Bu dünya göRÜŞ yeriDİ

AQİL İMAN 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
BU DÜNYA 
GÖRÜŞ YERİDİ 
 
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
Bakı – 2015 

Aqil İman 
 
 
2 
 
Toplayıb tərtib edəni: 
Qılman İMAN 
 
Redaktoru və ön sözün müəllifi: 
Əsəd CAHANGİR 
 
“Bu dünya görüş yeridi” kitabının çap olunmasında 
göstərdiyi maddi dəstəyə görə Aqil İmansevərlər adından 
Zakir Qəzənfər oğlu Kərimova təşəkkür edirik. 
 
  
Aqil İMAN 
“Bu dünya görüş yeridi” 
Bakı, “OL”, 2015. – 224 səh. 
 
  
 
 
 
 
 
 
Aqil  İmansevərlərin  uzun  illərdən  bəri  həsrətlə  gözlədiyi  “Bu  dünya 
görüş  yeridi”  kitabında  müəllifin  milli  folklor  gələnəklərindən  bəhrələnən 
əsərləri  və  onun  haqqında  qələm  adamlarının  mətbuatda  çap  olunmuş 
publisistik fikirləri toplanmışdır. 
Aqil  İmanın  şeirlərinin  əsas  leytmotivini  incə  lirizm,  lirik  düşüncə, 
cəmiyyətdə  və  dünyada  baş  verən  olaylar  təşkil  etdiyindən,  ümid  edirik  ki, 
şairin əsərləri oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanacaq. 
 
  
 
ISBN 978-9952-494-40-2 
© “OL”. 2015 
 
 

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
3 
EŞQ SƏNİ İMAN ELƏDİ 
 
Dünya  sözdən,  adam  addan  başlayır.  Adəm  mələklərə 
cənnətdə  əsmayi-hüsnanı  (Allahın  gözəl  adlarını)  öyrədib, 
çağdaş  elmi  dillə  desək,  onomastika  kursu  keçib.  “Adam” 
və “ad” sözləri arasındakı səsləşmə də görünür, təsadüfi de-
yil. Kiməsə, nəyəsə ad verəndə əslində, biz onu yaradırıq. 
O  qədər  də  orijinal  olmayan  bu  girişdən  qəsdim  odur 
ki,  Aqil  İmanın  birinci  (və  bəlkə  də  axırıncı!)  kitabının 
əlyazmasını oxumamışdan öncə, onun adını və təxəllüsünü 
“oxudum”.  Atası  –  Göyçənin  tanınmış  söz  ustadı  Həsən 
Xəyallı  ona  İman  adı  verib,  qardaşı,  tanınmış  şair  Sərraf 
Şiruyə isə Aqil təxəllüsünü. Və bu iki söz bir-birini tamam-
layır – iman köksdə olur, ağıl isə başda. Və ikinci birinciyə 
söykənir.  
Min ildir ki, əli qələm tutanlar arasında mübahisə gedir 
– əsas nədir, ürək, yoxsa ağıl? Filosoflar deyir – ağıl, sufi-
lər deyir – ürək, ariflər deyir – hər ikisi. Aqil İmanın şeirlə-
rində mən ağıl da gördüm, ürək də. 
Onun  şeirlərində  müdriklik  də  var,  sevgi  də,  qəm  də 
var, sevinc də. Tez-tez üz tutduğu çoxsaylı poetik ünvanlar-
dan biri olan Füzuli babanın dediyi kimi: 
 
Əhli-irfandır cahan keyfiyyətin təhqiq edən, 
Kim bulur yüz qəm nəşatından, qəmindən yüz nəşat. 
 
Aqil  İman  sözün  müsbət  mənasında  ənənəvi  şairdir. 
Amma  elə  bu  ənənə  daxilində  də  onun  şeirlərində  kifayət 
qədər özünəməxsus obrazlara rast gəlmək mümkündür. Ni-
zami,  Nəsimi,  Füzuli,  Sabir...  də  daxil  olmaqla  klassik  di-

