qaliblərin sayı 383 subyekt olub. 2005-ci ildə 382
subyekt qapalı tender yolu ilə müqavilə alıb.
Şirkət 2005-ci ildə tədarük tələbatlarının yerli
yollarının axtarılması üzrə sübut təqdim etmədi və
statistika açıqlamadı.
Şirkət qapalı tender
keçirməkdə işlərini davam
etdirir və QHT-lərin 16.05.05
tarixli təklifləri şirkətin qapalı
tender siyasətində heç bir
dəyişiklik yaratmayıb. (Mənfi
Qənaət)
BP/BTC özünün tender
siyasəti, mərkəzləşmiş
tender və
mərkəzləşdirilmiş
tenderdən kənar yerli
mənbələrdən tədarük
siyasəti barədə
ictimaiyyətə müfəssəl
məlumat təqdim etsin
və bu sahədəki
siyasətinə aydınlıq
gətirsin
QO: BP – nin qapalı tender siyasəti çox
aydındır və bu haqda BP-nin Biznes
Mərkəzinin internet səhifəsi vasitəsi ilə
ictimaiyyətə məlumat verilir.
Mərkəzləşdirilmiş tenderdən kənar ayrıca
yerli mənbələrdən tədarük siyasəti
yoxdur. BP tender prosesindən kənar hər
hansı bir müqavilə bağlamaq öhdəliyi
götürməyib. Əslində şirkət bildirmişdir ki,
BP mümkün və münasib olan hallarda
yerli şirkətlər ilə tender prosesindən kənar
müqavilə bağlamaq məsələsini nəzərdən
keçirəcək. Bu da o deməkdir ki, BP – nin
aktivlərinin bütövlüyünə heç bir riskin
olmadığı tək – tək hallara əsasən.
(Ardı sonrakı səhifədə)
73
2005/2006-cı il audit
sualları
Müsahibə, yoxlama və müşahidələr
Tapıntılar (+/-qənaət və
uyğunsuzluqlar)
Tövsiyələr
BTC-nin cavabları
(QE, QED, QO, QOD) və izahat
Monitorinq raundunun sonunda öhdəlik
götürdüyümüz
kimi,
şirkət
tədarük
tələblərini yerinə yetirmək üçün yerli
imkanları araşdırmaq, mümkün və müvafiq
olan hallarda bizim ehtiyac və tələblərimizi
haqqında
yerli
təminatçılara
məlumat
vermək üçün daha gərgin işləmək və yerli
mənbələrdən tədarük etmək işini davam
etdirir.
Tender
prosesindən
kənar
tədarükün
dəlilləri
əslində
auditorun
diqqətinə
keçirilən iclaslar zamanı təqdim edilmişdi.
BP mümkün olan yerlərdə yerli şirkətlərin
tender prosesində iştirak etməsi üçün ciddi
səylər göstərmişdir. Şirkət eləcə də,
Azərbaycanın kiçik və orta miqyaslı
müəssisələrinə tender öncəsi dəstək və
təlim xidmətləri təmin etmişdir.
74
2005/2006-cı il audit
sualları
Müsahibə, yoxlama və müşahidələr
Tapıntılar (+/-qənaət və
uyğunsuzluqlar)
Tövsiyələr
BTC-nin cavabları
(QE, QED, QO, QOD) və izahat
(2) Xahiş edirik 2005-
ci
ildə
tədarük
tələbatlarının
ödənməsinin
yerli
yollarının
axtarılması
üzrə
sübut
təqdim
edəsiz.
