Bosh tahririyati toshkent – 2017 adabiyot qozoqboy yo‘ldoshev, begali qosimov, valijon qodirov, jalolbek yo‘ldoshbekov
Yüklə 1,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Nigin – uzuk.
2 Bandiga оlgan – asirga оlgan. 3 Uzik – yetuk, kamchiliksiz. 137 Ana endi bola buni ko‘rib, Zulxumorga g‘oyibona ko‘ngil qo‘yib, ishqivoz bo‘lib, o‘ziga-o‘zi aytdi: «Kel-e, Avazning qizi bo‘lmasa, Qoraxonning qizi-da! Avaz qizini bermadi deb, mening yig‘lab yurganim qanday», – deb g‘ayrati kelib, otasining Jiyronqush degan oti bor edi, urushga minadigan, shu Jiyronqushning oldiga keldi. Jiyronqush ham shunday ot: to‘rt oyog‘i teng tushgan: bi- qini yoziq keng tushgan, qarchig‘ayning havosi tekkan. Shu otni yetaklab olib chiqib, yakkamixga boylab, otni egarlab... turipti: ...Bekning oti po‘lat suvluq chaynadi, Qizil kiyib, gulday bo‘lib jaynadi 1 . Ilon tilli, yashin turli xanjarni Obro‘ ber deb, xipcha belga boyladi. Tomosha qing xon Ravshanday polvonni, Shirvonning yurtiga talab ayladi 2 . Tomosha qing Chambilning shunqorini, Mindi yigit Jiyronqushday otini, Yig‘latib otasi – Hasan mardini, Qon yig‘latib xon Dalliday suluvni, Ravshan izlar bo‘ldi Shirvon yurtini. Ravshanbek otini hovlidan chiqarib, ota-enasidan g‘oyi- bona rozi bo‘lib, ko‘chaning yuzi bilan, odamlarning izi bi- lan gulday jaynab, suqsurday bo‘ylab, parvoz aylab, taraqqos boylab 3 , ostida Jiyronqush oti har usulda o‘ynab... borayotir. Hasanxon darvozabon bilan do‘st edi, doim darvoza- bonning oldida o‘tirar edi, ikkovi... birov-birovining so‘zini tashlamas edi. Hasanxon jo‘rasi bilan gaplashib o‘tirsa, Ravshan xon otasining ustiga borib qoldi... 1 Jaynadi – yashnadi. 2 Talab ayladi – xоhladi, ixtiyor etdi, bоrmоqchi bo‘ldi. 3 Taraqqоs bоylamоq – uchadigan qushday bo‘lmоq. 138 Unda Hasanxon polvon yolg‘iz bolasi, ko‘zining oqi bilan qorasi – Ravshanxonni tanib, ...Jiyronqushning jilovidan ushlab, ko‘zini yoshlab, «...hay, attang», – deb barmog‘ini tishlab, yolg‘iz farzandiga qarab bir so‘z dedi: ...To‘rasan, Ravshanjon, Chambil elingga, Keskir isfi honni 1 boylab belingga, Qo‘sh po‘pakli 2 nayza ushlab qo‘lingga, Otang qurbon bo‘lsin shirin tilingga, Yovga ajdahorim, senga yo‘l bo‘lsin? Sen bo‘lmasang, otang holi ne kechar? Sensiz menga falak kafanto‘n bichar, Dunyoning bolini zahar deb ichar, Qanday kuni kechar 3 sho‘r enang nochor, Harna yo‘g‘-u borim, senga yo‘l bo‘lsin? Menga aytgin ko‘nglingdagi o‘yingni, Aytgin, bolam, boradigan joyingni, Men bilayin talab qilgan elingni, Ayt siringni, qaytarmayman ra’yingni, E, yolg‘iz shunqorim, senga yo‘l bo‘lsin? Ravshanxonni otasining savlati bosib, hayosi g‘olib kelib, nima derini bilmay o‘ylanib turib edi, axiri bo‘lmadi. Otasiga gapirmay o‘tsa, u ham bo‘lmaydi, gapiray desa, uyaladi. Ana endi Ravshan polvon otasining so‘zlariga javob berib, ko‘ngli buzilib, yurak-bag‘ri ezilib, ko‘zining yoshi tizilib, boshidan o‘tgan sir-savdosini otasiga aytib, o‘zidan o‘tganidan xabardor qilib, bir so‘z aytayotir: Jonim ota, aytolmayman uyalib, Bolang ketar endi boshini olib. 1 Isfi hon – Isfi hon shahrida yasalgan keskir qilich. 2 Po‘pakli – pоpukli. 3 Kuni kеchar – kuni o‘tar. 139 Jon ota, alamim ko‘pdir so‘rmagin, Bek Ravshan jo‘nadi safarga tolib 1 . Qaladan 2 qalampir yuklar qalachi 3 , Har xil isli bo‘lar tog‘ning og‘ochi. Otajon, alamim ko‘pdir, so‘rmagin, Vallamat 4 boripti Avazga sovchi. Qabul qilmay vallamatning so‘zini, Nomard Avaz bermas bo‘pti qizini, O‘tib ketdi Avazxonning so‘zlari, Bizni quzg‘un, lochin qipti o‘zini. Maydon-maydon Jiyronimni yelmasam, Dushman bo‘lsa, bo‘lak-bo‘lak qilmasam, Avazning qizidan yaxshini olmasam, Jonim otam, Chambilbelda turmasman. Chambil deydi unib-o‘sgan elingni, Javob ber, otajon, ko‘tar qo‘lingni 5 ! Talab qildim, Shirvon elga, otajon! Javob bersang, bermasang ham ketaman! Javob ber, otajon, yorga boraman, Yor deyman-ku, nomus-orga boraman. Ota sendan oq fotiha tilayman, Shirvon elda Zulxumorga boraman. Hasanxon bu so‘zlarni eshitib, ...«Hay, attang», – deb barmog‘ini tishlab, ko‘zini yoshlab, o‘g‘liga ne derini bil- may qoldi. Shirvonning eli uch oylik yo‘l. Ikki ora suvsiz cho‘l, u yog‘i dushman el. «Yolg‘iz bola yovdan yomon», uzoqroq bozorga yuborgisi kelmaydi. ...Hasanxon becho- 1 Yüklə 1,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|