Aqil İman 
 
 
4 
van və satira şeiri bu ənənənin birinci, Yunis Əmrəylə baş-
layıb  Aşıq  Ələsgərlə  zirvəsinə  çatan  aşıq  şeiri  ikinci  qana-
dıdır.  
Əslində, bu iki qanad arasında ciddi fərq yoxdur. Yunis 
Əmrəylə  Füzuli  arasında  mahiyyətcə  fərq  olmadığı  kimi. 
Aşıq  şeiri  divan  şeirinin  xəlqi-şifahi  forması,  divan  şeiri 
aşıq şeirinin yazılı-elitar formasıdır. Hər ikisinin qəhrəmanı 
aşiq,  hər  ikisinin  ana  mövzusu  eşqdir.  Sadəcə,  birini  şair 
əruzda  yazır,  ikincisini  isə  aşıq  hecada  qoşur.  Birinci  türk 
diliylə yanaşı ərəb-fars dillərində də yazılır, ikinci isə ancaq 
milli  dildə.  Satirik  şairə  gəlincə,  o  da  sevgidən  tənqid  edir 
və mənim qənaətimcə, öz millətini (ümumən insanı!) Sabir 
qədər  sevən  ikinci  şair  təsəvvür  etmək  çətindir.  Dərd  özü-
nün zirvəsinə çatanda gülüşə çevrildiyi kimi, sevgi də özü-
nün son həddinə varanda satira yaranır. 
Bu baxımdan Aqil İman həm aşıq, həm də şairdir, baş-
qa  sözlə  desək,  bu  ikisinin  qovuşağında  düzüb-qoşan,  ya-
zıb-yaradan el şairləri çevrəsinə daxildir. O çevrə ki, tanın-
mış söz  ustalarından İsmixan, Bəhmən  Vətənoğlu,  Sücaət, 
Əli  Qurbanov  və  digərlərinin  adı  ilə  tanınır.  Bu  el  şairləri 
xalqa rəsmi ədəbiyyat nümayəndələrindən (bura rəsmi aşıq 
ədəbiyyatı nümayəndələri də daxildir, məsələn, 30-cu illər-
də  sovet  aşıqlar  məktəbinin  lideri  olan  Aşıq  Əsəd,  yaxud 
70-ci  illərdə  rəsmi  dövlət  konsertlərində  hökmən  “Ana 
Kürüm”ü  oxuyan  Aşıq  Pənah)  daha  yaxın  olduqları  kimi, 
xalq da onları daha çox sevib, özünə daha məhrəm sayıb. 
Lakin  yuxarıda  adı  keçən  el  şairlərindən  Aqil  İmanın 
mühüm  fərqi  var:  İsmixandan,  yaxud  Bəhmən  Vətənoğlu 
və Əli Qurbanovdan fərqli olaraq, o sırf aşıq şeiri çərçivələ-

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
5 
rində qalmır, Sücaət kimi sadəcə şəxsi həyatı ilə bağlı şeir-
lər  yazmır.  Bu  baxımdan  mənim  üçün  iki  Aqil  İman  var: 
aşıq  poeziyası  ənənələri  üstündə  köklənən  Aqil  İman  və 
şair  Aqil  İman.  Əlbəttə  ki,  bu  ikiliyin  sərhədləri  müəyyən 
qədər şərti xarakter daşıyır. Amma hər halda müəyyən mə-
qamlarda olsa da, onları bir-birindən ayırmaq mümkündür.  
 
Ay İman, tapılmır sən gəzən ozan, 
Nə qanun-qayda var, nə ölçü, mizan. 
Vəkili yaradan, qatili insan, 
Düşüb məhkəməyə işi dünyanın. 
 
Təkcə  elə  dünya  mövzusuna  müraciətin  özü  kifayətdir 
ki  deyəsən  –  bu,  aşıq  poeziyası  ənənələrindən  gələn  Aqil 
İmanın sözü, səsi, nəfəsidir. 
  
Köhnə xatirələr bağlı sandıqca, 
Nələr yada düşür baxıb andıqca. 
Qırçınlı ləpələr dalğalandıqca 
Bəzənib darandın, a Göyçə gölü. 
 
Mövzusu,  ideyası  ilə  aşıq  şeiri  ənənələrinə  nə  qədər 
bağlı olsa da, bunu  yazan artıq sadəcə aşıq deyil. Bu, aşıq 
poeziyası  ənənələri  ilə  tərbiyələnmiş  Aqil  İmandan  şair 
Aqil İmana keçiddir. Burada fikrin ifadə tərzi hər hansı aşı-
ğın Göyçəyə yazdığı şeirdən daha çox, tutaq ki, Əhməd Ca-
vadın  Göygölə  yazdığı  şeirinə,  Müşfiqin  qaynar,  oynaq 
misralarına daha yaxındır.  
 

