Bosh tahririyati toshkent – 2017 adabiyot qozoqboy yo‘ldoshev, begali qosimov, valijon qodirov, jalolbek yo‘ldoshbekov
Yüklə 1,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Asosi zulm daf’i», «adolatpesha sarvar», «Aduvlar koru bori ehtisob»
- Savol va topshiriqlar: 238 HAJVI AHLI RASTA
|
1.
Nima uchun shoir o‘zi yashab turgan kunlarni bir (bulut), davlatni suv yuzidagi pufakcha bo‘lishini ista yotganligini izohlang. 2. Ikkinchi baytni qayta o‘qing. Qaysi nuqsonlar iymonning zaifl a shuviga sababchi bo‘lganligini o‘ylab ko‘ring. 3. « Qo‘y emdi biz bilan begonani, bir oshno yetkur » misra- sidagi «oshno» va «begona» so‘zlari siz uchun nima (kim)- larni anglat yapti? 4. « Gadomiz, boshlar uzra soyalar solsun, Humo yetkur» misrasini biz ning kunlarimizdan kelib chiqib sharhlang. 5. « Asosi zulm daf’i», «adolatpesha sarvar», «Aduvlar koru bori ehtisob» bo‘lishi haqidagi orzuning qachon va qan- chalik mustajob bo‘lganligi haqida fi kr yuriting. 6. Yurt kelajagini o‘ylab, uning «ziynatafzo» , «jannatoso» , « tufrog‘i anbar, suv gulob o‘lsa, ajab ermas» tarzidagi shoirning istaklari amalga oshdimi? 7. Muallifning «jahonni obod», «jahon ahlini qayg‘u qay- didan ozod » ko‘rish borasidagi ilinjlari to‘la ro‘yobga chiqdimi? Fikringizni misollar bilan asoslang. 1 Shabob – yosh yigit. 2 Matlab – talab. 3 Kanzi maxfi y – maxfi y xazina. 4 Jali – Alloh. 5 Misraning ma’nosi: yuqorida aytilgan istak amalga oshsa ajab emas. Savol va topshiriqlar: 238 HAJVI AHLI RASTA Arzim buki, Qori sumalakka, Yetsun boshi, arz esa falakka. Gah-gah nazora aylasun ul, Ibrat ko‘zi birla bu Samakka 1 . Sangmayda nosdonini maxtab, So‘z naqdini urmasun mahakka 2 … Shokir qora tarz odam o‘lmish, Ming la’nat o‘shal qora eshakka. Ul Shohaziz ayrilib otidin, O‘xshaydi Solih hezalakka. So‘z ta’siri ketmasin, Mo‘minshoh Osh yesa og‘iz artmasun fatakka. Ko‘p haddidin oshmasun Nazirbek, O‘xshaydi ul oshqaboq xamakka. Pul kelmasa, Bonkaboyvachcha Karnay chaladur bo‘lar-bo‘makka. Kofi rcha degan bir Ahmadjon bor, Ko‘p shug‘li 3 baland po‘q yemakka. A’lamni o‘g‘ullari Oxundjon Hayf to‘n bila salla gungalakka… Sil aft oriqqina Muhiddin, Ahvoli ayon bo‘lur kuzakka… Olib borur erdi Qosim oxund Bizni Qorako‘lga handalakka… 1 Samak – Ayyor Samak xalq qissasining bosh qahramoni. 2 Mahak – kumush va oltinlarga surtib, ularning toza yoki qal- bakiligini ajratadigan tosh. 3 Shug‘l – mashg‘ulot. 239 Kir ko‘ylak o‘lubtilar Umarjon Sotmoq uchun emdi jun jiyakka. Dovudxo‘ja chorbozor qatnar, Chit moshinasin sotur elakka. Ul hoji Hasan degan zakiytab’ 1 , Yo‘q toqatim anga so‘z demakka. Nusrat bila oshnolig‘im bor, Tentakkina shatrama-shatakka 2 . So‘fi ni balosi Abduqodir Qatig‘lig‘i o‘xshamish danakka… Qosim shamol andake yengilroq, O‘xshab uchar bandi bodfarakka 3 . Xalq oni akasini o‘xshaturlar Og‘zini tuvak, burnini sumakka… Ortuqbachani semurturinglar, O‘q bo‘lg‘usi katta zambarakka. Ko‘r ishtahosin Hojibachcha Osh solib ichar emish chelakka… Ellikboshi o‘g‘li mokiyonvor 4 , Ustod bo‘lubti kurkurakka… Qirq olti kishini fasona qildim, Kim chiqsa o‘qiydi Mo‘ymarakka. Tab’ingning arobasini to‘xtat, Shotisini bog‘la g‘ildirakka. Zavqiy osilurg‘a himmatidin Dor bog‘ladi bir baland terakka. 1 Zakiytab’ – ziyrak, farosatli. 2 Shatrama-shatak – dali-g‘uli, ko‘nglida kiri yo‘q. 3 Bodfarak – varrak. 4 Mokiyonvor – makiyonsifat, xotinchalish. |