Çağdaş Azərbaycan nəsri



Yüklə 5,38 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə50/59
tarix21.03.2017
ölçüsü5,38 Mb.
#12112
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   59

2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

şəraitdə  müxtəlif  meteriallardan  da  ola  bilər.  amma 



yumru, dənəvər daşlar seçilməlidi ki, əl üstündə saxlamaq 

o qədər də asan olmasın, çünki, hər oyunun sonunda xal 

yığmaq üçün daşları göyə atıb əl üstündə saxlamaq lazım 

gəlir. Daşın hamısını əlinin üstündə saxlamağı bacaran ən 

yüksək  bal  yığır.  Bunu  tək  əlli  də  etmək  olar,  cüt  əlli  də. 

Bununçün  öncədən  danışmaq  lazımdı.  Əlbətdə,  tək  əllə 

oynamaq,  -  bir  əlin  üstündə  çox  daş  saxlamaq  təbii  ki, 

çətindir,  elə  bu  çətinlik  də  oyunun  dramatik,  kəskin 

keçməsi üçündür... 

Bu  oyunu  beş  adam  da  oynaya  bilər,  iki  adam  da... 

Daha çox qız oyunu kimi tanınır. 

1-ci  gediş...  Beş  dənə  daşı  bir  əldə  tutursan...  Birini 

göyə  atıb  dördünü  yerə  qoymalısan;  yerə  qoydugun 

daşlar  göydəki daş  yerə düşənəcən  yerini  tapmalıdı...  Bir 

şeyi  də  bilməlisən  ki,  ikinci  gedişdə  yerdəki  daşları 

göydəki  daş  ovcuna  düşənəcən  götürməlisən...  Ona  görə 

də  birinci  gedişdə  daşları  elə  qoymalısan  ikinci  gedişdə 

yerdən götürmək sənə asan olsun. 

2-ci  gediş,  dənnəmə...Göydəki  daşı  tutub  təzədən 

göyə  atırsan,  yerdəkiləri  bir-bir  götürənəcən  təkrar 

edirsən... Buna “dənnəmə” deyilir. 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

3-cü  gediş,  ikiləmə...Daşın  birini  göyə  atıb  dördünü 



yerə  qoyursan,  sonra  həmin  qaydada,  yəni  göydəki  daşı 

tutanacan  yerdəkiləri  iki-iki    götürməlisən.  Ona  görə  də 

əvvəlcədən  elə  eləməlisən  ki,  daşlar  bir-birindən  aralı  və 

yaxud səmtsiz düşməsin ki, yerdən götürmək asan olsun. 

4-cü  gediş,  üçləmə...  Üçü  bir,  biri  tək...həmin 

qaydada, tək daşı göyə atıb tutanacan yerdəkiləri  üçünü 

bir, birini bir ayırıb götürməlisən... 

5-cü  gediş,  gözətçi  adlanır...  Öz  əl  çərəyinlə  qapı 

düzəldirsən,  bu  qapının  ağzına  gözətçi  qoyursan. 

Gğzətçinin adı olmalıdı. Şirvan-Ərəş mahalında gözətçinin 

adı  adətən  İgid  olur.  Yurdumuzun  batı,  -qərb  bölgəsində 

gözətçi  adətən  Molla  adlanır...  Bəzi  yerlərdə  Çərək 

qapısına  gözətçi  kimi  it  bağlanır.  Nə  isə...  Çərəyinlə  qapı 

qurmalısan, göy daşını atıb tutanacan yerdəki daşları bir-

bir  bu  qapıdan  içəri  ötürməlisən,  elə  eləməlisən  ki,  içəri 

ötürülən daşlar qapıdakı gözətçi daşa toxunmasın... 

Gediş  edən  oyunçu  çərəyiylə  qapı  düzəldib  rəqibini 

gözləyir.  

Rəqib  oyunçu  içəri  ötürüləcək  daşları  izləmək  üçün 

dediyimiz  kimi  çərək  qapının  agzına  gözətçi  qoyub 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

adlandırmalıdı... Bunun üçün gediş edən oyunçu rəqibinə 



deyir: 

- Özünə gözətçi seç! 

Rəqib: 

-Mən qapıya it bağlayıram, gözətçim itdi. 



Oyunçu: 

-Olmaz! İt qapar məni... 

Rəqib: 

-Yaxşı, qurd bağlayıram... 



