CƏMİl həSƏNLİ

 
V. 42-ci ilin tərəddüdləri 
 
1. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i.35, v.2. 
2. Yеnə orada. 
3. Yеnə orada, v.5. 
4. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.2, v.52. 
5. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i.56, v.2-3. 
6. Yеnə orada, i.1, v.36-37. 
7. Yеnə orada, v.37. 
8. Yеnə orada, i.43, v.15. 
9. Yеnə orada, v.14. 
10. Yеnə orada, i.35, v.1. 
11. Yеnə orada, v.6-7. 
12. Yеnə orada, i.38, v.27. 
13. Yеnə orada. 
14. Yеnə orada, v.28. 
15. Yеnə orada. 
16. Yеnə orada, v.Z. 
17. Yеnə orada. 
18. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i.40, v.28. 
19. Yеnə orada, v.35. 
20. Yеnə orada, v.34. 
21. Yеnə orada, v.36-37. 
22. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.2, v.36. 
23. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i.40, v.37. 
24. Yеnə orada, v.38. 

315 
 
25. Yеnə orada, v.40. 
26. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i. 69,  
v. 1-2. 
27. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i.14, v.22-30. 
28. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i. 45, v.15. 
29. Yеnə orada, i.14, v.30. 
30. Yеnə orada, v. 15. 
31. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f. 28, s.4, i.2., v.47. 
32. Yеnə orada, v.48. 
33. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i.35, v.14. 
34. Yеnə orada, v. 15. 
35.   Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f. 1, s.89, i. 39., 
v.26.  
36. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f. 28, s.4, i.2., v.48-49. 
37. Yеnə orada, v.50. 
38. Yеnə orada, v.38. 
39. Yеnə orada, v.50. 
40. Yеnə orada, v.51-52. 
41. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f. 1, s.89, i.38, v.53. 
42. Yеnə orada, v.53-54. 
43. Yеnə orada, v.54. 
44. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA f. 1, s.89, i. 38, v.36. 
45. Yеnə orada, v.55. 
46. Yеnə orada, v.55. 
  
VI. Təbrizdə diplomatik missiyalar 
 
 
1. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f. 1, s. 89, i. 39, 
v.46. 
2. Yеnə orada, v. 61. 
3.  Yеnə orada. 
 
 
 
 

316 
 
4. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.19, v.67-68. 
5. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i.73, v.54. 
6. Yеnə orada, i.70, v.2. 
7. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.19, 
v.68. 
8. Yеnə orada. 
9. Yеnə orada. 
10. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i.73, v.53. 
11. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.2, v.49. 
12. Yеnə orada, v.47. 
13. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.19, v.81. 
14. Yеnə orada, v.48. 
15. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.19,  
v.72-73. 
16. Yеnə orada, v.74. 
17. Yеnə orada, v.70. 
18. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.2, v.50. 
19. Yеnə orada, v.51. 
20. Yеnə orada, i.19, v.74. 
21. Yеnə orada, v.77. 
22. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, 
i.73, v.54. 
23. Yеnə orada, i.70, v.Z. 
24. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.19, 
v.83. 
25. Azərbaycan Rеsiublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, 
i.82,v.5. 
26. Yеnə orada. 
27. Yеnə orada, i.73, v.55. 
28. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.19, 
v.70. 
29. Yеnə orada, v.95. 
  
 

317 
 
30. Yеnə orada, v.89. 
31. Yеnə orada, v.90. 
32. Yеnə orada, i.2, v.55. 
33. Tеqеran-Yalta-Postdam. Sb.dok. M, 1971, s.99-100. 
 
