(G'aznachilikka
o'tish sharoiiida: l47-«Budjet m a b ia g ‘lari bo'yicha budjet
m ablag'lari oluvchilar oldidagi m ajburiyatlar» subschyoti).
Bitkazilgan va foydalanishga topshirilgan
qurilish obycktlari
bo ‘yicha qilingan xarajatlar yil davom ida 2 03 -« K ap ital q o ‘yiimalarga
budjet bo‘yicha xarajatlar» subschyotida h iso bd a turadi va yil oxirida
bu xarajatlar tcgishli m oliyalashtirish hisobidan hisobdan chiqarilishi
kcrak. Bitkazilm agan va bitkazilgan, lekin foydalan ishg a topshirilm agan,
qurilish obyektlari b o 'y ich a xarajatlar 203-«K apital q o ‘yilm alarga budjet
b o ‘yicha xarajatlar» subschyotida qoldiq sifatida keyingi yil balansiga
o ‘tkaziladi.
Bitkazilgan va foydalanishga topshirilgan q u rilish obycktlari b o ‘yicha
budjetdan m oliyalashtirish hisobidan qilingan x arajatlar hisobdan chi-
qarilganda:
A gar kapital qurilish xarajatlari budjet m ablagM aridan bosh tasarruf
qiluvchi orqali am alga oshirilgan b o ‘lsa, u holda b udjet m ablag‘larining
bosh tasarruf qiluvchilarda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D ebet 231 - «K apital q o 'y ilm a la m i budjetdan m o liy a la sh tirish » subschyoti;
K redit 203 - «K apital q o ‘yilm alarga budjet b o 'y ic h a x arajatlar» subschyoti.
A gar kapital qurilish xarajatlari budjet m a b la g ‘larini quyi tasarruf
qiluvchilar orqali am alga oshirilgan bo‘lsa, u holda:
a) budjet m abiag‘Iarini quyi tasarru f q iluvchilarda quyidagi
buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D ebet 143 - «K apital q o ‘yilm alam i budjetdan m o liy a la sh tirish g a doir hisob-
kitoblar» subschyoti;
K redit 203 - «K apital q o 'y ilm alarg a budjet b o 'y ic h a x arajatlar» subschyoti.
b) budjet m ablag‘larini bosh tasarruf q ilu v ch ilar 231-«Kapital
qo‘yilm alam i budjetdan m oliyalashtirish» subschy otid a o ‘zining kapital
qurilish obyektlari xarajatlari uchun ham da o ‘zining tasarrufidagi
tashkilotlam ing kapital qurilish obycktlari x arajatlari uchun olingan
budjetdan m oliyalashtirish sum m alari hisobga olinadi. Shu m unosabat
bilan budjet m ablag‘larini bosh tasarruf qiluv ch ilard a tasarrufidagi
budjet m ablag‘larini quyi tasarruf q iluvchilam ing yillik hisobotiga
asosan ulam ing bitkazilgan va foydalanishga topshirilgan qurilish
333
obyektlari b o ‘y ie h a budjetdan m oliyaiashtirish hisobidan qilingan barcha
xarajatlarini 2 3 1 -«K apital q o ‘yilm alam i budjetdan m oliyaiashtirish»
subschyotidan
hisobdan chiqarish uchun budjet m ablag‘larining
bosh tasarru f qiluvchilarida yakuniy opcratsiya tuziladi. B u yakuniy
operatsiyaga q u y id ag i buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D ebet 231 - « K ap ital q o 'y ilm alam i budjetdan m oliyaiashtirish» subschyoti;
K redit 143 - « K a p ita l q o 'y ilm a la m i b udjetdan m oliyalashtirishga doir hisob-
k ito b la r» subschyoti.
Yil d av o m id a m axsus m ablag‘lar hisobidan qilingan xarajatlar yil
oxirida hisobdan chiqarilganida ulam ing um um iy sum m asiga, budjet
m ablag‘larining b osh tasarruf qiluvchilarida ham , budjet m ablag‘larining
quyi tasarru f qiluvchilarida ham , quyidagi buxgalteriya provodkasi
tuziladi:
D ebet 4 0 0 - « M a x su s va budjetdan tashqari m ab lag ‘lar b o ‘yicha darom adlar»
su b sch y o ti;
K redit 211 - « M a x s u s m a b la g la r b o ‘yicha xarajatlan) subschyoti.