Oyunçu: 

-Qorxuram, qurd yeyər məni... 

Rəqib: 

-Yaxşı, qoy gözətçim İgid olsun... 



Oyunçu: 

-Yox-yox, iğid sevər məni... 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Rəqib: 


-Yaxşı, onda qapını Mollaya tapşıraq... 

Beləliklə,  Molla  gözətçi  olur...  Dediyimiz  kimi  gediş 

edən  elə  etməlidi  ki,  daşlar  çərək  qapıdan  keçəndə 

Mollaya (Molla adlanan daşa) toxunmadan keçsin. 

Sonra,  oyunun  sonunda  daşların  hamısını  atıb  əl 

üstündə saxlamalısan. Kim əlinin üstündə çox daş saxlasa 

xalı da çox olur... 

Beləliklə, həmin adam qalib olur, oyunu udur... 

 

İnanclarımız... 

 

Quzey otu qaraya çalar, güney otu qırmızıya. 



Sürülər dağ güneyində tərpənməz, iynə olub bir qarış 

otluğa sancılar. 

Tumov (qrip) oldun, reyhan çiçəyini iylə. 

Əncirlə qursaq-mədə ağrısını sağaltmaq olar. 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Quru  qoz  qabığını  əz,  külfəcdən  keçir,  qan  axmanı 

dayandırar. 

Deyərlər,bir  uşağa  on  beş  yaşınacan  sarımsaq 

yedirtsən gündüz göydə ulduzları görə bilər. 

Qaraçərək  otu  ölümnən  başqa  bütün  ağrıların 

dərmanıdı.. 

 

*** 

 

Mənim  amacım  bildiyim,  anladığım  qədərində  yazılı 



tarixdən,  kitab  tarixindən  yox,  bu,  dediyim,  içimizdə,  -iç 

dünyamızda 

möhtəşəm 

abidələrə 

dönmüş 

tarixi 


yaradıcılıq haqda yazmaqdır... 

“Yağışda  at,  küləkli,  yelli  havada  qoyun,  toyda  qız 

bəyənən,  səhv  edər”.    Bu  atalar  sözünün  daşıdığı 

mənaların üzərində dayanaq... 

Yağışlı  havada  yer  sürüşkən  olur,  ona  görə  də  atın 

yerişini doğru-düzgün bilmək mümkün deyil. Yelli havada 

qoyun seçmək çətindi,  külək əsir, qoyunu başqa görkəmə 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

salır, yel yunun arasına dolub qoyunu kök göstərir, olduğu 



kimi  görünməyinə  mane  olur;  səhv  etməyə  məhkumsan. 

Qaldı sonuncu anlayış... toyda qız bəyənmək. Heç bir qız, 

heç  bir  toyda  təbii  halında  deyil,  ola  da  bilməz.  Bəzək-

düzəklər,  işvələr,  cilvələr  onu  gizlətməlidi.  Ona  görə  də 

dədə-babadan  toyda  gördükləri  qızı  toysuz  ,  toydan 

sonraların sınaqları gözləyir... 



Birinci  sınaq,  bulaq  başına  oğlan  evindən  adam 

göndərilir;  qızı  suya  gedəndə  yox,  sudan  qayıdanda 

danışığa-söhbətə  tutur,  əgər  qız  çiynində  səhəng  yük 

altında  dayanıb  söhbətə  qatılırsa    bu  kifayət  eləyir  ki 

ondan üz döndərilsin...Ən azı ona görə ki, çiynində sənək 

dayanıb qeybətə qoşulan qızdan gəlin olmaz. 



Ikinci  sınaq,  qız  keçdiyi  yola  əşyalar  atılır,  əgər  qız 

onların üstündən heç nə yoxmuş kimi keçib gedəcəksə üz 

döndərilir. Misal üçün gəlin süpürgəni evin baş tərəfində 

görüb  götürüb  yerinə  qoymursa  bu  onun  anlaqsız, 

səliqəsiz, pinti olmağını göstərmirmi...?! 

Əlbəttə,  deyəcəklər  ki,  indi  səhəng  əsri  deyil, 

süpürgə  vaxtı  deyil,  bu  cür  qız  bəynmək  artıq  gülüncdü. 

