Buddaviylik dini

Boshqa dinlardan farqli ravishda Buddizmda hech bir oʻzgarmas narsa yoʻq, hatto xudo ham oʻzgaruvchan, deb uqtiriladi. Faqat on yoki lahzalar silsilasi mavjud boʻlib, ularning har biri yoʻqolib, keyingisiga oʻrin beradi. Buddizm taʼlimotiga koʻra, inson doimo azobuqubatga mahkum va bunga uning oʻzi sabab boʻladi. Zero u, garchand befoyda boʻlsada, oʻz hayoti va farovon turmushini saqlab qolishga harakat qiladi. Azob uqubatdan qutulish uchun koʻngil xush koʻrgan barcha narsalardan oʻzini tiyish darkor. Muntazam ravishda yolgʻondan, oʻgʻrilikdan, boshqaga zarar yetkazishdan, zinodan oʻzini tiyish hamda meditatsiya (ongni oliy haqiqatga yetishishga qaratish), "bodxi", yaʼni "xotirjamlik"ka va oxiroqibatda nirvanaga (azobuqubatning tugashiga) olib keladi. Nirvanaga yetishish uchun talab qilinadigan axloqiy barkamollik bir emas, bir necha hayotni taqozo etishi mumkin.

Buddizm zaminida 3 narsa — Budda, Dharma va Sangxaga eʼtiqod yotadi.

Buddizm zaminida 3 narsa — Budda, Dharma va Sangxaga eʼtiqod yotadi.

Budda taʼlimotining eng qisqa bayoni "toʻrt oliy haqiqat"dan iborat: 1. azobuqubat mavjud; 2) azobuqubatning sababi (istak) mavjud; 3) azobuqubatning tugashi (nirvana) mavjud; 4) azobuqubatning tugashiga olib keluvchi sakkiz bosqichli yoʻl mavjud

Sakkiz karra ezgu yo'l to'g'ri tushunish, to'g'ri niyat, to'g'ri nutq, to'g'ri harakat, to'g'ri yashash, to'g'ri harakat, to'g'ri ong va to'g'ri konsentratsiyadan iborat. Bu sakkizta yo‘nalish insonning kundalik hayotida axloqiy xulq-atvor, aqliy tartib-intizom va donolikni rivojlantirish bo‘yicha ko‘rsatmalar beradi, bu esa azob-uqubatlardan xalos bo‘lishga va ma’rifatga erishishga yordam beradi.
Bundan tashqari, Budda hech narsa doimiy yoki qat'iy emas (Anicca), azob-uqubatlar (Dukxa) va mustaqil o'zlik (Anatta) yo'qligini bildiruvchi Uch Umumjahon haqiqat haqida o'rgatgan. Bu haqiqatlar oʻzgarmaslik va oʻzaro bogʻliqlikning muhimligini taʼkidlaydi va amaliyotchilarni oʻzgarishlarni qabul qilishga va barcha tirik mavjudotlarga nisbatan hamdardlikni rivojlantirishga undaydi
To'rt olijanob haqiqat va Sakkiz ezgu yo'ldan tashqari, Budda karma tushunchasini ham o'rgatgan, bu har bir harakat bu hayotda ham, kelajakdagi hayotda ham oqibatlarga olib keladi degan g'oyani anglatadi. Bundan tashqari, Budda hamma narsa boshqa shartlarga bog'liq holda paydo bo'ladi degan fikrga ishora qiluvchi qaram kelib chiqish haqida o'rgatgan.
Buddizm shuningdek, meditatsiya kabi zehnlilik va konsentratsiyani rivojlantirish uchun ko'plab amaliyotlarni o'z ichiga oladi, bu esa odamlarga o'z ongining mohiyatini tushunishga va salbiy fikrlar va his-tuyg'ularni ijobiyga aylantirishga yordam beradi.
Buddizm, shuningdek, Budda va boshqa ma'rifatli mavjudotlarga qurbonliklar qilish, mantralarni o'qish va boshqalarga nisbatan saxiylik va rahm-shafqat ko'rsatish kabi boy ibodat an'analariga ega. Ushbu amaliyotlar minnatdorchilik, quvonch va mehr-oqibat kabi ijobiy fazilatlarni rivojlantirishga qaratilgan.
Umuman olganda, buddizm ta'limotida shaxsiy javobgarlik, axloqiy xulq-atvor hamda donolik va rahm-shafqatni tarbiyalash azob-uqubatlarni yengish, baxt va ichki tinchlikka erishish vositasi sifatida ta'kidlanadi. Buddizm donolik, axloq va meditatsiyani rivojlantirish orqali ma'rifat yo'lini o'rgatadi. U azob-uqubatlar mavjudligini, azob-uqubatlar ishtiyoq va bog'lanishdan kelib chiqishini, azob-uqubatlarni to'xtatishga erishish mumkinligini va sakkizta olijanob yo'l azob-uqubatlarni to'xtatishga olib borishini o'rgatuvchi To'rt ezgu haqiqatga urg'u beradi. Buddist ta'limotlari rahm-shafqat, ongni saqlash va ichki tinchlik va baxtga erishish uchun bog'lanishdan voz kechish amaliyotini targ'ib qiladi.