«M oliyaiashtirish» schyoti (140-«Tashkilot xarajatlan va boshqa tad-
birlar uchun budjetdan moliyalashtirishga doir hisob-kitoblar» subschyoti
(G ‘aznachilikka o ‘tish sharoitida: 147- «Budjet mablag‘lari bo‘yicha
budjet m ablag‘lari oluvchilar oldidagi majburiyati» subschyoti), 143-
«Kapital q o ‘yilm alam i budjetdan moliyalashtirishga doir hisob-kitoblar»
subschyoti, 230-«Tashkilot xarajatlari va boshqa tadbirlar uchun budjetdan
moliyaiashtirish» subschyoti (G‘aznachilikka o ‘tish sharoitida: 237-«Budjct
mablag'lari bo‘yicha budjet m ablag‘lari oluvchilar oldidagi majburiyat»
subschyoti),
231-«Kapital qo'yilm alam i budjetdan moliyaiashtirish»
subschyotlari) tashkilotdagi materiallar va oziq-ovqat mahsulotlarining
qoldiq sum m asiga, hali olinmagan moddiy qiymatliklar va qabul qilinmagan
bajarilayotgan ishlar ham da ko4rsatilayotgan xizmatlar uchun oltkazilgan
mablag‘lar va boshqa debitor qarzlar summasiga yil oxirida bekilmay
qolishi m um kin. B u summalar moliyaiashtirish subschyotlaridagi qoldiq
sifatida keyingi yilga o'tadi.
X arajatlam i hisobdan chiqarish natijasida keyingi yilning birinchi
yanvariga q o ld iq sifatida 200-«Tashkilotni saqlashga va boshqa
tadbirlarga b u d jet b o ‘yicha xarajatlar» subschyotida dekabr oyining
ikkinchi yarm i uchun hisoblangan m ehnat haqi summasi ham da,
334
agar hisobot davridagi xarajatlar summasi kreditor qarzlari hisobidan
m oliyalashtirishdan yuqori b o ‘lsa, m oliyalashtirilm agan xarajatlar
sum m asi qoladi, 203-«K apital q o ‘yilmalarga budjet b o ‘yicha xarajatlar»
subschyotida esa bitkazilm agan va bitkazilgan, lekin foydalanishga
topshirilm agan qurilish obycktlari bo‘yicha xarajatlar sum m asi qoladi.
Savol va topshiriqlar
1. Inventarizatsiyaning asosiy maqsadi nimadan iborat bo'ladi?
2. Moddiy zaxiralar yiliga necha marta inventarizatsiya qilinadi?
3. Asosiy vositalar necha yilda inventarizatsiya qilinadi?
4. Kutubxona fondlari necha yilda inventarizatsiya qilinadi?
5. Pul mablag'iari, pul hujjatlari, qiymatliklar va qat’iy hisobotdagi blanklar
qachon inventarizatsiya qilinadi?
6. Yoqilg'i-moylash
materialiari va oziq-ovqat
mahsuiotlari qachon
inventarizatsiya qilinadi?
7. Asosiy vositalar va moddiy qiymatliklar yana qaysi holatlarda inven
tarizatsiya qilinadi?
8. Doimiy faoliyat yurituvchi inventarizatsiya komissiyasi tarkibida kimiar
bo'ladi?
9. Doimiy faoliyat yurituvchi inventarizatsiya komissiya qanday profilaktika
ishlarini amalga oshiradi?
10. Ishchi inventarizatsiya komissiyalari qaysi vaqtlarda tuziladi?
11. Budjet tashkiiotiarida
moddiy qiymatliktarni
va
pul
mablag’iari
inventarizatsiyasi to'g'ri va o‘z vaqtida o'tkazilishini ta’minianishiga kim
javobgar?
12. Asosiy vositalar inventarizatsiyasi qanday o'tkaziladi?
13. Moddiy qiymatliklar inventarizatsiyasi qanday o'tkaziladi?
14. Pul mablag'iari va qat’iy hisobotdagi blanklar inventarizatsiyasi qanday
o'tkaziladi?
15. Hisob-kitoblar inventarizatsiyasi qanday o'tkaziladi?
16. Inventarizatsiya bo'yicha solishtirish vedomostlarini tuzish tartibi qanday
bo'ladi?
17. Inventarizatsiya farqlarini tartibga solish va inventarizatsiya natijalarini
rasmiylashirish tartibi qanday bo'ladi?
18. Inventarizatsiyada aniqlangan qiymatliklarning haqiqatda mavjud va
buxgalteriya hisobi ma’lumotlarining tafovutlarini tartibga solish haqidagi
takliflarni kim ko'rib chiqadi?