Mən  sayqılı,  sayın  oxucumdan  təmkinli  olmağı  xahiş 

edirəm. Söhbət heç də  səhəngdən getmir. Söhbət heçdə 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

toyda qız bəyənməkdən və s... getmir. Söhbət ana qızdan 



gedir, yəni ana olmağı bacara bilən qızdan gedir... Mənim 

xahişimi  nəzərə  alıb  tələsməsək  bu  gün  bütün  dünyanın 

anasızlıqla  üz-üzə  qalmaq  qorxusunun  gerçək  olduğunu 

anlayarıq... 

İndi  mən  bu  hüssləri  ifadə  etdikcə  1980-ci  illərin 

əvəllərində yazdığım bir şeri xatırlayıram... 

 

 

Yoxsan bu rənglər altda, qız, 



üzün-gözün hanı?! 

İtirmisən vaxtı-vədəni, 

gecən-gündüzün hanı?! 

Hanı o gülüşlərin ki, 

əksimi görərdim üstündə, şüşə kimiydi?! 

Nədən döngələrdə qırılır sevgin, 

bir vaxt ki, başa kimiydi?! 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

 

Sən ki, sevimli bir varlıqdın, 

özünü qorumursan, niyə? 

Niyə bitib-tükənib ətrin, 

çiçək tək qoxumursan, niyə?!  

Anasız qalacayıq, qız, inan, 

Dərdlərin ən ağırıdı, bu! 

Bütün ölümlər-itimlər yalan, 

Dünyanın axırıdı, bu! 

 

*** 


   

 

 



Gözaltı... 

 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Bir  qarı  nəvəsini  evləndirmək  istəyirdi.  Günlərin 

birində  nəvəsi  dedi:  -  Nənə,  qonşunun  qızını  gözaltı 

eləmişəm,  get,  gör,  sən  də  bəyənərsənmi,  ağızlarını  ara, 

gör nə deyirlər?! 

Qarı: - hə, -dedi, -gedim, dindirim, söylədim, görüm, 

kimdi sevib seçdiyin? 

Qarının  öz  diliylə  desək,  “dəlikli  muncuq  yerdə 

qalmaz”,  ətəyini  dəstələyib  üz  tutdu  qız  evinə.  Yenə 

qarının diliylə desək, qız evi də nolacaq, “on qonağı gəlsə 

onunu  da  elçi  biləcək”...pah,  qarını  bir  mərtəbəylə 

qarşıladılar  ki,  tərifini  gərək  sazla  deyəsən.  Qulaqlarına 

söz  çatmışdı,  axı.  Qarı  hal-əhvaldan  sonra  qızı  çağırtdırdı 

yanına. 

-Qızım, mən səni alıb aparsam, qışda nəyim olarsan, 

yayda nəyim, payızda nəyim?. 

Qız  dedi:  -    Nənə,  məni  alıb  aparsan,  qışda  ocağın 

olaram, yayda sazağın, payızda bucağın. 

Qarı dedi: - Qızım, atan evi sənin nəyindi? 

Qız dedi: - Ər evinnən baxıb deyərəm, görüm ordan 

necə görünür. 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Qarı dedi: -Yaxşı, ağıllı qızım, harda olur, sənin süpür-



gən? 

Qız  dedi:  -Səhər  erkən  əlimdə,  günorta  eşikdə, 

axşam ayaqda... 

Qarı dedi: - Qızım, halal olsun ananın südü. 

Yıxıla-qalxa  özünü  saldı  evə  nəvəsinin  üz-gözündın 

öpüb dedi: 

-Yaxşı  qız  seçmisən,  halalın  olsun,  qoşa  qarıyasan, 

yığvalı yeyinnən, ocağın eyinnən olun... 

 

*** 


 

Yaranışın,  -dünyanın  yəni,  -  qanunları  dəyişilməzdir, 

bu  qanunların  yaxşı  ki,  yaranması  da  icrası  da  səndən, 

məndən,-bizdən  asılı  deyil...  Bu  qanunlar  həm  də  Vaxt 

deməkdir; gəlir, səhvləri, yanlışlıqları düzəltməkdən daha 

çox  göstərmək  üçün,  görk  üçün  gəlir,  heç  nəyi  heç  kəsə 

bağışlamır; yalanları itirir, yaşanası olanları yaşadır... 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

 

Gənəçi... 