BP/BTC əldə (tədarük) etdiyi yerli mal və
xidmətlərin növləri və miqdarları (həmçinin
qiymətləri)
haqqında
məlumatların
uçotu
aparılmadığından
onların
statistikası
hazırlanmayıb. BTC “Tədarük və təchizat üzrə
PĐNP” dair sənədə uyğun olaraq asağıdakı
aşağıdakı öhdəliklərii öz üzərinə götürmüşdür:
- Müqavilə imkanlarını təmin etmək üçün yerli
təchizatçıların potensialını artırmaq;
- Milli rüsurslardan məsuldar və davamlı
istifadənin təşviq etmək;
Tədarük və təchizat prosesləri üçün Əsas Đstehsal
Göstəriciləri (ƏĐG) sənədlərinin P2 saylı tədbirlər
hissəsində qeyd olunur ki, ölkə ərazisində
satınalınan
xidmətlərin
razılaşdırılmış
kateqoriyalar
üzrə
satınalınmış
ümumi
xidmətlərin həcmində %-lə nisbəti (dəyəri
baxımından) hər ay göstərilməlidir.
BP/BTC-də
mal
və
xidmətlərin ümumi səviyyəsi
üzrə
hesablamalar
aparılmadığından yerli mal
və
xidmətlərin
həcmini
müəyyən etmək
mümkün
olmur. Bu da BTC -nin
“Tədarük və təchizat üzrə
PĐNP” sənədi üzrə daşıdığı
öhdəliklərlə
uyğunsuzluq
təşkil edir (Uyğunsuzluq)
BP/BTC
mal
və
xidmətlərin
ümumi
tədarükü
və
yerli
tədarük üzrə statistik
məlumatlar hazırlasın
və təqdim etsin. Bu
statistik
məlumatlar
tədarük
və
təchizat
üzrə istənilən gələcək
audit üçün əldə oluna
bilən olmalıdır.
QO: BP-nin Biznes Mərkəzi vasitəsi ilə
yerli mənbələrdən tədarük edilmiş mal
və
xidmətlərin
artan
dinamikası
haqqında analitik və statistik məlumatlar
dəfələrlə auditora təqdim edilmişdir. Biz
Auditorun
bu
məlumatlardan
yaralanmamasından təəccübləndik və
təəssüf edirik.
75
2005/2006-cı il audit
sualları
Müsahibə, yoxlama və
müşahidələr
Tapıntılar (+/-qənaət və
uyğunsuzluqlar)
Tövsiyələr
BTC-nin cavabları
(QE, QED, QO, QOD) və izahat
(3)
Xahiş
edirik
tələbatlarınızı
yerli
mənbələr
hesabına
ödəmək üçün 2005-ci
ildə
daha
çox
çalışdığınız üzrə sübut
təqdim edəsiz.
Sübut təqdim edilmədi
Şirkət
2004/2005
QHT
monitorinqindəki tapıntılara
verdiyi
yazılı
cavabını
yerilə yetirə bilməyib.
(Uyğunsuzluq)
Yerli biznesin qapalı
tender
prosesində
iştirak etməsi üçün
onu daha asan, daha
şəffaf edin.
QO: BP-nin Biznes Mərkəzinin 2004 və 2005 – cillər ərzindəki
fəaliyyətinə dair bütün məlumatlar, müqayisəli rəqəmlər,
müştərilərin sayı, yerli mənbələrdən tədarük edilmiş malların
həcminin artması ilə bağlı məlumatlar, tender müqavilələri,
gələcəkdə tətbiq ediləcək biznes tələblərinə dair elanlar və digər bu
kimi məlumatların hamısı Mərkəzin internet səhifəsindən əldə edilə
bilər və bütün bu məlumatlar Auditorun istifadə etməsi üçün ona
təqdim
edilmişdi.
Biz
Auditorun
bu
məlumatlardan
yaralanmamasından təəccübləndik və təəssüfləndik.
(4) Xahiş edirik 2005-
ci ildə mümkün və
müvafiq
olaraq
nə
zaman
tender
prosesindən kənar yerli
tədarükdən
istifadə
olunması üzrə sübut
təqdim edəsiz.
Auditora
naməlum
qəzetdən tarixi olmayan
çıxarış təqdim olundu.
Bu tender prosesindən
kənar tədarük üzrə təqdim
edilmiş zəif sübutdur.
BP-nin müvafiq
işçilərinə yerli
tədarükün lazımlılığı
haqqında məlumat
verilməsi, yerli
tədarük üzrə
prosedura və
göstərişlərə yenidən
baxılması vacibdir.
keçirin.
