Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" 
The 25
th
 of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye 
 
---100--- 
tekuhey poziüii, Delete before current position və ya Delete after current position) əmrlərindən birini yerinə 
yetirmək gərəkdir.
b) Səsləndirmə tempini və səs ucalığını artırmaq və ya azaltmaq. Buna Effektlər (Эffektı, Effects) 
menyusunun uyğun Sürəti 100% artırmaq, (Uveliçitğ skorostğ (na 100%), Increase Speed (by 100%)), Sürəti 
azaltmaq (Umenğşitğ skorostğ, Decrease Speed), Ucalığı 25% artırmaq, (Uveliçitğ qromkostğ (na 25%), 
Increase Volume (by 25%))
, 
Ucalığı azaltmaq, (Umenğşitğ qromkostğ, Decrease Volume) əmrlərini yerinə 
yetirməklə nail olmaq olar. 
c) Faylın müəyyən hissəsini digər səsyazma faylı ilə əvəz etmək və səsyazma faylını digər faylla 
qarışdırmaq. Bunun üçün Redaktə menyusunun uyğun Fayl daxil etmək (Vstavitğ fayl) 
Windows Media Player video, audio və səsyazma fayllarını səsləndirməyə imkan verir. Bunun üçün 
Fayl menyusunun 
Açmaq 
(Otkrıtğ, Open) əmrini yerinə yetirmək lazımdır. Pəncərənin idarəetmə düymələri 
əvvəlki multimedia proqramlarında olduğu kimidir və eyni qayda ilə səsləndirməni idarə etmək olar.
Lazer disk səsləndiricisi-proqram lazer diski səsləndirmək üçün nəzərdə tutulub. Proqramın pəncərəsi 
idarəetmə düymələrinə, alətlər panelinə, vaxt indikatoruna və məlumat panellərinə malikdir. Kompakt diski 
səsləndirmək üçün düyməsini sıxmaq kifayətdir. Digər idarəedici düymələr vasitəsilə səsləndirməni 
tənzimləmək və dayandırmaq olar. Alətlər paneli vaxt indikatorunu, idarəetmə və kompakt diskin cığırlarının 
yerinə yetirilmə ardıcıllığını və səslənmə rejimini müəyyən edir. Əgər alətlər paneli ekranda bu və ya digər 
səbəbdən yoxdursa, onun funksiyalarını Parametrlər (Parametrı, Options) menyusunun müvafiq əmrlərilə 
həyata keçirmək olar. (4) 
Multimedia vasitələrinin olması
 
Windows əməliyyat sistemi xüsusi aparat və proqram vasitələrinin 
köməyi ilə yüksək keyfiyyatli səs və video interaktiv işini təmin edə bilir. Multimedianın əsas vəzifəsi səs 
siqnalını rəqəm şəklinə və əksinə çevirmək; ikinci element isə - videoplatadır ki, onun vasitəsilə video 
informasiya rəqəm şəklinə və əksinə çevrilir. Səs platasına müxtəlif akustik sistemlər qoşulurlar. Səs və video 
ilə kompüterdə işləmək üçün çoxlu sayda proqram vasitələri mövcuddur. Bu cür proqramların minimal toplusu 
Windows-un tərkibində vardır. Bu proqramlar vasitəsilə audiokompakt-diskləri oxutdurmaq, onlara 
informasiyanı yazmaq və səs fayllarını redaktə etmək, həmçinin videokliplərə baxmaq olar. 
Qeyd etmək lazımdır ki, multimedia informasiyası (yəni cizgi, audio və videoinformasiya) çox böyük 
yer tutur. Buna görə də belə informasiya kompakt-disklərdə yerləşdirilir və həmin disklərdəki informasiyanı 
oxumaq üçün kompüterdə "CD-ROM" disk qurğusu olmalıdır. 
Ədəbiyyat 
1.
Apatova NV Məktəb təhsilində informasiya texnologiyaları. - M: RAO nəşriyyatı, 1994. – 228 səh. 
2.
Ashxotov O., Zdravomyslov M., Ashotova A. Təhsildə kompüter texnologiyaları / Rusiyada ali təhsil. - 1996. - No 3 - səh. 109–
118. 
3.
Başmaqov A.İ., Starıx V.A. Təhsil üçün informasiya ehtiyatlarının sistemləşdirilməsi: təsnifat və metaməlumatlar - M.: 2003 
4.
Belyaev M. İ., Vymyatnin V. M., Qriqoryev S. G., Qrishkun V. V. və başqaları Təhsil elektron nəşrlərinin yaradılması üçün nəzəri 
əsaslar / Tomsk: Tomsk Universitetinin nəşriyyatı, 2002 
UOT: 811.111