizin adrenokortikotrop ifrazını stimullaşdırır
,
bu da öz növbə
sind
ə
qaraciy
ə
rd
ə
aminturşularından qlükoza ə
m
ə
l
ə
g
ə
lm
əsini stimullaşdırır və
qanda qlükozanın miqdarı
artır
D)
idar
ə
etm
ə
nin etiraz prinsipi
əsasında bə
rpa olur
,
bu d
ə
yi
şiklik hipotalamusun hüceyrə
l
ə
ri
t
ə
r
ə
find
ə
n qeyd
ə
alınır
,
bu böyrəküstü və
zl
ərin qlükokortikoid hormonunun ifrazını stimullaşdırır
,
sonuncu hipofizin adrenokortikotrop ifrazını stimullaşdırır
,
bu da öz növbə
sind
ə
qaraciy
ə
rd
ə
aminturşularından qlükoza ə
m
ə
l
ə
g
ə
lm
əsini stimullaşdırır və
qanda qlükozanın miqdarı
E)
idar
ə
etm
ə
nin k
ənaraçıxmalar prinsipi əsasında bə
rpa olur
,
bu d
əyişiklik hipotalamusun
hüceyrə
l
ə
ri t
ə
r
ə
find
ə
n qeyd
ə
alınır
,
bu böyrəküstü və
zl
ərin qlükokortikoid hormonunun ifrazını
stimullaşdırır
,
sonuncu hipofizin adrenokortikotrop ifrazını stimullaşdırır
,
bu da öz növbə
sind
ə
qaraciy
ə
rd
ə
yağlardan qlükoza ə
m
ə
l
ə
g
ə
lm
əsini stimullaşdırır və
qanda qlükozanın miqdarı artır
.
11.
İstə
nil
ə
n t
əşkilat sə
viyy
ə
li funksional sistemin komponentl
əri aşağıdakı
variantlardan
hansında düzgün ifadə
edilmişdir
?
1 -
faydalı uyğunlaşdırıcı nə
tic
ə
2 - n
ə
tic
ə
akseptorları
131
3 - n
ə
zar
ət aparatı
4 -
ə
ks afferentasiya
5 - m
ə
rk
ə
zi arxitektonika
6 -
müxtə
li s
ə
viyy
ə
li sinir elementl
ə
rinin idar
ə
etm
ə
aparatında birləşmə
si
7 - icraedici komponentl
ə
r
A)
2
,
3
,
4
,
5
,
6
B)
1
,
2
,
3
,
5
,
6
C)
1
,
2
,
4
,
5
,
7
D)
3
,
4
,
5
,
6
,
7
E)
1
,
2
,
4
,
5
,
6
.
12. Funksional sisteml
ə
rin
ə
sas komponentl
ə
ri
aşağıdakı variantlardan hansında
düzgün ifadə
olunmuşdur
?
1 -
faydalı uyğunlaşdırıcı nə
tic
ə
2 -
afferent sintez strukturları
3 - m
əlumatı reseptordan
funksional sistemin m
ə
rk
əzi halqasına ötürə
n
ə
ks
afferentasiya
4 - m
ə
rk
ə
zi arxitektonika v
ə
ya idar
ə
etm
ə
aparatı
5 -
efferent sintez strukturları
6 - n
ə
tic
ə
akseptoru v
ə
ya n
ə
zar
ət apaatı
7 - icraedici komponentl
ə
r v
ə
ya reaksiya apapratı
A)
2
,
4
,
5
,
6
,
7
B)
1
,
2
,
4
,
5
,
7
C)
2
,
3
,
5
,
6
,
7
D)
1
,
3
,
4
,
6
,
7
E)
1
,
4
,
5
,
6
,
7
.
13.
Orqanizm üçün faydalı olan uyğunlaşdırıcı nə
tic
ə
l
əri hansı qruplara bölmə
k olar?
1 - metobolik n
ə
tic
ə
l
ə
r
2 - hemostatik n
ə
tic
ə
l
ə
r
3 - elektrostatik n
ə
tic
ə
l
ə
r
132
4 -
insanın sosial fə
aliyy
ə
t n
ə
tic
ə
l
ə
ri
5 - insan v
ə
heyvanların davranış fə
aliyy
ə
ti n
ə
tic
ə
l
ə
ri
6 - neyrohumoral n
ə
tic
ə
l
ə
r
A)
2
,
3
,
5
,
6
B)
1
,
3
,
4
,
6
C)
1
,
2
,
5
,
6
D)
1
,
2
,
4
,
5
E)
3
,
4
,
5
,
6
.
14. Funksional sisteml
ərin qarşılıqlı tə
sir prinsipl
əri aşağıdakı variantlardah
hansında düzgün ifadə
edilmişdir
?
1 - sitemogenez prinsipi
2 - multiparametrik prinsip
3 - efferent sintez prinsipi
4 - ierarxiya prinsipi
5 -
ardıcıl dinamik qarşılıqlı tə
sir prinsipi
6 - afferent sintez prinsipi
A)
2
,
3
,
4
,
5
B)
1
,
3
,
4
,
6
C)
1
,
2
,
4
,
5
D)
1
,
4
,
5
,
6
E)
1
,
3
,
4
,
5
.
15. Funksional sisteml
ə
rin idar
ə
etm
ə
aparatları hansı variantda düzgün ifadə
edilmişdir
?
1 - afferent sintez
2 - efferent sintez
3 - h
ə
r
ə
k
ət proqramı
4 - dominant motivasiya
5 - n
ə
tic
ə
akseptoru
A)
1
,
2
133
B)
4
,
5
C)
1
,
2
,
3
D)
4
,
3
,
5
E)
1
,
2
,
5
16. Funksional sistemin idar
ə
etm
ə
aparatında afferent sintezin əsasını nə
t
əşkil
edir?
A)
n
ə
tic
ə
akseptoru
B)
q
ərarın qə
bul edilm
ə
si
C)
dominant motivasiya
D)
h
ə
r
ə
k
ət proqramı
E)
ə
ks afferentasiya
.
17. Funksional sistemin idar
ə
etm
ə
aparatında efferent sintezin mahiyyəti hansı
vatiantda düzgün ifadə
olunub?
A)
faydalı uyğunlaşdırıcı nə
tic
ə
nin
ə
ld
ə
edilm
əsi üçün somatik
,
vegetativ v
ə
humoral
komponentl
ərin uzlaşmış qarşılıql tə
siind
ə
n ibar
ə
tdir
B)
orqanizmin
ə
sas t
ə
l
əbatının ödə
nilm
əsi üçün mümkün olan yollardan bir yolun seçilmə
si
C)
dominant motivasiya
əsasında və
yaddaşın iştirakı ilə
g
ə
l
ə
c
ə
k h
ə
r
ə
k
ə
tin n
ə
tic
əsinin bütün
xüsusiyyə
tl
ə
ri pr
oqramlşdırılır
D)
funksional sistemin f
ə
aliyy
ə
tinin n
ə
tic
ə
l
ə
rinin
ə
vv
ə
lc
ə
d
ən görülmə
si
,
proqramlaşdırılması
,
modell
əşdirilmə
sidir
E)
sistemi hazırlıq və
ziyy
ə
tind
ə
n f
ə
aliyy
ə
t v
ə
ziyy
ə
tin
ə
keçirə
n mexanizmdir
.
18. Bulbar refleksl
ə
r refleksl
ərin hansı tə
sn
ifatına görə
ayırd edilir
?
A)
refleksl
ə
rin beyin sah
ə
sinin aktivl
əşmə
s
ə
viyy
ə
sini n
ə
z
ə
r
ə
alan t
əsnifata görə
B)
qıcığı qə
bul ed
ən reseptorları nə
z
ə
r
ə
alan t
ə
snifata
görə
C)
ə
m
ə
l
ə
g
ə
lm
ə
üsulunu nə
z
ə
r
ə
alan t
ə
snifata
görə
D)
t
əkamül inkişafı sə
viyy
ə
sini n
ə
z
ə
r
ə
alan t
ə
snifata
görə
E)
orqanizmin inteqrativf
ə
aliyy
ə
t s
ə
viyy
ə
sini n
ə
z
ə
r
ə
alan t
ə
snifata
görə
.
19.
Elementar şə
rtsiz refleksl
ə
r refleksl
ərin hansı təsnifatına görə
ayırd edilir
?
A)
t
əkamül inkişafı sə
viyy
ə
sini
,
orqanizmin inteqrativ f
ə
aliyy
ə
t s
ə
viyy
ə
sini n
ə
z
ə
r
ə
alan t
ə
snifata
B)
qıcığı qə
bul ed
ən reseptorları nə
z
ə
r
ə
alan t
ə
snifata
görə
134
C)
ə
m
ə
l
ə
g
ə
lm
ə
üsulunu nə
z
ə
r
ə
alan t
ə
snifata
görə
D)
bioloji t
əyinatını nə
z
ə
r
ə
alan t
əsnifata görə
E)
refleksl
ə
rin beyin sah
ə
sinin aktivl
əşmə
s
ə
viyy
ə
sini n
ə
z
ə
r
ə
alan t
əsnifata görə
.
20. Refleksl
ə
rin bioloji t
əyinatına görə
ayırd edilən növləri hansı variantda düzgün
ifad
ə
edilmişdir
?
A)
ekstroreseptiv
,
interoreseptiv
,
proprioreseptiv
Dostları ilə paylaş: |