QO: BP – nin mal və xidmətlər ilə bağlı tələbləri haqqında məlumat
vermək üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə etmək cəhdlərini
sübutlar ilə təsdiq etmək üçün mətbuatdan kəsilmiş parça təqdim
edilmişdi. Həmin vaxt diqqətə çatdırılmışdı ki, bu normal tədarük
vasitələri (tender prosesi) deyil və istisna təmsil edir. Biz bunun
yerli mənbələrdən tədarük edilməsinə olan ehtiyac haqqında
məlumatın olmamasını necə göstərdiyini başa düşə bilmirik.
Auditorun bizim üsullar ilə razı olmadığına baxmayaraq, BP
özünün tədarük ilə bağlı təlimat və prosedurlarından razıdır.
76
2005/2006-cı il audit
sualları
Müsahibə, yoxlama və müşahidələr
Tapıntılar (+/-qənaət və
uyğunsuzluqlar)
Tövsiyələr
BTC-nin cavabları
(QE, QED, QO, QOD) və izahat
(5) Xahiş edirik BTC-
nin tikintisinin son ili
ərzində
təchizat
və
tədarük üzrə hər hansı
daxili və xarici auditin
hesabatlarını
təqdim
edəsiz.
BP/BTC nümayəndəsi hesabatların internet
saytında yerləşdirildiyini bildirsə də
www.caspiandevelopmentandexport.com
saytında ümumi və səthi məlumat
verildiyinin çahidi olduq.
Bu məsələni həll etmək
mümkün olmadı.
BP/BTC-də mal və xidmətlərin
tədarükü üzrə siyasəti həyata
keçirən
bölmənin
fəaliyyəti
yoxlanılsın. Bu QHT auditinin
tapıntıları
əsasında
tövsiyə
olunur ki, növbəti tenderlər
müddətində
yerli
tədarüklə
bağlı audit aparılsın.
QO: Həm BP, həm də BP-nin Biznes
Mərkəzində bir sıra daxili və kənar
auditlər və eləcə də, monitorinqlər
həyata keçirilmiş və həmin zaman
əldə
edilmiş
nəticələrə
http://www.ecbaku.com/
səhifəsində
baxmaq olar və səhifə baxmaq üçün
auditora təklif edilmişdi. BP – nin
Tədarük və Təchizat Şöbəsi və
Əminlik Şöbəsi hər rübdə tender
proseslərinin
və
qaliblərin
seçilməsinin birgə auditini keçirir.
3.4.2. ĐSP çərçivəsində FĐNCA-nın kredit siyasətinin və mikrokreditlərin müəyyən edilmiş boru kəməri ətrafı zolaqda istifadəsi ilə bağlı
BP/BTC-nin cаvаblarının auditi
2004/2005-ci il monitorinqi üzrə tapıntılar
2005-ci il QHT-lərin tövsiyələri
2005-ci il BTC-nin cavabları
5.1.Bu istiqamətdə əsas çatışmazlıq ĐSP çərçivəsində
FĐNCA təşkilatının mikrokredit fəaliyyətində
yanaşmanın çevik qurulmaması, kreditlərin ve-
rilməsindən əvvəl icmalarda biznesin inkişafı ilə bağlı
təlimlərin lazımi səviyyədə təşkil olunmamasıdır.
Belə ki, sorğuda iştirak edən sahibkar və sakinlərin
Mikrokreditlər verilməzdən öncə boru kəmərinin keçdiyi
rayonlarda biznesin inkişafı və idarə edilməsi sahələri üzrə
məsləhət və təlimlər təşkil olunmalıdır. Davamlı biznesə nail
olmaq üçün öncə insanlarda bacarıqlar formalaşdırılmalıdır.
Sahibkarlıqla məşğul olmaq üçün maliyyənin olması yalnız 4
faktordan biridir
BP/BTC razılaşır ki, təlim məşğələləri
mikrokredit proqramlarının uğurlu olması
üçün əsas komponentlərindən biridir.
