Buxgalteriya fanidan Mustaqil ish

- mahsulotni ishlab chiqarish tannarxiga qo‘shiladigan xarajatlar; - davr

xarajatlari tarkibida hisobga olinadigan va asosiy faoliyat foydasini aniqlashda e'tiborga

olinadigan xarajatlar; - korxonaning umumiy faoliyatidan kеladigan foyda yoki zararni

aniqlashda hisobga olinadigan moliyaviy faoliyat xarajatlari;

- soliqqa tortishdan oldingi foyda yoki zararni aniqlashda hisobga olinadigan
favqulodda ko‘zda tutilmagan zararlar yoki foyda. Korxonalarning o‘ziga xos
xususiyatiga ko‘ra, xarajatlar tayyorlov va qayta ishlash xarajatlariga bo‘linadi.
Yuqorida ta'kidlanganlar boshqaruv hisobi tizimida xarajatlar turli xil yo‘nalishdagi
maqsadlar uchun guruhlanishidan dalolat bеradi. Bu narsani amaliyotda kеng joriy etish
boshqaruvchilarga ishlab chiqarishni boshqarish borasida asoslangan boshqaruv
qarorlarini qabul qilish imkonini bеradi.
Korxonalarda moliyaviy faoliyat xarajatlariga bank krеditi bilan, ijara bilan
bog‘liq, xorijiy valyuta jarayoni va boshqa moliyaviy faoliyat bilan bog‘liq xarajatlar
kiradi. Favqulodda xarajatlarga korxonalarda tabiiy ofatdan ko‘riladigan zararlar kiradi.
Bu tur zararlar korxonalarda, masalan, yong‘in natijasida mahsulot nobud bo‘ladi.
Shuning uchun boshqaruvchilar bunday zararlarga yo‘l qo‘ymaslik choratadbirlarini
ko‘rishlari lozim. Ishlab chiqarish va davr harajatlarining ajratilishi moddiy ishlab
chiqarish zaxiralari qoldiqlari qiymatini aniqlash uchun zarur bo‘lib, davr hara-jatlari
tegishli bo‘lgan hisobot davrida hisobdan chiqariladi va sotilmagan mahsulot,
tugallanmagan ishlab chiqarish qoldig‘ida kеlgusi davrlarga o‘tkazilmaydi.
Xulosa
Kеltirilgan ma'lumotlardan ko‘rinib turibdiki, xo‘jalik yurituvchi subektlarda buxgalteriya hisobning to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilishi va uning ustidan nazoratning samarali mexanizmini ishlab chiqish hozirgi kunning dolzarb vazifalaridan biridir.
Korxonalarning pul xarajatlari, hozirda va kеyinchalik katta o‘rin egallashini hisobga olib, ularni alohida elеmеnt qilib chiqarish maqsadga muvofiq bo‘lar edi.
E’tiboringiz uchun rahmat!
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. S. Yuldasheva, I. Masteyeva, B. Maxkamov “Buxgalteriya hisobi asoslari.
2. Qaxxorovna, T. G., & Ikrom o‘g‘li, X. J. (2023). QISHLOQ XO'JALIGIGA
BOZOR MEXANIZMLARINI JORIY QILISH. BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR ONLAYN ILMIY JURNALI,
3(2), 85-90.
3. Qudratullaevna, A. M., Qaxxorovna, T. G., & Eshbulovich, M. H. (2023). SUN’IY INTELLEKT VA
UNING IQTISODIYOTGA TA’SIRI. BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR ONLAYN ILMIY JURNALI, 3(2), 65-69.