Aqil İman 
 
 
6 
İmanam, istəyim, eşqim dərində, 
Səndən gül gətirib qəm əllərində. 
Oturub ağladım görüş yerində, 
Nə olsun? Onsuz da olan olmuşdu. 
 
Təkcə elə “oturub ağladım görüş yerində” misrasındakı 
konkretlik isə deməyə imkan verir ki, bunu yazan artıq şair-
dir.  Aşıq  hətta  konkret  bir  gözəli  vəsf  edəndə  də,  özünün 
sevgisindən  yazanda  da  sanki  hamının  fikrini  ifadə  edir, 
özündən  əvvəl  düzüb-qoşanların  tərzindən,  obrazlar  siste-
mindən  bəhrələnir.  Əvvəla,  toy  məclisində  sazı  sinəsinə 
basıb,  məclisin  o  başında  duran  Güləndamı,  Güllünü,  ya 
Tellini ekspromt tərif edən aşığın yeni obraz axtarmaq üçün 
faktiki olaraq vaxtı olmur – o iki daşın arasındaca həm vəzn 
və qafiyəni gözləməli, həm də fikir ifadə etməlidir. Bu isə o 
qədər də asan məsələ deyil – sözün həqiqi mənasında imta-
handır.  Odur  ki,  çox  zaman  yaddaşında  daşlaşmış,  əzbər 
bildiyi  obrazlardan  bu  və  ya  digər  dərəcədə  dəyişiklik  şər-
tilə istifadə edir. İkincisi, istər klassik ədəbiyyat, istərsə də 
aşıq  ədəbiyyatında  ənənəni  dağıtmaq  yox,  qoruyub  saxla-
maq daha böyük hünər sayılıb. Xüsusən də, folklorun funk-
siyası  məhz  budur.  Buna  görə  hətta  ən  istedadlı  aşıq  belə 
özünə doğru yol gələn, amma hələ özünə çatmamış şairdir. 
O özünün  yox, xalqın fikrinin ifadəçisidir. Və bu anlamda 
sözün  həqiqi  mənasında  xalq  şairləri  əslində  ozanlar,  aşıq-
lar,  baxşılar,  bardlardır.  Elə  ki,  aşıq  bu  kollektivçilikdən 
çıxır, sırf özünü və öz tərzi ilə ifadə edir, sənət də fərdiləşir 
və aşıq şairə, şihafi ədəbiyyat isə yazılı ədəbiyyata çevrilir.  

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
7 
Aqil İmanın şeirləri istər forma (qoşma, gəraylı, deyiş-
mə, təcnis), istərsə də məzmunca (Vətən eşqi, məhəbbət, tə-
biət  gözəlliklərinin  tərənnümü,  sosial  ədalətsizliklərə  qarşı 
etiraz,  dünyanın  bədii-fəlsəfi  dərki,  zamandan  giley)  daha 
çox, əlbəttə ki, minillik türk heca şeirinin gələnəklərinə da-
yanır.  
Onun  yaradıcılığında xüsusi  yer tutan Göyçə  mövzusu 
öz  əksini  iki  planda  tapır:  ata  yurdunun  gözəlliklərinin  tə-
rənnümü və onu itirməkdən doğan həsrət. Göyçə təkcə Aqil 
İman  yox,  hər  bir  göyçəlinin  nəzərində  cənnətin  simvolu-
dur.  Antik  yunanlar  üçün  Olimp,  əski  türklər  üçün  Ötükən 
nədirsə, Aqil İman üçün də Göyçə odur. O, Göyçəsiz özünü 
cənnəti itirmiş Adəm kimi hiss edir:  
 
İman, həsrətindən yanası, Göyçə, 
Yanmasa, buz olub donası, Göyçə! 
Sənə – Ələsgərin anası Göyçə, 
Sənə dahilərin yurdu dedilər. 
 
Lakin  şairin  Qarabağa,  Kəlbəcərə  dair  şeirləri,  Şuşa, 
Laçın  itkisindən  doğan  misraları  göstərir  ki,  onun  Vətən 
anlayışının çevrəsi regional hüdudlardan çox genişdir: 
 
“Torpaqdan pay olmaz” – deyən babalar, 
Oyanın, qartallar yuvası gedir. 
Gözümdən Laçının tökülən qanı, 
Başımdan Şuşanın havası gedir. 
 

