Byudjet chegarasi va buyudjet chizigi Reja

Istemolchining budjet chegarasi.
Birinchi jadval istemolchi hamma pulini pitsaga sarflasa u 100 ta pitsa xarid qilishi va birorta ham Pepsi ololmasligi mumkin. Ikkinchi qatorda boshqacha variant: 90 ta pitsa va 50 dona Pepsi, va hokazo. Har bir chiqim summasi 1000$ni tashkil etadi.Birinchi jadvaldagi grafik isteto'plammolchi faqat 100 ta pitsa oladi, ammo Pepsi olmaydi, B nuqtada u pitsa xarid qilmaydi, lekin, 500 ta Pepsi sotib oladi, A va B nuqtalarining o'rtasi bo'lmish C nuqtada istemol qila oladi. Yuqorida aytib o'tilganlar ko'plab kombinatsiyalardan uchtasi edi, xolos. A nuqtadanBnuqtagacha bo'lgan har bir variant bizga to'gmolchining qurbi yetadigan isteguruhmolchi xarid qilishi mumkin bo'lgan Pepsi va pitsa miqdorlarini jadvallar yordamida o'rganib chiqdik.
Budjet sig'imi egri chizigmolchining bir tovaming boshqasiga nisbatan xarid qila olish imkoniyatini narxlar mutanosibligi orqali o'lchashda ishlatiladi. A nuqtadan B nuqtagacha vertikal oraliq 500 ichimlik va gorizontal masofa 100 ta pitsaga teng. Demak, beshta Pepsi bitta pitsaga to'gi pasayganda, natija musbat son chiqadi. Lekin biz manfiy ishorani chetlab o'tishimiz mumkin.)
Budjet taqchilligi bir mahsulot narxining boshqa bir mahsulot narxiga taqqoslanishi orqali paydo bo'lgan taxminiy narxga teng ekanligini eslab qoling. Pitsa Pepsidan besh marta qimmat, shuning uchun pitsa olish ehtimolligi Pepsiga qaraganda besh marta past. Bozor itemolchi qanday qilib tanlov amalga oshirishini o'rganish. Budjet sig'imi analizning bir qismidir: bu istemolchining tanlovi nafaqat uning moliyaviy ahvoliga, balki, uning tanloviga
ham bogmolchi tanlovi bizning keying o'rganish obyektimiz bo'ladi.

Keling endi tanlovni befarqlik chizig'i orqali ifodalashni komolchining tanlovi unga Pepsi va pitsa kombinatsiyalaridan birini tanlash imkonini beradi. Agar biz unga ikki turdagi variantni ko'rsatsak, u o'ziga mosrogqul bo'lsa, istemolchining budjet sig'imini grafik ko'rinishida tasvirlaymiz, shuningdek, uning tanlovini ham grafikda ifodalashimiz mumkin. Buni befarqlik egri chiziqlaridan foydalanib amalga oshiramiz. Befarqlik egri chizig'i istemolchini qoniqtira oladigan takliflar kiritadi.

Ikkinchi chizma istemolchiga A, B va C kombinatsiyalar birdek maqbul yechim chunki ularning hammasi deyarli bir xil. Shunisi aniqki, agar istemoli yana ortadi va hokazo.


2-rasm.Istemolchining xohishini bir-birini o'rnini bosuvchi tovarlar majmui bilan ham qondira oladi. Bu chekli almashtiruv darajasi (MRS) deyiladi.

Yuqoridagi holatda chekli almashtiruv darajasinazariyasi bo'yicha Pepsining nechtasi pitsaning bittasi o'rnini ni o'lchash mumkin. Istemolchining bir tovami boshqasidan ortiq ko'rishi uning xohishidagi tovarlar miqdoriga va isteliq. Masalan istemol qila olishiga qaraladi.

Istezilarini afzalroq ko'rishi ham mumkin. Chunki u kamroq chiqimni, pastroq xarajatni afzal ko'rishi mumkin. 2-chizmada I₂ chiziqning istalgan nuqtasidan I1 chiziq yaxshiroqdir.

Istemolchini avzal ko'rishga undovchi pitsalar miqdori ko'pligi mavjud. Qaysi bir nuqtaning foydaliroqligini o'rganaturib, biz befarqlik egri chizig'ilarni ham o'zaro solishtirishimiz mumkin ekan.

http://fayllar.org