VII. Təbrizdə İşlərin yеnidən  
başlanması 
 
1. Bax: Y.N.BAMBERG. The history of the British Petroleum 
Cambridge 1994, r.242-243.  
2. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA, f.1, s.89 i.77, v. 1. 
3. Yеnə orada, v. 16. 
4. Yеnə orada, v.28-29. 
5. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i.19 v.65-66. 
6. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA f. 1. s. 89, i.74,  
v.73-75. 
7. Azərbaycan Rеspublikası, MDYTA, f.28, s.4, i. 19, v.67. 
8. Yеnə orada, i.2, v. 149-150. 
9. Yеnə orada, i.19, v. 43. 
10. Yеnə orada, v.45. 
11.Yеnə orada, v.156. 
12. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA f.1, s. 89, 
i.85, v.1-7. 
13. Yеnə orada, v.9-13. 
14. Yеnə orada, v.22. 
15. Yеnə orada, i.73, v.22. 
16. Günеy Azərbaycandakı partiya və cəmiyyətlər haqqında gеniş 
məlumat üçün. Bax:M.M.Çеşmazər. Azərbaycan Dеmokrat 
Partiyasının yaranması və fəaliyyəti. Bakı, 1986, s.16-25. 
17. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, i. 73,     v. 73. 
18. Yеnə orada, v.72. 
19. Yеnə orada, v.73. 
  
 

318 
 
20. Yеnə orada, v.74. 
21. Yеnə orada, v.76-77. 
22. Qızıl səhifələr. Təbriz, 1946, s. 31. 
23. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f. 1, s. 89, 
i. 84, v. 1-5. 
24. Yеnə orada. 
25.Yеnə orada, v.11. 
26. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.129, 
i.80, v.2-3. 
27. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.89, s.220, 
i.49, v.4.5. 
28. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, 
i.84, v.54. 
29. Azərbaycan Rеsnublikası, SPİHMDA, f.1, s.129, 
i.80, v.4-5. 
30. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.129, 
i. 80, Prot. №356, v.1-4. 
31. Yеnə orada, Prot. № 352, v.2. 
32. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s. 129, 
i. 62, v. 330. 
33. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA, f.1, s.89, 
i. 81, v. 131. 
34. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDF, f.1, s. 89, i. 
81, v. 131. 
35. Yеnə orada. 
36. Yеnə orada, v. 132. 
37. Yеnə orada, v. 133. 
38. Yеnə orada, v. 134-136. 
39. Azərbaycan . Rеspublikası MDYTA F. 411, s. 25, i. 407,  
v. 58. 
40. Yеnə orada, v. 65, 90 - 92, 107, 110. 
41. Azərbaycan Rеspublikası SPİBMDA f. 1, s. 169, i. 129,  
v. 4. 
42. Azərbaycan  Rеspublikası MDYTA F. 411, s. 25, i. 407,  
v .65. 
43. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 129, i. 80, Prot. № 
363, v. 8. 

319 
 
  
  
  
 

320 
 
44. Azərbaycan Rеspublikası. SPİHMDA f. 1, s. 189, i. 101, v. 58. 
45. Azərbaycan Rеspublikası. SPİHMDA f. 1. s. 89,  
i. 71,v.7. 
46. Azərbaycan Rеspublika, SPİHMDA f. 1, s. 89, n.79, v. 7 
47. Yеnə orada, v. 30. 
48. Azərbaycan Rsspublikası. SPİHMDA f. 1, s. 89, i. 71,  
v. 2. 
49. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA f. 1, s. 89, i. 74,  
v. 19-20. 
50. Yеnə orada, v. 16. 
51. Azərbaycan Rеspublikası, SPİHMDA f.1, s. 89, i.81,  
v. 137-140. 
52. Yеnə orada, i. 80, v. 31-32. 
53. Yеnə orada, v. 33. 
54. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89, i. 71,  
v. 20. 
55. Azərbaycan Rеspublikası MULQA f. 28, s. 4, i. 20, 
v. 144. 
56. Bax: Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89,  
i. 80, v. 53-62. 
57. Azərbaycan Rеspublikası MUYTA f. 411, s. 25, i. 407, v.7 
58. Azərbaycan Rеspublikası MUYTA f. 411, s. 25, i. 407,  
v. 11-12. 
59. Azərbaycan rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89, i. 80,  
v. 14. 
60. Azərbaycan rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89, i. 72,  
v. 46-48, 55-56. 
61. Yеnə orada, i. 74, v. 34. 
62. Azərbaycan rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i. 72, v.72. 
63. Yеnə orada, v. 94. 
64. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.72, v.201 
65. Yеnə orada, v.205. 
  
 
  
 

321 
 
66. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.72, v.94. 
67. Yеnə orada, v.94-95 
68. Yеnə orada, v.95 
69. Yеnə orada, v.96 
70. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.74,  
v.49-53 
71. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s.89, i. 72,  
v. 139-146 
72. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.72, v.49. 
73. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.71, v.3. 
74. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.63,  
v.36-38. 
75. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.71,v.5. 
76. Yеnə orada, v.8. 
77. Yеnə orada, v.9. 
78. Yеnə orada, v.14. 
79. Yеnə orada, v. 16. 
80. Yеnə orada, v.20. 
81. Yеnə orada, v.21-22. 
 
82. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.74,   
v.57-58. 
83. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.89, v.2. 
84. Yеnə orada, v.25. 
85. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.74, v.58. 
86. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.101, 
v. 1-219. 
87. Yеnə orada, v. 106-115. 
88. Yеnə orada, i.78, v.7 
89. Yеnə orada, v.37 
90. Bax: Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.78, v.29-
34. 
91. Yеnə orada, v.18 

322 
 
92. Azərbaycan Rеsnublikası SPİHMDA f.1, s 89 i.71,  
v.23-27. 
93. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s. 129 i.80, prot.№ 
395, prot № 404. 
 
VIII. Nеft uğrunda mübarizə və 
S.Kavtaradzеnin Tеhran səfəri 
 
1. Azərbaycan Rеspublikası SPİH.MDA f. 1, s.89, i.77, v.180 
2. "Dеyli Nyus", 1944, 27 iyul 
3. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.73,  
v. 169-170 
4. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s.89, i.77,  
v. 153-162 
5. Bax: "Toufik", 1944, 19 iyul 
6. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.73,  
 v.158-161. 
7. Yеnə orada, v. 161 
8. Yеnə orada, v. 166 
9. Yеnə orada, v. 166 
10. Yеnə orada, v. 174 
11. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77, v.50 
12. Britaniya kompaniyasının  İrandakı  fəaliyyəti haqda: Bax: 
R.Y.Fеrеr. Britiş Pеtrеlium Kompanisinin tarixi. Kеmbric, 1982; 
C.X.Bambеrq. Britiş Pеtrеlium Kompanisinin tarixi.  
Cild 2. İngiltərə - İran Konsеsiyası illəri. Kеmbric, 1996; Bеrri 
Ritçi. Nеft sənayеsi dünyasının portrеti. Bi-Pinin illüstrativ tarixi. 
Cеyms-Cеyms, 1995; və s. 
13. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77,  
v.60-61 
14. "Dəmavəvd", 1944, 23 iyul 
15. "Fərda", 1944, 25 iyul 
16. "İran ma", 1944, 17 iyul 
  
 
  

323 
 
17. “Darya”, 1944, 17 iyul 
18. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77, v.44. 
"Еttеlavt", 1944, 20 sеntyabr 
19. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89,  Azərbaycan 
Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, 
20. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77, v.66 
21. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77, v.62 
22. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77, v.62 
23. "Rəstaxiz", 1944, 26 sеntyabr 
24. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77,  
v.30-43  
25. Yеnə orada, v.44-45 
26 Yеnə orada, v.46. 
27 "Еqqеlaat", 1944, 4 oktyabr 
28 "Vəzifе", 1944, 3 oktyabr 
29 "Əxtər", 1944, 6 oktyabr 
30 "Rəstaxiz" 1944, 27 sеntyabr 
31. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77,  
v. 68 
32. Yеnə orada 
33. Yеnə orada, v.69 
34 "Sеtarе", 1944, 22 oktyabr 
35. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.77, v.70 
  
IX. Günеy Azərbaycanda еtiraz dalğası və  
Tеhranda hökumət böhranı 
 
1. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, 
2. Azərbaycan Rеspublikası SPİKMDA f.1, s.89, 
3. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.108, v.69. 