Aqil İman 
 
 
8 
Şairin sosial problematikalı şeirləri əslində onun Vətən 
şeirlərinin  tərkib  hissəsidir.  Əgər  birinci qisim  şeirlər  daha 
çox  vətənin  bədii  təbiət  fəlsəfəsidirsə,  ikinci  qisim  şeirləri 
bədii  cəmiyyət  fəlsəfəsidir.  Birinci  qisim  şeirlərdə  xarici 
düşmənlərdən,  ikinci  qisim  şeirlərdə  isə  daxili  düşmənlər-
dən  söz  gedir.  Lakin  sosial  problemli  şeirlərin  iki  mühüm 
fərqi  var:  birincisi,  bu  şeirlərdə  lirizm  öz  yerini  satirik-yu-
moristik  ruha  verir.  İkincisi  isə  bu  şeirlərdə  qarğa,  bülbül, 
mərd, namərd, aslan, tülkü və s. kimi çoxəsrlik ənənələrdən 
gələn obrazlarla yanaşı, təbiət şeirləri üçün səciyyəvi olma-
yan  loru  danışıq  elementləri  və  neologizmlərə  (post,  not, 
leksiya,  norka  və  s.)  də  rast  gəlmək  mümkündür.  Görünür, 
bu onunla bağlıdır ki, təbiətin dilindən fərqli olaraq cəmiy-
yətin dili dəyişir və məhz bu amil sosial problemlərdən bəhs 
edən  şeirlərdə  bu  dəyişkənliyə  uyğun  yeni  leksikon  tələb 
edir: 
 
And olsun goruna o şah Abbasın, 
Kim olsa istəyir taxt təmənnasın. 
Ay İman, bülbülə de, oxumasın, 
Qarğanın səsini not eləyiblər. 
 
Bu  çərxi-fələk  tərsinə  dövran  edir  indi!  Dünyanın  mi-
zan-tərəzisi  əyilib!  Aqil  İmanın  sosial  səciyyəli  şeirlərində 
toxunulan başlıca problem budur. Ədalətin bərpası arzusu – 
Aqil İmanın başlıca istəyi isə belədir! 
Səhv  etmirəmsə,  antik  yunan  şairi  Menandra  məxsus 
bir  ifadə  var  –  məhəbbət  tikanlara  bürünmüş  bu  dünyanın 
yeganə  çiçəyidir.  Ədalətsiz  dünyada  insanın  (xüsusən  əgər 

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
9 
o şairdirsə) yeganə sığınacaq yerinin məhz ürək, son təsəlli-
sinin  məhz  məhəbbət  olması  bu  üzdən  məntiqidir.  Aqil 
İmanın  əksərən  şux  ovqata  bələnmiş,  bəzən  zarafatyana 
notlar üstündə köklənmiş sevgi şeirlərinin yerini ümumi ya-
radıcılığı  fonunda  belə  dərk  edirəm.  Aşıq  şeirindən  gələn 
ənənəvi metafor, təşbehlərlə yanaşı, bu şeirlərdə məhz şai-
rin özünəməxsus bədii yozumlarına da sıx-sıx rast gəlirik:  
 
İmanam, demə ki kədər, qəmliyik, 
Həsrətə, möhnətə qoşa həmləyik. 
İkimiz bir yerdə bütöv cümləyik, 
Vergülü mənəmsə, nöqtəsi sənsən. 
 
Bütün istedadlı şairlər kimi, Aqil İmanın da şeirlərinin 
dili öz təbiiliyi, rəvanlığı, axıcılığı,  qulağa xoş gələn avazı 
ilə  yadda qalır. Bunlar vəznə, qafiyəyə salınmış cansız söz 
yığını deyil, bəzən həzin lirizmə enən, bəzən də şahə qalxıb 
kükrəyən mütəhərrik, dinamik, canlı sistemdir. Onların me-
lodiyası var. Onlar  diri doğulmuş uşaq kimi səs çıxarırlar. 
Odur ki, sağlığında üzünü görməsəm də, əlyazmasını oxu-
yanda  Aqil İmanın  səsini eşitdiyim  məqamlar da  oldu. Bu 
şeirlərin  gözə  görünən  tərəfləri  ilə  yanaşı,  qulağa  gələn 
tərəfləri  də  var.  Çünki  onlar  həqiqi  ilhamdan  doğulmuş 
şeirlər kimi müəllifin qulağına pıçıldanıb: 
 
Ay İman, günləri illə qarşılar, 
Söznən dilə tutub, əllə qarşılar. 
Gələni, gedəni güllə qarşılar, 
Elə bil bu dünya görüş yeridi. 
 

