Bugun butun jahonda texnologiyalar yuksalish cho’qqisida

 
Ko’p komponentli erituvchilar komponentlarining hususiyatlarini o’rganish 
 
Organik erituvchilar yengil, o’rtacha va qiyin uchuvchan bo’ladi. Yengil uchadigan 
erituvchilarning qaynash harorati 60…80
o 
C ,o’rtacha uchadiganniki 80…110
o
C , qiyin 
uchadiganniki esa 110
o
C dan ortiq bo’ladi. Pardozlash muddatini qisqartirish uchun lak- 
bo’yoq tarkibidagi erituvchi miqdori tez bug’lanib ketsa xam yaxshi emas, bunda parda 
qatlamda oq dog’lar (nuqtalar) paydo bo’ladi. Shu sababli tez bug’lanadigan 
erituvchilarga sekin bug’lanadigan erituvchilar qo’shib aralashtiriladi. Ko’p komponentli 
erituvchi ishlatishdan asosiy maqsad shu, bundan tashqari erituvchilar aralshmadagi 
ikkinchi darajali erituvchilar eritish jarayonida yordamchi erituvchi bo’lib xizmat qiladi. 
Bizda asosiy erituvchi etilatsetat bo’lib, ekstrabenzin va texnik etanol yordamchi 
erituvchilardir. 
Tayyorlangan erituvchilar aralashmasidan ko’proq etilatsetat hidi kelishining boisi 
shundaki, erituvchilar aralashmasida uning miqdorining ko’pligidandir. Erituvchilar 
aralashmasi 70% etilatsetat, 23% ekstrobenzin va 7% etanoldan iborat.
 
 
 

---

47 
 
 XULOSA 
Tadqiqiot davomida bajarilgan ishlardan quyidagi xulosalar olindi. 
1. Adabiyotlardan sellyuloza asosida parda hosil qiluvchi modda (kolloksilin) olish 
jarayoni haqida tushunchalarga ega bo’lindi. Bu jarayonda kolloksilinning fixik-
kimyoviy xossalari, uning olinishi, turlari o’rganildi va bu hossalarning 
guruntovkaning hususiyatlariga ta’sirini o’rganildi. 
2. Gruntovka tayyorlash jarayonlari uchun etilatsetat, etanol va ekstrabenzin 
erituvchilaridan malum nisbatlarda aralashtirilib, ko’p komponenetli erituvchi 
tayyorlash jarayonlari o’rganildi. Tayyorlanagan ko’p komponentli erituvchida 
to’ldiruvchilarning eritilish ketma-ketligi jarayonlarining optimallashga erio’ildi. 
3. Olingan gruntovkaning adgezion xossalari va ularga ta’sir etuvchi omillar 
o’rganildi va bu jarayonlar optimallashtirildi. Tayyorlangan gruntovkaning 
mexanik xossalari va ularga ta’sir etuvchi omillar o’rganildi va bu jarayonlar 
optimallashtirildi. 
4. Tayyorlangan gruntovka har xil metall yuzalarda sinab ko’rildi. Bu jarayonda 
yuzalarga surtilgan gruntovka qatlamidagi hodisalar (qurish, adgeziya, 
teksatropiya) o’rganildi va optimallashtirildi. Olingan gruntovkaning hossalari, 
chet el kompaniyalari ishlabchiqargan gruntovka maxsulotlari hossalari bilan 
solishtirildi. Bunda biz tayyorlagan gruntovka bilan chet el kompaniyalari ishlab 
chiqargan gruntovka hossalari deyarli bir xil ekanligi kuzatildi.