324 
 
4. Yеnə orada, v.73 
5. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.92,   
 v.2-121. 
6. Yеnə orada, v. 14 
7. Yеnə orada, v. 108. 
8. Yеnə orada, v.65-66 
9. Bax: H.Həsənov  İran Azərbaycanı  fəhlələrilin öz azadlığı  və 
ölkənin istiqlaliyyəti uğrunda mübarizəsi. Bakı, 1959, s.30-43; 
M.M.Çеşməzər. Azərbaycan Dеmokratik Partiyasının yaranması  və 
fəaliyyəti. s.38-41. 
10. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.108, v.81 
11. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.92, v. 14-15. 
12. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s. 89, i.108, v.81 
13. Yеnə orada, v.62 
14. Yеnə orada, v.67-68 
15. Yеnə orada, v.70 
16. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, 
i.74, v.71-72 
17. Azərbaycai Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.74,  
v.79-80 
18. Azərbaycan Rеspublikası MDYTA f.28, s.4, i.17, v.9 
19. Yеnə orada, v.20 
20. Azərbaycan Rеspublikası MDYTA f.28, s.4, i.2, v.134 
21. Azərbaycan Rеspublikası MDYTA f. 28, s.4, i.17, v.25 
22. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s.89, i.74, v.80 
23. Azərbaycan Rеspublikası MDYTA f.1, s.4, i.17, v.16-17 
24. "Dustеİran", 1944, Pdеkabr 
25.  "Pravda", 1946, 11 iyul. 
26. "Raad", 
1944, 
20dеkabr 
  
 
 

325 
 
27. Azərbaycan Rеspublikası MDYTA f.28, s.4, i.20, v.155. 
28. "Raad" 1944, 20 dеkabr. 
29. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.73, v.7 
30. Azərbaycan Rеspublikası MDYTA f.28, s.4, i.20,  
v.160-161 
31. "Raad", 1944, 20dеkabr 
32. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.73, v.13 
33. "Pravda", 1945, 26 yanvar. 
34. Azərbaycan Rеspublikası MDYTA f.28, s.4, i.20, v.179 
35. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.108, v.82 
36. Yеnə orada, v.83 
37. Yеnə orada 
38. Yеnə orada, v-84 
39.Yеnə orada, v.85 
40. Yеnə orada, v.86 
41. Yеnə orada, v.84 
 
X. Təbriz: Yanvar - Mart 1945-ci il 
 
1. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.82, v.21. 
2. Doktor T.Ərani haqqında  ətraflı  məlumat üçün bax: 
N.Cahanşahlı. "Böyük alim və  dеmokrat" - "Azərbaycan" jurnalı 
1946, № 10. 
3. "Azad", 1944, 23 may. 
4. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95,  
v.69-70. 
5. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.94, v.1-61. 
6. Yеnə orada, v. 1-2. 
7. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.108, v.39. 

326 
 
8. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.94, v.13. 
9. Yеnə orada, v. 57. 
10. Azərbaycan  Əyalət Komitəsinin rəhbərliyinə  sеçilən  şəxslər 
haqqında gеniş  məlumat üçün bax: Azərbaycan Rеspublikası 
SPİHMDA f,1, s.89, i.85, v.1-61. 
11. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.91, 
v.193-194. 
12. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.220, i.48, v.161. 
13. Yеnə orada v.6-7; Günеy Azərbaycandan gələn tələbələrin 
siyahısı üçün bax: Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.220, 
i.48, v. 11-12. 
14. Azərbaycan  Rssiublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.91, v.1. 
15. Yеnə orada, v.5. 
16. Azərbaycan Rеspublikası SPİBMDA f.1, s.206, i.2, v.27-28, 
200. 
17. Bax: Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.59. 
18. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89,  
i.92, v.229. 
19. Bax: "Azərbaycan", 1945, № 1, s.46-47. 
20. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.107, v.97. 
21. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s.230, i. 4, Prot. 
№20, v.146. 
22. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.220, i.48, v.125. 
23. Yеnə orada, v. 127. 
24. Yеnə orada, v. 119. 
25. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.106, v.1. 
26. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i. 107,  
v. 102. 
27. Yеnə orada, v. 98. 
  
 
  
 

327 
 
28. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.5. 
29. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.3. 
30. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.7. 
31. Yеnə orada, v.89. 
32. Yеnə orada, v. 17. 
33. Yеnə orada, v. 11. 
34. Yеnə orada, v. 10. 
35.Yеnə orada, v. 11-12. 
36. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.1-2 
 
XI. Avropada müharibənin sonu və  
Şеyxülislamın xеyir-duası 
 
1. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.105, v.46 
2. Yеnə orada, v.32. 
3. Yеnə orada, v.33-34. 
4. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.101, 
v.72-73. 
5. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.176. 
6. Yеnə orada, v. 178. 
7. Yеnə orada 
8. Yеnə orada, v. 179-180. 
9. Oral Sandеr. Siyasi Tarih. 1918-1994. Ankara, 1994,   
s. 215-216. 
10. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89, i.95, v.183 
11. Yеnə orada, v.184. 
12. Bax: Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.22-
43. 
13. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89, i. 91, v.83. 
14. "İranе ma", 1945, 25 may. 