Faktiki olaraq FĐNKA-nın həyata keçirdiyi
proqramlarla bağlı ĐSP çərçıvəsində
mütəmadi təlim məşğələləri keçirilir.
77
98%-i qeyd edib ki, BTC və onun Đctimai Sərmayə
Proqramı (ĐSP) üzrə tərəfdaşları tərəfindən əhalinin
biznes və sahibkarlıq üzrə biliklərə olan ehtiyacları
tam tədqiq olunmadan birbaşa kredit fəaliyyətinə
başlanmışdır. Eyni zamanda, sorğular zamanı 66,8%
sahibkar və 58,7% sakin kənd təsərrüfatı sahəsində
treninqlərdə iştirak etmək arzusunda olduqlarını
bildirmişdir.
Biznesin uğurlu olmasına kömək etmək
üçün təlim proqramı FĐNKA-nin üzərinə
götürdüyü səciyyəvi məsələlərdən biri
olaraq qalır.
78
2005/2006-cı il audit sualları
Müsahibə, yoxlama və
müşahidələr
Tapıntılar (+/-qənaət və
uyğunsuzluqlar)
Tövsiyələr
BTC-nin cavabları
(QE, QED, QO, QOD) və izahat
(1) Xahiş edirik 2005-ci ildə ĐSP
üzrə mikro-kredit ərizəçilərinin
siyahısını təqdim edəsiz (nəzərə
alın
ki,
konfidensiallığın
qorunması üçün bu dəyişdirilə
bilər,
məsələn,
ərizəçilərin
adlarının deyil, saylarının təqdim
olunması).
FĐNCA-nın rəhbərliyi ilə görüşdə
belə
bir
sənədin
təqdim
olunmasından imtina edildi.
QO: Biz belə hesab edirik ki, kredit
almaq üçün müraciət etmiş şəxslər
haqqında bütün məlumatlar məxfi
olmalıdır və yalnız FĐNKA təşkilatının
müştərilərinin razılığı ilə verilə bilər.
Auditor ilə keçirilmiş yığıncaqlarda
belə
bir
siyahıya
olan
ehtiyac
əsaslandırılmamışdır.
FĐNKA təşkilatı öz müştəriləri ilə
auditor
arasında
iclasların
keçirilməsində yardımçı olmaq üçün
rəsmi təklif vermişdir və belə hesab
edir ki, edilmiş xahiş müqabilində bu
münasib cavab idi.
79
2005/2006-cı il audit sualları Müsahibə, yoxlama və
müşahidələr
Tapıntılar (+/-qənaət və
uyğunsuzluqlar)
Tövsiyələr
BTC-nin cavabları
(QE, QED, QO, QOD) və izahat
(2) Xahiş edirik 2005-ci il
üzrə təlimlər proqramı üzrə
sübut təqdim edəsiz.
(3) Xahiş edirik 2005-ci il
ərzində mikrokredit
ərizəçilərinə təlimlərin
keçirilməsi üzrə sübut təqdim
edəsiz.
(4) Xahiş edirik istifadə
olunmuş təlim materiallarını
təqdim edəsiz.
(5) Xahiş edirik təlim
iştirakçılarından hər hansı
qarşılıqlı əlaqəni təqdim
edəsiz.
(6) Xahiş edirik 2005-ci ildə
keçirilmiş təlimlərin daxili
monitorinqinin,
daxili
və
xarici auditinin hesabatlarını
təqdim edəsiz.
BTC və FĐNCA nüma-
yəndələri ilə görüş za-
manı FĐNCA-nın rəh-
bərliyi mikrokredit əri-
zəçilərinə yalnız kreditin
şərtləri ilə bağlı
məlumatlandırma apa-
rıldığını və maliyyə
resurslarının istifadəsinə
dair hər hansı təlim
məşğələlərinin ke-
çirilmədiyini bildirdi.
BTC-nin FĐNCA ilə
müqaviləsində biznesin
inkişafı və menecment
üzrə kredit ərizəçilərinə
treninqin keçirilməsi ilə
bağlı tələb yoxdur.
