Boshqaruvning iqtisodiy samaradorligi, samaradorlik mezonlari

Kapital qo`yilmalarining umumiy samaradorligi

• Respublikamizda kapital mablaglarning samarali foydalanishga erishilishiga shubxa yuk.
• Kapital kuyilmalarning iktisodiy samaradorlik kursatkichlari va ularning xisoblash tartibi.
• Uzbekistonning tabiiy sharoiti, uning moddiy-material va mexnat resurslari boyligi Respublikamizda kapital mablaglar foydlanish va uning samaradorligini oshirishga juda katta axamiyat kasb etadi.
• Kapital kuyilmalarning iktisodiy samaradorlik kursatkichlari va ularning xisoblash tartibi.
• Kapital mablaglarning iktisodiy samaradorligini yukori bulishi respublikada ijtimoiy ishlab chikarishni usishini ta`minlabgina kolmasdan, xalkning turmush darajasini usishida xam muxim rol’ uynaydi.

Kapital kuyilmalar samaradorligini xarakterlovchi kursatkichlardan biri umumiy iktisodiy samaradorlik kursatkichi bulib u kuyidagia aniklanadi: Bu kursatkich milliy iktisodiyot buyicha uning aloxida tarmogi buyicha yoki korxona mikyosida aniklanadi.

• Kapital kuyilmalar samaradorligini xarakterlovchi kursatkichlardan biri umumiy iktisodiy samaradorlik kursatkichi bulib u kuyidagia aniklanadi: Bu kursatkich milliy iktisodiyot buyicha uning aloxida tarmogi buyicha yoki korxona mikyosida aniklanadi.
• A) Butun xalk xujaligi tarmogi buyicha
• D
• Exx= bunda
• K
• EXX= xalk xujaligi tarmogida kapital mablaglarning umumiy iktisodiy samaradorlik kursatchichi
• D-milliy daromad
• K= kapital kuyilmalar.
• B) Aloxida tarmok uchun xisoblanganda.

P

• P
• Exx=-------------- bunda
• K
• Exx= Umumiy iktisodiy samaradorlik kursatkichi
• P= olingan foyda va daromad
• K= kapital kuyilmalar
• V) Aloxida korxona uchun kuyidagicha aniklanadi:
• M-T
• Es=------------ bunda
• K
• M- = yil davomida i/ch maxsulot
• T= I/ch maxsulot tan narxi
• K= kapital kuyilmalar
• Misol: korxona tomonidan bir yilda 700,0 ming sumlik maxsulot ishlab chikarilib uning tan narxi 540,0 ming sumni tashkil kiladi. Ishlab chikarishni rekonstruktsiya kilishga sarflangan kapital mablaglar sarfi 1100,0 ming sum bulsin iktisodiy kursatkichi
• 7000000-540000
• E=---------------------------------- 0,1454 ni tashkil kiladi.
• 1100000