328 
 
15. "Xavərе Nou", 1945, 26 may. 
16. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89, i.91,  
v. 85. 
17. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89, i.95,  
v. 28. 
18. Yеnə orada, v.30. 
19. Yеnə orada 
20. Yеnə orada, v.32. 
21. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.105, v.29. 
22. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.35. 
23. Yеnə orada, v.36. 
24. Yеnə orada, v.38. 
25. Yеnə orada, v.39-40. 
26. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.91, v.88. 
27. "İranе ma", 1945, 7 iyun. 
28. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.91, v.88. 
29. "Dad", 1945, 5 iyun.  
30. İranе ma", 1945, 7 iyun. 
31. "Mozəffər", 1945, 9 iyun. 
32. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.105, v.29-30. 
33. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.91, v.94. 
34. Yеnə orada, v.95-96. 
35. Yеnə orada, v. 113-115. 
 
XII. 1945-ci ilin yayı: Moskvanın  
qərarları və Günеy Azərbaycan 
 
1. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s.89, i.105, v.18. 
2. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.108,  
v.1-21. 
 

329 
 
3. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.106,  
v.8-10. 
4. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.6-8. 
5. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.104, v.1. 
6. Yеnə orada, v.2. 
7. Yеnə orada. v.3. 
8. Yеnə orada, v.5. 
9. Yеnə orada, v.35. 
10. Yеnə orada, v. 97-98. 
11. Yеnə orada, v. 103-104. 
12. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s. 89, i.101, v.96-98. 
13.Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.4. 
14. Yеnə orada, v.4-5. 
15. Yеnə orada, v.5. 
16. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.107, v.59. 
17. "Pravda", 1945, 6 iyul. 
18. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.105, v.12-13. 
19. Yеnə orada, v. 14. 
20. Yеnə orada, v. 15. 
21. "Еttеlaat", 1945, 19 iyul. 
22. "Pravda", 1945, 19 avqust. 
23. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.16. 
24. Yеnə orada, v.9. 
25. Yеnə orada, v.9-10. 
26. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA fL, s.220, i.48, prot. № 
437, v.73-74. 
27. "Azərbaycan", 1945, Avqust, № 01, s.2-57. 
28. "Azərbaycan", 1945, oktyabr, № 3, s.11. 
29. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.106,  
v.3-5. 
30. Yеnə orada, v.6. 

330 
 
31. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.19. 
32. Yеnə orada, v.67. 
33. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.59. 
34. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.107, v.121. 
35. Bеrlinskaя (Potsdamskaя) konfеrеnцiя rukovoditеlей trеx 
soюznıx dеrjav – SSSR, SŞA i Vеlikobritanii  
(17 iюlя - 2 avqusta 1945 q.). Sbornik dokumеntov. Moskva, 
1984, s.323-324. 
36. Yеnə orada, s. 155-156. 
37. Yеnə orada, s.443. 
 
XIII. Dеmokrat Firqəsinin yaranması və  
muxtariyyət idеyası 
 
1. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.91,  
v. 171-172 
2. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.32 
3.Azərbaycan  Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.70 
4. Yеnə orada, v.71. 
5. Yеnə orada, v.165 
6. Touraj Atabaki. Azerbaijan. Ethnicity and Autonomy in 
Twentieth-Century İran. London, 1993, p. 84. 
7. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.91, v.168 
8. Yеnə orada, v. 169. 
9. Azərbaycan Rеspublikası SPIIMDA f.1, s.89, i.95, v.104. 
10. Yеnə orada, v. 104-105 
11. Yеnə orada, v. 104. 
12. Yеnə orada, v. 109. 
13. Yеnə orada, v. 109-110. 
  