Hazırki vəziyyət BP/BTC-
nin 2004/2005-ci il QHT
monitorinq
qrupuna
bununla
bağlı
verdiyi
cavabla uyğunsuzluq təşkil
edir (Uyğunsuzluq).
BTC-nin
2006-cı
il
tapıntılarına
verdiyi
istənilən cavablar daha
diqqətlə
nəzərdən
keçirilməlidir.
Əgər
gələcək
layihələrdə
mikrokredit
proqramı
varsa, biznesin inkişafı
və
biznesin
idarə
olunması
üzrə
treninqlər
keçirilməlidir. Bu yerli
icmaların
və
sahibkarların
marağında olacaq və
onlar işini mümkün
podraçılar
kimi
quracaq. Bu həm də
davamlı inkişafa kömək
edəcək.
QO: BP / BTC FĐNKA təşkilatı ilə bağlı təlimlərin təmin
edilməsinə dair ortaya çıxan anlaşmazlığa görə təəssüf edir.
Dəfələrlə auditorun diqqətinə çatdırıldığı kimi, FĐNKA
təşkilatı tərəfindən öz müştəriləri üçün təmin edilən yeganə
təlim kreditləri necə müvəffəqiyyətlə almaq, idarə etmək və
geri ödəmək ilə bağlıdır. FĐNKA təşkilatı mövcud mikro
biznes və kiçik müəssisələrdə kapitalın müvəffəqiyyətli
istifadəsi üçün biznes təlimlərinin vacib şərt olması fikri ilə
razı deyil. Biznes təlimlərinə ehtiyacın olması iddiasının
əksini sübut etmək üçün FĐNKA təşkilatının hal – hazırda iş
apardığı 40 000 –dən artıq müvəffəqiyyətli və rentabelli
biznesləri göstərmək olar. Bu müştərilər heç bir zaman biznes
təlimlərində indiyədək iştirak etməyiblər. Həm fərdi həm də
kəmiyyəti əsaslı dəlil sübut edir ki, FĐNKA təşkilatının
müştəriləri öz mikro bizneslərini yaxşı başa düşür və lazımı
məbləğdə maliyyə vəsaitləri ilə təmin olunarlarsa, onlar
əhəmiyyətli dərəcədə müvəffəqiyyətə nail ola bilərlər. Eləcə
də, nəzərə almanızı xahiş edirik ki, təlimlər FĐNKA
Azərbaycan təşkilatının BTC ilə bağladığı müqaviləyə layihə
məqsədi kimi daxil edilməyib.
2004/2005-ci il monitorinqi üzrə tapıntılar
2005-ci il QHT-lərin tövsiyələri
2005-ci il BTC-nin cavabları
5.2.FĐNCA
təşkilatı
tərəfindən
layihə
çərçivəsində
aqrar
sektorun
inkişafına
yönəlmiş kredit siyasəti özünü doğrultmur
Bütün dünyada aqrar sektorun inkişafı üçün
uzunmüddətli və güzəştli kredit siyasəti tətbiq
olunduğu halda, FĐNCA təşkilatının kredit
şərtləri aqrar sektorun xüsusiyyətlərini nəzərə
almır
FĐNCA təşkilatının aqrar sektorda kredit vermə siyasəti daha
çevik olmalı, Azərbaycanda gedən inkişaf dinamikasına
uyğunlaşdırılmalıdır. Bu istiqamətdə 3-4 il bundan əvvəl
hazırlanmış siyasətin dəyişməsi zəruridir. Bu təşkilatın hazırkı
prioritetləri ilə BP və BTC-nin davamlı inkişaf siyasəti
arasında
müəyyən
uyğunsuzluq
vardır.
Kreditlərin
verilməsində məqsəd sahibkar təbəqəsinin yaranması və
zaman-zaman
sahibkarların
kreditorlardan
asılılığını
minimuma endirməkdən ibarət olmalıdır.