 

Tərəkəmələrdə,  -  yaylaq-qışlaq  həyatı  yaşayan  türk 

tayfalarında  GƏNƏÇİ  deyilən  bir  termin  var,  əsasən 

maldarlıqla-qoyunçuluqla  məşğul  olduğu  üçün  ona 

həmişə  Gənəçi,  yəni  baytar  həkim  lazım  idi.Ona  görə  ki, 

GƏNƏ  xəstəiyi,  -  mala-qoyuna  gənənin  yayılmağı  indi 

olduğu  kimi  bütün  zamanlarda  vardı;  yaşayışa  ən  çox 

ziyan vuran xəstəliklərdən biridi... 

GƏNƏÇİ  –  həkim  hazırlamaq,  yetişdirmək,  təlim 

vermək  də  çox  cətin  olduğu  üçün  gənəçilər  tapılmırdı. 

Eldə-obada  adıyla  sayılan  bir-iki  GƏNƏÇİ  olardı,  ya 

olmazdı,  Olanda  da  o  eldən  bu  elə  var-dövlət 

bağışlamaqla, təntənəylə dəvət olunardı, çünki gənəçinin 

təlim  görüb  yaranması  da  Şamanlar  tərəfindən  ruhun 

çağırılması,  ruhun  qovulması  kimi  bir  başa  təbiət 

hadisəsiydi,    daha  doğrusu  təbiət  hadisəsi  olmalıydı; 

anadan gəlmə... Elə etmək lazım idi ki, uşaq,- fərqi yoxdu, 

oğlan  ya  qız  hələ  ana  bətninə  düşən  anından  təlim 

mərasiminə  başlasın,  ona  görə  ki,  bu  mərasim  dəqiq 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

hesablamalara  bağlıdı  ki,  bunu  ancaq  el  arasında  vergi-



görücülük  verilmiş  kimi  tanınan    bir-iki  qoca  qarı 

bacarardı... 

Bu  haqda  mən  1960-cı  illərin  sonu  70-ci  illərin 

önlərində  “Bulaq”  radio  verilişinə  gələn  məktubların 

birində oxumuşdum. Bu məktubun ardınca getdim, kənd-

kənd,  oba-oba  öyrəndim,  araşdırdım,  tədqiqat  apardım, 

bildiklərimi bir neçə radio verilişində səsləndirdim, 1979-

cu ildəsə “Köç” romanında da xırdalıqlarınacan işlədim. 

Bu mərasim dediyim kimi bir başa təbiət hadisəsinə,- 

yazın  gəlməyinə,  varlığın  dəyişməyinə  bənzədiyi  üçün 

gerçək hesablamalara çox bağlıdı... 

Bu təəlim-mərasim necə başlayır? 

İlk öncə Şaman qarının üstünə minnətə gedilir, elin-

obanın seçilmiş adamları (şahın, bəyin, xanın adamları da 

ola  bilir)  pay-ürüşlə  QARININ  qapısına  gedib  razılığını 

alırlar...  sonra  QARININ  iştirakıyla  təzə  toyluların 

arasından  cütlük  seçilir. Ən  çətin  və  əsas  işlərdən  biri bu 

seçimdi,  QARI  gərək  seçimində  yanılmasın.  Ona  görə  də 

qarı  cütlüyün  yeddi  arxa  dönənindən,  nəslindən-


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

nəcabətindən  başlayır;  südünə,  sümüyünə,  qanınacan 



öyrənir. 

Gəlin  Qarının  göstərişiylə  uşağa  qalmalıdı,  Qarının 

göstərişiylə  oturub  durmalı,  Qarınım  göstərişiylə  yeyib 

içməlidi,  boyundakı  uşağın  ilk  anından  səs  eşitdirməlidi, 

laylalarla öz səsini duyurmalıdı... 

Uşağın  doğulmağına  yeddi  gün  qalmış  Qarı  yeddi 

arxacdan  yeddi  gənə  yığır,  bir  qarış  uzunluğunda  qarğını 

buğumundan kəsir, gənələri qarğıya ötürür, ağzını mumla 

qapayır,  əlçatmaz  bir  yerə  qoyur,  (məktubda  yazılmışdı, 

kərənin gəzinə). Uşaq anadan olanacan, içində yeddi gənə 

olan  qarğı-qamış  Qarının  nəzarətində  qalır.  Qarı  hər  gün 

qamışı  nəm  olsun  deyə  suya  batırıb  yerinə  qoyur. 