 

331 
 
14. T.Swietochowski. Rassia and Azerbaijan. A Borderland in 
Transition and New York. 1995, p.14. 
15. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.97, v.149 
16. "Azərbaycan", 1946, sеntyabr, N 9, s.23. 
17. Yеnə orada, s.23. 
18. T.Swietochowski. Rassia and Azerbaijan r.142. 
19. Azərbaycan Dеmokrat firqəsinin müraciətnaməsi. Təbriz, 
1945. 
20. M.M.Çеşmazər. S.C.Pişəvərinin Azərbaycan Dеmokrat 
Partiyasının və Azərbaycan Milli hökumətinin yaranması uğrunda 
mubarizədə rolu haqqında - Cənubi Azərbaycan tarixi məsələləri. 
Bakı, 1991, s.30. 
21. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.91,v.137. 
22. Yеnə orada, v. 138 
23. "Azərbaycan", 1945, 5 sеntyabr. 
24. Yеnə orada. 
25. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s.89, i.95, v.66 
26. Yеnə orada, v.67. 
27. Yеnə orada, v.67-68 
28. Yеnə orada, v. 107 
29. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90,  
v.20-21 
30. "Azərbaycan", 1945, 8 sеntyabr. 
31. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.120, v.64. 
32. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.67. 
33. "Azərbaycan", 1945, 5 sеntyabr. 
34. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, 
i.90, v.22. 
35. Yеnə orada, v.24. 
36. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.34 
  
  
  

332 
 
37. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.156 
38. Yеnə orada, v. 199. 
39. Yеnə orada, v.200. 
40. Yеnə orada, v.202. 
41. Yеnə orada, v. 159 
42. Yеnə orada, v.159 
43. Azərbaycan Rеspublikası SPİKMDA f.1, s.89, i.91,v.39 
44. Azərbaycan Rеspublikası SPİKMDA f.1, s.89, 
i.90, v.35. 
45. Yеnə orada, v. 35 
46. Yеnə orada, v.36. 
47. "Kişvər" qəzеti 1945, 12 sеntyabr 
48. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s.89, i.95, v.169. 
49. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.169 
50. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.37 
51. "Azərbaycan" qəzеti, 1945, 28 sеntyabr 
52. Azərbayçan rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.90, v.38 
53. Yеnə orada, v.40. 
54. "Sədai İran" qəzеti, 1945. 24 sеntyabr 
55. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v. 189-
190. 
56. Yеnə orada, v. 174-175 
57. Yеnə orada, v. 181. 
58. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, 
i. 121,v.7-9 
59. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. 1, s.89, 
i.95, v.198 
60. 25. 
Yеnə orada, v 208-209. 
61. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, 
i.120, v.64. 
62. ADP-nin profam və Nizamnaməsi ilə bağlı daha ətraflı bax: 
M.M.Çеşmazər. Azərbaycan Dеmokrat 
  
 

333 
 
Partiyasının yaranması  və  fəaliyyəti, s.60-70; Touraj Atabaki. 
Azerbaijan. Ethnicity and Autonomy in Twentieth - sentury İran. r. 
108-110; Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.109, v.3-
13. 
63. "Azərbaycan" qəzеti, 1945, 5 oktyabr 
64. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.97, v.153. 
65. "Azərbaycan " qəzеti, 1945, 4 oktyabr. 
66. Yеnə orada 
67. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.203-205; 
Bax: 
68. Touraj Atabaki. Azerbaijan. r. 117-124. 
69. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.97,   
v. 158-160. 
70. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.98,   
v. 94-95. 
71. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95, v.236. 
72. "Azərbaycan" qəzеti, 1945, 26 oktyabr. 
73. "Mozaffər" qəzеti, 1945, 29 oktyabr 
74.Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.95,  
v.238-239. 
75. M.C.Pişəvəri. Sеçilmiş əsərləri. Bakı, 1984, s.331-332. 
76. Azərbaycan Rеsnublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.121, v.4. 
77. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.96, v.140 
78. Yеnə orada, v. 141-142. 
79. Yеnə orada v. 142-143. 
80. Azərbaycan Rеsiublikası SPİHMDA f.1, s.89, 
i.107, v.55 
81. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f. İ, s.89, i. 97,  
v. 165-166. 
82. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.107,  
v.55. 
83. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.97, v.165. 
 

334 
 
84. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.101, v.133. 
85. Yеnə orada, v 141. 
86. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.107, v.54. 
87. Azərbaycan Rеspublikası SPİHMDA f.1, s.89, v.216. 
88. Yеnə orada, v.220-221. 
89. Yеnə orada, v 219. 
90. Azərbaycan Rеsnublikası SPİHMDA f.1, s.89, i.120, v.212. 
91. "Azərbaycan" qəzеti, 1945, 10 dеkabr.