BP/BTC FĐNKA tərəfindən idarə olunan
mikro- kredit proqramlarının səmərəli və
keyfiyyətli olmasına çox inanır. ĐSP-nin
icraçı tətəfdaşı kimi FĐNKA əla fəaliyyət
göstərir.
Bununla belə, qeyd etmək istərdik ki,
FĐNKA (BP-nin dəstəyi ilə ) Azərbaycanda
həyata keçirdiyi kredit siyasətini nəzərdən
keçirir və bəzi dəyişiklik edir. BP/BTC
qeyd edir ki, FĐNKA- nın kredit xidmətinin
80
davam etdirilməsinə yerli əhali arasında
kifayət qədər tələbat var.
2005/2006-cı il audit
sualları
Müsahibə, yoxlama və müşahidələr
Tapıntılar (+/-qənaət və
uyğunsuzluqlar)
Tövsiyələr
BTC-nin cavabları
(QE, QED, QO, QOD) və izahat
(1)
Xahiş
edirik
2005-ci
ildə
Azərbaycanda
FINCA-nın
kredit
siyasətinin
yoxlanılması
və
tənzimlənməsi
üzrə
sübut təqdim edəsiz.
Bura
ĐSP
çərçivəsində
onun
öhdəlikləri
ilə
müqayisə üçün onun
2004-cü və 2005-ci il
kredit
siyasətinin
(kredit
strategiyasının)
surətləri daxildir.
Görüşlərdə BTC FINCA-nın kredit siyasətinin
yoxlanılması və tənzimlənməsi üzrə sübut,
ĐSP
çərçivəsində
onun
öhdəlikləri
ilə
müqayisə üçün onun 2004-cü və 2005-ci il
kredit siyasətinin (kredit strategiyasının)
surətləri,
FINCA-nın
kredit
siyasətinin
tələblərini müəyyən etmək üçün 2004-cü və
2005-ci il üzrə göstəriciləri, FINCA-nın
mikrokredit proqramının həyata keçirilməsi
üzrə hər hansı daxili və xarici audit
hesabatları təqdim edilmədi. Bu sənədləri
təqdim etmədiklərinin səbəbi kimi kredit
alanların
konfidensiallığı
göstərildi,
baxmayaraq ki, auditor qeydləri anonim
aparmağı təklif etdi. Eyni zamanda FĐNCA
rəhbərliyi bankın kredit siyasətində hər hansı
müsbət istiqamətə dəyişiklikləri müşahidə
etmək üçün Gəncə filialina səfərə və
müştərilərlə görüşə şərait yaratmaqdan imtina
etdi.
FĐNCA göstərə bilmədi ki,
onun kredit siyasəti kiçik
sahibkarların maraqları və
kiçik sahibkarlığın inkişafına
əsaslanır. Onun siyasətinin
yalnız
bazarda
kredit
“aclıgından” doğan tələbata
əsaslandığı görünür. (Mənfi
Qənaət)
Gələcək
layihələrə
mikrokreditləşmə daxil
ediləcəksə,
mümkün
podratçıdan
sistemli
proqram tələb edilsin
və
güzəştli
mikrokreditləşməyə
üstünlük verilsin
QO: FĐNKA təşkilatı davamlı olaraq
nümayiş etdirmişdir ki, kredit götürən şəxslər
təkrarən kredit almaq məqsədi ilə yenidən
FĐNKA təşkilatına müraciət etmişlər. Hətta
elə yerlərdə ki, orada FĐNKA təşkilatından
əlavə digər kredit – maliyyə mənbələri də
mövcud olmuşdur (məsələn, Gəncə - burada
kredit almaq istəyən şəxslərin Azərbaycan
Mikro
Maliyyə
Bankı,
Bakı
Bankı,
Respublika Bankı, Viator Qeyri – Bank
Kredit Təşkilatı, World Vision Azerkredit və
digərləri). Bu səbəbdən də, FĐNKA təşkilatı
belə bir nəticə ilə razılaşmır ki, təşkilatın
kredit siyasətində öz müştərilərinin (kiçik
sahibkarların) maraqlarını nəzərə alınması Dostları ilə paylaş: |