Aqil İman 
 
 
10 
Şairləri  öz  yazdıqlarına  münasibət  baxımından  üç  qis-
mə bölərdim – şeiri sənət bilənlər, həyat bilənlər, tale bilən-
lər. Məncə, Aqil İman üçüncülərdən idi. Yəni ixtisasca mü-
həndis olsan da, şeir yazasan. Çünki alın yazın belədir. Çox 
vaxt  şeirlərini  məclislərdə  sinədən  deyəsən,  heç  vaxt  heç 
bir rəsmi yaradıcılıq qurumunun üzvü olmayasan, otuz sək-
kiz il yaşasan da kitabını çıxarmaq fikrinə düşməyəsən, hət-
ta  özünə  şair  deməyə  çəkinəsən,  amma  yenə  də  yazasan. 
Çünki  bu  taledir  və  sənin  iradəndən  kənardır.  Nəhayət, 
“vaxtsız” ölümünü duyasan və şeirlərində buna tez-tez işa-
rələr edəsən. Yəni şeirlərində öz taleyini, alın yazını oxuya-
san. Oxucuların şairi, Allahın oxucusu olasan: 
 
Oyan, a taleyim, a bəxtim, oyan, 
Sən mənə həyansan, mənə sənə həyan. 
Nə vaxtdır gözümü yollarda qoyan, 
Görən harda qaldı, ölüm gəlmədi.  
 
“Bu dünya görüş yeridi” kitabındakı şeirləri şairin oğlu 
–  istedadlı şair  Qılman İman  müxtəlif  mətbuat orqanların-
dan,  qohumlardan,  dostlardan,  poeziyasevərlərin  yaddaşın-
dan  toplayıb.  Kitabın  adını  da  Qılman  özü  qoyub.  Ariflər 
demişkən, qəribədir bu dünya. Ata  oğulun özünə, oğul isə 
atanın sözünə ad verir. Görüş yeri olan bu dünyada insanın 
bundan böyük nə işi ola bilər ki? Üstəlik də bu Allahın özü-
nün istəyidirsə...  
Bizim  də  bir  istəyimiz  var,  əziz  oxucu.  Bu  kitabı  oxu-
yub sən də ona öz ürəyindən keçən adı verəsən. 
Dərin sayqılarla Əsəd Cahangir 
16.12.2014 

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
11 
 
 
 
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə! 
  
 

Aqil İman 
 
 
12 
 OLUR 
 
İnsanın üstünə kədər qoşunla, 
Gələndə nədənsə, sevinc tək olur. 
Gözlərin yol çəkib, yol qurtaranda, 
Ümidlər ağaran qara tük olur. 
 
Hər kiçik zərbədən qəddini əyən, 
Həyatın cəsarət andını bəyən! 
Dünyanın dərdini çəkə bilməyən, 
Dünyanın özünə ağır yük olur. 
 
İman, ömür adlı qurduğun daхma, 
Yüz tufan görəcək, min şimşəkçaхma. 
Üzü dönük olan sevincə baхma, 
İztirab insanla ömürlük olur. 

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
13 
RƏHMƏT MİRZƏ SABİRƏ! 
RƏHMƏT MİRZƏ CƏLİLƏ! 
 
Dilimizi kəsdilər – sözü ölə millətin,  
Qoymadılar yetmiş il üzü gülə millətin,  
Səbri özündən böyük bax, bu kölə millətin,  
Dərdlərini yazdılar, demədilər dil ilə,  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
 
Bu Leyli kreslolar çoxun Məcnun eyləyib,  
Fərhadtək dağ çapdırıb, ya da Cünun eyləyib,  
Qanuna şah deyənlər, şahı qanun eyləyib,  
Yaltaqlar göz önündə, ehtiyac yox dəlilə,  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
 