Gənələrsə  gündə  yığışıb  hansı  zəifdisə  onu  yeyirlər,  hər 

gün  biri  azalır.  Beləliklə,  axıra  ən  güclüsü  qalır.  Yeddi 

gündən  sonra,  yəni uşaq  anadan  olan  kimi,  Qarı qamışın 

müşəmbəsini açır, bir dənə gənə qalıb, yan-yörəsini yeyb 

dırnaq boyda olub. İşığa çıxan kimi partlayacaq, Qarı bilir 

bunu,  ona  görə  də  gənəni  üksükdə  çıxardır...Gəlinin  ağız 

südünü,  alır,  ona  qarışdırır,  -  ağız  bulaması  da  deyilir,  

(məktubda  ağız  bulaması  yazılmışdı).  Uşağı  onunla 

mayalayır,  qırxı  çıxanacan  uşağı  qovrulmuş  gənə  yağıyla 

yağlayır...Sonra  uşağı  hələ  qundaqda  ikən  oymaq-oymaq 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

gəzdirirlər,  uşağın  getdiyi  yerdə  gənə  qalmır,  mal-



qaradan,  qoyun-quzudan,  yataqdan,  arxacdan  gənələr 

tökülüb qırılırlar... 

 

*** 


 

Mən  uşaq  ikən  Gürcüstana  bağlı  Dağ  Borçalının 

Yırğançaq  kəndindən  bizim  kəndə  gənəçi  gəlmişdi... 

Niyəsə bu gəlişin vahiməsini indi də xatırlayıram. 

Yeri gəlmişkən bu kəndin adıyla bağlı fikrimi bildirim. 

Məncə  İrqancay,  Yırğançay,  Yırğançaq  kimi  səslənən  bu 

kəndin adı Ürgençək yer adıyla bağlıdır. Ürgenç türk-hun 

tayfalarının  birinin  adıdır.  Özünə  məxsus  görünüşü, daha 

çox  qıpçaq  üzlü  olan,  sazlı  sözlü,  dönməz,  alt  qatları 

yaradıcılıqla  dolu,  dastanlar  yaradan,  dastanlar  bilən  bir 

eldi, var olsun. Qayım-qədim olsun, biz köçməyə məcbur 

olduq, 


onlar 

köçməsin... 

Bir 

zamanlar 



gürcü 

arxeoloqlarının  yerli  xalqı  belə  yaxınına  buraxmadıqları 

qazıntılardan  daş  arabalar  çıxmışdı,  hələ  yazılı  gil 

lövhəciklərdən də söhbət gedirdi...  



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Beləcə,  hər  şey  yenidən  torpağa  kömüldü,    nə 



tapdıqlarını  da  sirr  kimi  öz  içlərinə  kömdülər.  Kənd  o 

haqda  indi  də  belə  deyir:  Nə  tapmışdılarsa  qorxuya 

düşmüşdülər... 

 

*** 



 

Yanıltmaclar... 

 

  Tək-tək  dükcə,    təkcə  dükcə,  dik-dik  dükcə,  dikcə 



dükcə,  cüt-cüt  dükcə,  üç  cüt  dükcə,  cütcə  dükcə,  üçcə 

dükcə... 

Dəyirmana  girdi  köpək,  görək,  kəpək  yedi,  köpdü 

köpək, kötək yedi, köpdü köpək.. 

 

*** 

 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Bir qarının üç gəlini... 

 

Bir  qarının  üç  gəlini  varmış,  atam,  bu  qarı  gəlinlərin 



üçünün  də  iki  əlini  bir  eləyib  oturdubmuş  bir  küncdə,  - 

dur,  deyəndə  dururlarmış,  otur,  deyəndə  otururlarmış. 

Verərmiş  yeyərlərmiş,  verməzmiş  durub  baxarlarmış. 

Qorqud  Dədəd  demiş,  “bəbəyi  bitməsin,  belə  qarıların”. 

Keçənnərin sözüdü, günlərin birində Qarını toya çağırırlar, 

Qarı  toya  getməli  olur...  Gəlinlərin  üçünü  də  çağırır 

yanına:  -Mən  gedirəm  toya,-deyir,-ölməyəcəm  ki,  toyda, 

qayıdıb  gələcəm,  mənsiz  bir  şeyə  əl  vurarsız,  “gününüzü 

göy  əsgiyə  düyünləyib  ovcunuza  qoyaram”  (hansısa  çox-

cox  qədim  mərasimlə  bağlıdır,  izahı  üçün  hələlik  heç  nə 

deyə bilmərəm). 

