01.03.2015
1
BOS AKIM
GÖRÜNTÜLEME
Dr. Yusuf Öner
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
RADYOLOJİ A.D. ANKARA
TEKNİK
• PC
TEKNİK
• PC
• SİSTERNOGRAFİ
T2 FSE
TEKNİK
• PC
• SİSTERNOGRAFİ
T2 FSE
CISS
SPACE T2
TEKNİK
• PC
• SİSTERNOGRAFİ
T2 FSE
İntratekal Gd.
TEKNİK
• PC
• SİSTERNOGRAFİ
• MORFOLOJİ ve AKIM
01.03.2015
2
OBSTRÜKSİYON-Web
T2 FSE
CISS
SPACE T2
OBSTRÜKSİYON-Web
PC
CISS
SPACE T2
OBSTRÜKSİYON-Pinealoblastom
T2 FSE
OBSTRÜKSİYON-Pinealoblastom
T2 FSE
CISS
SPACE T2
OBSTRÜKSİYON-Pinealoblastom
PC
CISS
SPACE T2
HİPERDİNAMİK BOS
T2 FSE
CISS
SPACE T2
01.03.2015
3
HİPERDİNAMİK BOS
PC
CISS
PC
ETV-Önce
T2 FSE
CISS
SPACE T2
ETV-Sonra
T2 FSE
CISS
SPACE T2
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Normal basınçlı hidrosefali, Kr. Komünikan
hidrosefali.
• Hakim ve Adams 1965
• Demansların %10-15
• Bilişsel bozukluğun tedavi edilebilir nedeni
• %70’i vasküler demans ile ilişkili
• Tanı ve tedavi güç
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Klasik diagnostik triad
(spesifik değil, genelde yetersiz)
– Yürüme bozukluğu
– Üriner inkontinans
– Bilişsel bozulma (ileri evre)
– Ventrikülomegali
SAB genişlemesi olmaksızın
genişlemiş ventriküller
Evans indeksi> 0.30
01.03.2015
4
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Klasik diagnostik triad
(spesifik değil, genelde yetersiz)
– Yürüme bozukluğu (%20 +)
– Üriner inkontinans (%38 +)
– Bilişsel bozulma (ileri evre) (%6-8 +)
– Ventrikülomegali (yaşla artar)
RADYOLOJİ: BT
• SAB genişlemesi olmaksızın genişlemiş
ventriküller.
• Evans indeksi >0.30
• Diğer nedenleri dışlamak
RADYOLOJİ: MRG
• Tercih edilen yöntem
RADYOLOJİ: MRG
• Yetersiz fizyopatoloji bilgisi nedeniyle sık
yanlış radyolojik tanı verilmekte
– r/o Santral atrofi
– r/o Kronik non komünike hidrosefali
SA
AKH
HİDROSEFALİ: Klasik Tanım
• Ventriküler sistem içi BOS miktarı ve
dolayısıyla intrakraniyal başınç artışına neden
olan, BOS üretim ve emilimi arasındakı
dengesizlik.
BOS: ÜRETİM
• Klasik konsept: BOS koroid pleksusta üretilir.
01.03.2015
5
BOS: ÜRETİM
• Tüm BOS’un %60’ı SAB
%40’ı ventriküler sistemde
%30’u koroid pleksusta
• Tüm BOS’un sadece %12’si koroid pleksusda
üretilir. %88’i beyin kapillerlerinde yapılır.
• Milhorat ve ark. Koroid pleksektomili
hayvanlarda da hidrosefali olduğunu
göstermiştir.
BOS: DOLAŞIM ve EMİLİM
• Klasik konsept: BOS araknoid
granülasyonda emilir
AKH: Patofizyoloji
• Klasik konsept (Bulk teori): Araknoid
granülasyonda BOS emilim bozukluğu
• Bazı radyolojik bulguların kolaylıkla
açıklanmasını sağlar ve en yaygın kabul gören
teoridir.
Greitz D. Nerosurg Rev
2004
BOS: DOLAŞIM ve EMİLİM
• Klasik konsept- problemler:
• AG BOS emilimindeki rolü tamamen
morfolojik olarak atfedilmiş
• AG prenatal yok.
• Bazı AG’ların venle ilişkisi yoktur, emilime
katkıları şüpheli.
• AG gelişimsel yetersizliği ile
ilişkilendirilmiş hidrosefali yok.
BOS: DOLAŞIM ve EMİLİM
• Klasik konsept (bulk teori) obstrüktif
hidrosefaliyi kolaylıkla açıklar
Greitz D. Nerosurg Rev 2004
BOS: DOLAŞIM ve EMİLİM
• Klasik konsept- problemler:
• Hidrosefali basit üretim-emilim dengesizliği
ile açıklanamaz
• AG de emilim azalması komünikan
hidrosefaliyi açıklayamaz
01.03.2015
6
BOS: DOLAŞIM ve EMİLİM
• Klasik konsept (bulk teori): geçerli değil
• Modern konsept (kapiller teori): kapiller
emilim kapasitesi, üretimin kat be kat
üstündedir.
Greitz D. Nerosurg Rev 2004
HİDROSEFALİ: Güncel Tanım
• Ventriküler genişleme, BOS mesafesinde
daralma.
• Ventrikülden BOS a doğru artmış basınç
HİDROSEFALİ: Güncel Tanım
• Ventriküler genişleme, BOS mesafesinde
daralma.
• Ventrikülden BOS a doğru artmış basınç
ARTMIŞ DUVAR BASINCI
AKH
Basınç↑
Atrofi
Basınç N
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Etyoloji:
(GÜNCEL TEORİ)
Azalmış vasküler komplians, vasküler pulsasyon
redistribüsyonu
Chrisykopoulos 2009
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Etyoloji:
(GÜNCEL TEORİ)
Azalmış vasküler komplians, vasküler pulsasyon
redistribüsyonu
BOS akımında fonksiyonel obstrüksiyon
Chrisykopoulos 2009
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Fizyopatoloji: Hidrodinamik
Elastik tüp
01.03.2015
7
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Fizyopatoloji: Hidrodinamik
Elastik tüp
Rijid tüp
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Fizyopatoloji: Hidrodinamik
Elastik tüp
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Fizyopatoloji: Hidrodinamik
Elastik tüp
Rijid tüp
hidrosefali
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Fizyopatoloji: Hidrodinamik
• Arteriyel sistolik basınç intrakraniyal damarlarda
azaltılmadan
beyin
ve
ventriküllere
yansıtılır.
Nonkomplian ventriküller basıncı arttırarak yanıt
verir,
bu
da
ventriküler
genişleme
ve
artmış
intraventrüküler pulsasyona neden olur.
Rijid tüp
hidrosefali
ADULT Kr. HİDROSEFALİ
• Etyoloji:
Arteriyel sistolik ekspansiyonua engelleyen her etken
1. Primer Arteriel hst. (%30-50 idiopatik)
a.arteritis/ateroskleroz
b.vazospazm
c.Binswanger, diabetik mikroanjiopati
2. Subaraknoid mesafe obstrüksiyonu
a. Araknoidit/menenjit
b. SAK
c.BOS protein içeriği artışı (Schwannom)
RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME
Ventriküler genişleme
Basınç artışı
01.03.2015
8
RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME
SVD
Alzheimer
AKH
Adult Kr.Hidrosefali vs AD/SVD
RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME
SVD
Alzheimer
AKH
Basılanmış ve düzleşmiş süperior sulkuslar
Pulsatil stres
↑↑
Adult Kr.Hidrosefali vs AD/SVD
RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME
SVD
Alzheimer
AKH
AKH’da kallosal açı˂ 90
Adult Kr.Hidrosefali vs AD/SVD
RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME
SVD
Alzheimer
AKH
Silviyan fissür ve çevre diğer sulkuslarda belirginleşme
Beyin ve MCA’da artmış sistolik başınç buna yol açar
Adult Kr.Hidrosefali vs AD/SVD
RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME
Alzheimer
AKH
Medial temporal lob atrofisi olmaksızın temporal horn
↑
Alzheimer da atrofi ve hipokampal fissürde belirginleşme
Adult Kr.Hidrosefali vs AD/SVD
AKH-Ak Madde Lezyonları
• AKH’da sık.