Azadlıq veriləydi kaş “azadlıq” sözünə,  
Yer göyə qovuşaydı, dağ yetəydi düzünə!  
Yığılıb bu qoyunlar qoç gəzəndə özünə,  
Vuruşurdu quzular dəli qızmış kəl ilə!  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
 
Oyan – dedi Şəhriyar, oyanmadıq biz onda,  
Ümid çoxdan ölmüşdü can verirdi güman da. 
Haqq deyilən həqiqət susdu, dinmədi sonda,  
Sarı iblis atanda böhtanları Xəlilə,
1
  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
 
Şəhid qanı göz yaşım, günlər ötür bəlada,  
İçimdəki yatan qurd, dur, zamandı, ula da!  
Naziri villa tikir – tavan ərşi-əlada,  
                                                 
1
 Xəlil Rza Ulutürk 

Aqil İman 
 
 
14 
Kasıbının köksündə dağ görünür silsilə...  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
 
Dərdimizi yükləsək dünya çəkməz bu dərdi,  
İçdiyimiz ağudu, yediyimiz zəhərdi.  
Müəllim kartof satır, mühəndis də göyərti,  
Müftə yeyir çobanlar, alim dönüb səfilə,  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
 
Tozlansa da arxivdə qoca tarix kitabı,  
Sorulacaq hər haqqın nahaq ilə hesabı!  
Allahın qəzəbiydi, bəndələrin əzabı,  
Bəşər əhli bildimi, nə idi o zəlzələ?  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
 
Nəzir-niyaz yığanın boynunda yekə xalta,  
Cəllad əmrə müntəzir dayanıb əldə balta,  
Hərə başın saxlayır birtəhər damın altda,  
Baxan yoxdu şikəstə, müstər, xəstə, zəlilə,  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
 
İman, bir gün ədalət yapışacaq sinəndən, 
Ruhların qiyamında olacaqdı bədən tən! 
Neçə gözlü bildiyin kor olubdu dünəndən,  
Onsuz pəsə enəcən, nə qədər çıxsan zilə,  
Rəhmət Mirzə Sabirə! Rəhmət Mirzə Cəlilə!  
1992-ci il 
 

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
15 
YERİDİ 
 
Əvvəl tərifləyib göyə qaldırdım, 
İndi də qoy söyüm: söyüş yeridi. 
“Bir yandan boşalır, bir yandan dolur”, 
Nə qəbul otağı, nə iş yeridi. 
 
Astarı sökülüb, üzüdü köhnə, 
Kündəsi küt gedir, boş qalıb təhnə. 
Əvvəldən aхıra tamaşa, səhnə, 
Yarış meydanıdı, döyüş yeridi. 
 
Ay İman, günləri illə qarşılar, 
Söznən dilə tutub, əllə qarşılar, 
Gələni, gedəni güllə qarşılar, 
Elə bil bu dünya görüş yeridi. 

Aqil İman 
 
 
16 
DAHİ FÜZULİYƏ 
 
I 
Ərz edim ruhuna səndə eşit, bil; 
Hələ dəyişməyib vəziyyət, baba! 
Bu qanlı, qadalı zaman içində, 
Yaşamaq ən böyük əziyyət, baba! 
 
Müşküllər çarəsiz, ümidlər çətin, 
İşığı bağlanıb kor cəhalətin. 
Şah qanını sorur fağır millətin, 
Zəlildi, müstərdi rəiyyət, baba! 
 
İndi kimimiz var, bizi ovuda, 
Kəsə qilü-qalı, bu söz-sovu da; 
Düzü heç Sabiri, Aхundovu da, 
Dərk edə bilmədi bu millət, baba! 
 
Haqqı boğazından asdırıbdılar, 
Qəbrini dərindən qazdırıbdılar. 
Yalan ayağında basdırıbdılar, 
Can verib öləndə həqiqət, baba! 
 
Məzlum çıхarammır zildən səsini, 
Bilə də bilmirik heç niyəsini… 
İmanam, tanımır it yiyəsini, 
Elə pozulub ki, cəmiyyət, baba! 
  

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
17 
II 
 
O çıxdığın dağ vardı ha! 
Ordan qəm dərmişəm, baba! 
Gül-gül açan sözlərini, 
Sinəmə sərmişəm, baba! 
 
“Ol” – demədin olmayana, 
Dünya qalmaz qalmayana. 
“Salamını almayana”, 
Salam da vermişəm, baba! 
 