Qarı  toya  getməyində  olsun,  görək  gəlinlər 

neynədi...Evin yuxarı başında dovğa qazanı vardı; yemək-

içməyin  hamısı  o  tərəfdə  –  yuxarı  başdaydı.  Qarı  torpaq 

döşəməyə o başdan-bu başa su töküb yumşaldıb, manşır 

qoyub  getmişdi.  Gəlinlər  burdan  ora  baxıb:  -Neyniyək,  -

deyirdilər,  -hancarı  addayaq,  nece  keçək  o  tərəfə, 

ayağımızın  izi  qalmasın.  Bir  az  dovğa  içərdik,  bir  az  da 

unnan-dənnən  götürüb  kökə  bişirərdik.  Kiçik  gəlin  çox 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

bilmiş  idi,  nə  fikirləşdisə  çıxdı  eşiyə,  bir  də  gördülər,  eş-



şəyin  belində  gəlir,  keçir  içəri,  eşşəyi  sürür,  düz  evin 

yuxarı  başına,  dovğanın  yanına.  Dovğadan  yeyir,  gəlinlər 

üçün də kökəlik un götürür, qaydır geri. Eşşəyi də aparıb 

bağlayır  yerinə.  Kökəni  təzəcə  bişirib  qurtarmışdılar  ki, 

gördülər  Qarı  gəlir.  Əl-ayağa  düşdülər.  Kiçik  gəlin  dedi:-

Harda  gizlətsək  tapacaq.  Gəlin  kökələri  ipə  keçirək, 

paltarımızın  altından  belimizə  bağlayaq.  Elə  də  eləyirlər. 

Qarı  içəri  keçən  kimi  gəlinlərin  taxımından bildi ki,  arada 

nəsə  var,  qorxa-qorxa  tərpənirlər.  Bir  az  irəli  yeriyir, 

eşşəyin  izini  görür,  amma  anlaya  bilmir  ki.  eşşək  burda, 

evin  yuxarı  başında  neyniyə  bilər.  Ürəyində  deyir, 

“gəlinləri  oynadım, bəlkə  bir  şey  öyrənə  bildim”.  Deyir: -

Yarımadım  sizdən,  özgələrdə  gəlinlər  var,  sona  kimi 

süzürlər toylarda. Gəlinlər bir ağızdan dedilər: - Niyə? Bizi 

də  toya  aparaydın  görərdin  necə  oynayırıq.  Qarı  deyir: 

Nolar,  indi  oynayın,  baxım.  Gəlinlər  başlayırlar  çalıb 

oynamağa. Böyük gəlin oynayıb oxuya-oxuya deyir:  

 

   



 

Eşşəyin izi qara, 

   

 

Yaş oldu izi qara. 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

   


 

Adın çəkmə, qayım tut, 

   

 

Açılar, düşər üzü qara. 



 

Ortancıl gəlin  oynaya-oynaya ortaya çıxır: 

 

   


 

Kimsə bilməz nə dərddi, 

   

 

Oyna deynən mədətdi. 



   

 

Yüz atdanam, yüz düşəm, 



   

 

Açılmaz bağı bərtdi. 



 

Ən çox atdanıb düşən kiçik gəlin idi: 

 

 

   



 

Eləmi qiyamətdi, 

   

 

Oyna de, qiymətdi. 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

   


 

Yavaş atdan, yavaş düş, 

   

 

Açılsa qiyamətdi. 



Arada  nəsə  olduğunu  Qarı  bayaqdan  hiss  eləmişdi, 

amma  hələ  də  bilmirdi  arada  olan  nədi,  o  da  gəlinlərə 

qarışıb başladı oynaya-oynaya oxumağa: 

 

   



 

Meydan sizin, söz sizin,  

   

 

Başdan-başa süz sizin. 



   

 

Bircə şeyi annadım, 



   

 

İz eşşəyin, üz sizin... 



 

*** 


   

 

 



 

Bəlkə 


də 

tarixçi 


olmadığıma 

görə 


belə 

düşünürəm...Tarix  əslində  olmuş  hadisələrin  qeyd 

edilməsi və yaxud yazıya alınmasıdır, doğrudur, olmamış 

hadisələr  də  yazılıb,  adına  da  tarix  deyilib,  ona  görə 

mümkündür  ki,  yazıya  alınmış  yalançı  tarixlərə  görə  əsl 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



Yüklə 5,38 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   59




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin