Collection b
Yüklə 2,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
MAY
2023 ISSN: 2181-3558 37 INTEGRATSIYALASHGAN TA’LIM VA TADQIQOTLAR JURNALI JOURNAL OF INTEGRATED EDUCATION AND RESEARCH haqida bilimlar tizimini shakllantirish uchun joriy etiladigan metodik tizimning samaradorligining asosi sifatida xizmat qiladi. OTMlardagi “Umumiy va noorganik kimyo” fani o‘tgan asr o‘rtalaridagi dalillarni taqdim etish ko‘rinishidan, mazmun-mohiyati yuksak darajada abstraktlashtirilgan nazariy fanga aylandi. Bu esa talabalarning bilimlarida formalizm namoyon bo‘lishiga sezilarli darajada ta’sir ko‘rsatdi. O‘quv dasturlari, darsliklar, o‘quv qo‘llanmalari, masalalar to‘plamlari, laboratoriya ishlari bo‘yicha qo‘llanmalar, uslubiy materiallar tuzish va ishlab chiqish uchun elementlar kimyosi mazmunsini tanlashada asos sifatida aksar mualliflar kimyoviy moddalar va kimyoviy jarayonlarning ta’rifiga qaratilgan invariantli yondashuvlarni oladilar, ba’zilari hatto invariantli majmualarni ham noaniq shaklda ajratib ko‘rsatadilar. Biroq “invariantlik”ni turli mualliflar turlicha tushunishlari tufayli, invariantli majmualarning mufassal tarkibiy tuzilmasi ko‘rsatilmagan. Zamonoviy darsliklarda elementlarning noorganik kimyosi, bir jihatdan qaralganda, juda umumlashtirilgan ko‘rinishda, boshqa tomondan esa, muayyan noorganik modda va u bilan bog‘liq jarayonlarning xususiyatlarini tavsiflashda faqat ilmiy hamda texnologik ahamiyatga ega bo‘lgan moddalar va reaksiyalarga e’tibor qaratilgan. Ko‘p o‘rinlarda invariantli majmualarni qoldirib ketish, invariantlilik tamoyillaridan chekinish hollari kuzatiladi. YA’ni moddalar va reaksiyalarning ilmiy hamda texnologik ahamiyatga ega bo‘lgan xossalariga urg‘u beriladi, boshqacha aytganda, moddalar va ularning invariantli xossalari orasidan pragmatik muhim jihatlari “ajratib olinadi”. Elementlar va ular hosil qiluvchi moddalar ta’riflarining “ajratib olinishi”, modda tuzilishi darajalarining ajratib ko‘rsatilmasligi, kimyoviy va fizikaviy xossalarning tizimsiz ravishda, moddaning miqdoriy xossalarini keltirmasdan va reaksiyaviy tenglamalaridan foydalanmasdan yuzaki bayon etilishi, shuningdek, darsliklarning matematik hisoblar bilan to‘yinganligi, grafik tayanmalarning yetishmasligi kabi holatlar talabalarda noorganik moddalar va ularning xossalarini tizimli ravishda tavsiflab berishdan iborat umumlashgan malakalarni shakllantirishga imkon bermaydi. Yüklə 2,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|