Yanmadı, söndü fələklər, 
İşığı zülmət bələklər, 
Nə qədər iblis-mələklər, 
Cin-şeytan görmüşəm, baba! 
 
İmanın çox qəm-qubarı, 
Zülm edəni, sitəmkarı. 
Hər gün bir az sənə sarı, 
Yol gələn dərvişəm, baba! 
 
 

Aqil İman 
 
 
18 
III 
  
Eşit, Sabir babam, Füzuli babam, 
Dövrandan, zamandan şübhələnmişəm. 
Hardasan Nəsimi, yetiş köməyə? 
Məssəbdən, imandan şübhələnmişəm. 
 
Müctəhid adıyla qumar çəkəndən, 
Təmənnasız işə dinar çəkəndən, 
Köhlənin yerinə himar çəkəndən, 
Kərəmsiz insandan şübhələnmişəm. 
 
Sar deyilən çolpa tutur havada, 
Yarasalar ov gözləyir yuvada, 
Əli oğurluqda, yönü qiblədə, 
Dindar müsəlmandan şübhələnmişəm. 
 
Ötmür kamanımın ədalət simi, 
Adət-ənənəmin sökülür himi, 
Günahsız kimsəyə günahkar kimi, 
Verilən fərmandan şübhələnmişəm. 
 
Haqq deyib, haqq işə хəyanət edən, 
Görüb-eşidəni хəcalət edən, 
Ədalətsiz işi, ədalət edən, 
Naməlum dərmandan şübhələnmişəm. 
 
Həqiqət söyləyən dodaqdan, dildən, 
Süzgün baхışlardan, ədalı teldən, 
Müхtəsəri deyim: qohumdan, eldən,  
Aqil, lap İmandan şübhələnmişəm. 

Bu dünya görüş yeridi 
 
 
19 
A DÜNYA 
 
Göz yaşın meydan sulayar, 
Kösövün ocaq qalayar, 
Yurdunda bayquş ulayar, 
Yuvan – çalağan, a dünya. 
 
Özünə bax, bir də mənə, 
Nə kələk qurmusan yenə? 
Getdikcə qayıdır sənə, 
Yolun, yolağan, a dünya. 
 
Bu yerlər yurddu, binədi? 
Dağların dağlı sinədi. 
Qara gündən ağ günədi, 
Qoruq-qadağan, a dünya. 
 
Pozulsun yazdığın yazın, 
Başa yetməsin murazın. 
İmandı nəzir-niyazın, 
Fitrə-sadağan, a dünya. 
 
 
 

Aqil İman 
 
 
20 
QAYIT, SƏN ƏVVƏLKİ DÜNƏNƏ, DÜNYA 
 
Ağartdın saçımı, əydin belimi, 
Dözdüm təhqirinə, tənənə, dünya. 
Yaхın sirdaş kimi, əziz dost kimi, 
Nahaq bel bağladım mən sənə, dünya. 
 
Səfil-sərgandansan, arsız veyilsən, 
Qürurun alçalmaz, haqqa əyilsən! 
Onsuz da heç kimə qalan deyilsən, 
Qürrələnib döymə sinənə, dünya. 
 
İmanam, qəmlərə açmışam qucaq, 
Üfunət qoхuyur hər künc, hər bucaq. 
Sabahın bu gündən betər olacaq, 
Qayıt, sən əvvəlki dünənə, dünya! 
 
 

: front -> files -> libraries -> 468 -> books
libraries -> Qax rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsi Qax mks c. Cabbarlı adına Mərkəzi kitabxana Metodiki-biblioqrafiya şöbəsi Qax yazarı Qalibə İlisulunun əsərlərindən ibarət biblioqrafik məlumat Qalibə İlisulu. “Vətən səni, vətən məni gözləyir”
libraries -> Tapmacalar az8rbaycan restmblikast prezjdenrrİNİN İ Ş L ə r I d a r ə s I n I n k I t a b X a n a s I
libraries -> Nəsillərə nümunə Vətən eşqi məktəbində can verməyi öyrənmişik, Ustadımız deyib, heçdir vətənsiz can, Azərbaycan!
books -> SƏrraf şİruyə
books -> SƏrraf şİruyə
books -> “Çağdaş Azərbaycan bədii nəsri”: n 19 (43 2016)
468 -> Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Konsepsiyası