Myelinli fiber ve aksonal dansite azalması, ak
maddede spongioz değişim, enfarkt nadir.
• Prediktif değer: Yaygınlık ↑ yanıt ↓
(Krauss et all. Stroke 1996)
01.03.2015
9
AKH-Ak Madde Lezyonları
Tersinirlik
AKUADUKTAL SİNYALSİZLİK
• Akuadukt seviyesinde artmış pulsatil CSF akımı
• AKH için sensitiv/spesifik değil
• İyi bir prognostik belirteç değil
AKUADUKTAL SİNYALSİZLİK
• Akuadukt seviyesinde artmış pulsatil CSF akımı
• AKH için sensitiv/spesifik değil
• İyi bir prognostik belirteç değil
• Komunike-Non komunike ayrımında etkili
Stenoz
AKH
AKIM DUYARLI MRG
• Artmış pulsatil BOS akımı
AKH
AKIM DUYARLI MRG
• Komünike-Non Komünike hidrosefali DDx
Yüksek çözünürlükte bile güç olabilir. 4. ventrikülde genişleme
yokluğu anlamlı değil
.
Stenoz
AKH
“CISS” - “SPACE” T2
01.03.2015
10
AKIM DUYARLI MRG
• Kantitatif ölçüm
AKIM DUYARLI MRG
• Prediktif değer?
Bradley et al. Radiology 1996
AKIM DUYARLI MRG
• Prediktif değer?
• Çok yalancı pozitif ve negatif
• Cerrahi başarıyı öngörmede iyi değil
Bradley et al. Radiology 1996
Akuadukt Strok Hacmi (ASH)
• ASH ventriküler morfoloji ile ilintili
• ASH tanısal özgüllüğü düşük
• Tek başına ASH cerrahi başarı öngörü değeri düşük
Chiang et al. Invest Radiol 2009
Kahlon et al. Neurosurgery 2007
ŞANT CEVABI-Radyolojik Öngörü
Sekonder AKH
Yaygın beyaz cevher
lezyonu ATROFİ
Hiperdinamik BOS
Pozitif Cevap
Negatif Cevap
Kötü Prediktör
Graff-Radford Neurol Clin 2007
01.03.2015
11
BOŞALTICI LP-Radyoloji Öngörü
Boş Sella
%73 sensitive, %81 spesivite
‘Uyumsuzluk’
Konveksitede dar
Silvian fissür geniş
Lee et al. J Neurol 2010
BOŞALTICI LP-Radyoloji Öngörü
%73 sensitive, %81 spesivite
‘Uyumsuzluk’
Konveksitede dar
Silvian fissür geniş
Lee et al. J Neurol 2010
LP sonrası
Basınç
↓
Komplians
↑
BOŞALTICI LP-Radyoloji Öngörü
Boş Sella
%73 sensitive, %81 spesivite
‘Uyumsuzluk’
Konveksitede dar
Silvian fissür geniş
Lee et al. J Neurol 2010
SONUÇ
• AKH tanısı radyoloji ve klinik bulguların
kombine edilmesi ile konulur.
• Tek neden akım obstrüksiyonu değildir.
• Arteryel komplians azalmasına bağlı basınç
artışı en önemli etkendir.
• Hidrosefali hidrodinamiğinin anlaşılması BT
ve MRG tanısal doğruluğunun arttırılmasında
önemlidir.
Dostları ilə paylaş: |