19.0rtiqcha chiqqan asosiy vositalar kirim qilinganida qanday buxgalteriya
provodkasi tuziladi?
335
20. Ortiqcha
chiqqan moddiy qiymatliklar kirim qilinganida qanday
buxgalteriya provodkasi tuziladi?
21.Betgilangan me’yorlar doirasida moddiy qiymatliklarning kamomadlari
hamda tashkilot hisobiga olingan kamomadlar va nobudgarchiliklar
hisobdan chiqarilganida qanday buxgalteriya provodkasi tuziladi?
22. Materiallar va oziq-ovqat mahsulotlari bo'yicha aniqlangan kamomadlar
va nobudgarchiliklar aybdor shaxslar hisobiga qo'yilganida qanday
buxgalteriya provodkalari tuziladi?
23. Kam baholi va tez eskiruvchi buyumlar bo’yicha aniqlangan kamomadlar
va nobudgarchiliklar aybdor shaxslar hisobiga qo'yilganida qanday
buxgalteriya provodkalari tuziladi?
24.Asosiy vositalar bo'yicha aniqlangan kamomadlar va nobudgarchiliklar
aybdor shaxslar hisobiga qo'yilganida qanday buxgalteriya provodkalari
tuziladi?
25. Budjet tashkilotlari yil tugagandan so'ng xarajatlar smetalarining ijrosi
bo’yicha qanday yakuniy operatsiyalarni amalga oshiradi?
26. Asosiy yakunlovchi operatsiyalar qaysilar?
2 7 .236-«Bolalar tashkilotini saqlashga ota-onalarning mablag'lari» schyotini
berkitish tartibi qanday bo'ladi va qanday yakuniy buxgalteriya provodkasi
tuziladi?
28. Budjet mablag'larini bosh tasarruf qiluvchilarning o‘z tashkilotini
saqlashga va boshqa tadbirlarga budjet bo'yicha qilingan xarajatlari
hisobdan chiqarilganida budjet mablag'larini bosh tasarruf qiluvchilarda
qanday buxgalteriya provodkasi tuziladi?
29. Budjet mablag'larini quyi tasarruf qiluvchilarning o'z tashkilotini saqlashga
va boshqa tadbirlarga budjet bo'yicha qilingan xarajatlari hisobdan
chiqarilganida budjet mablag'larini quyi tasarruf qiluvchilarda qanday
buxgalteriya provodkasi tuziladi?
30. Budjet mablag'larini bosh tasarruf qiluvchilarda tasarrufidagi budjet
mablag'larini quyi tasarruf qiluvchilarning yillik hisobotiga asosan
qo'shimcha yakuniy operatsiyaga qanday buxgalteriya provodkasi
tuziladi?
31. Bitkazilgan va foydalanishga topshirilgan qurilish obyektlari bo'yicha
budjetdan moliyalashtirish hisobidan qilingan xarajatlar hisobdan
chiqarilganida (agar kapital qurilish xarajatlari budjet mablag'larini bosh
tasarruf qiluvchi orqali amalga oshirilgan bo'lsa) budjet mablag'larini
bosh tasarruf qiluvchilarda qanday buxgalteriya provodkasi tuziladi?
32. Bitkazilgan va foydalanishga topshirilgan qurilish obyektlari bo'yicha
budjetdan moliyalashtirish hisobidan qilingan xarajatlar hisobdan
chiqarilganida (agar kapital qurilish xarajatlari budjet mablag'larini quyi
tasarruf qiluvchilar orqali amalga oshirilgan bo'lsa):
336
a) budjet mablag’larini quyi tasarnjf qiluvchilarda qanday buxgalteriya
provodkasi tuziladi?
b) budjet mablag'larini bosh tasarruf qiluvchilarda tasarrufidagi budjet
mablag'larini quyi tasarruf qiluvchilarning yillik hisobotiga asosan
qo'shimcha yakuniy operatsiyaga qanday buxgalteriya provodkasi
tuziladi?
33. Vil davomida maxsus mablag'lar hisobidan qilingan xarajatlar yil
oxirida hisobdan chiqarilganida ularning umumiy summasiga qanday
buxgalteriya provodkasi tuziladi?
34. Moliyalashtirish schyotlari nimalar hisobiga yil oxirida berkilmay qoladi?
35. Xarajatlami hisobdan chiqarish natijasida keyingi yilning birinchi yanvariga
qoldiq sifatida 200-«Tashkilotni saqlashga va boshqa tadbirlarga budjet
bo'yicha xarajatlar» subschyotida
Dostları ilə paylaş: |