CQNKL Geni l ndirilm si Layih si, Az rbaycan
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son Variant
Sosial-iqtisadi baza
8-47
Göst rici
l
h r
(%)
K nd
(%)
C mi
(%)
Ba qa bir yer yuyulma/tökülm il
yuyulma
2006
1,1 0,3 0,7
Bloklu çala il
tualet
2006 18,5 67,6 40,6
Dig r ail l r il
rikli h r hans obyekt
2006
10,2
2,4
6,7
Kanalizasiya/septik ç n/çala tualet
yuyulmayan/tökülm y n
2006 0,1 0
0,1
Yerd aç q çala/quyu
2006
6
26,4
15,2
Heç bir obyekt/sah
2006
0,1 0,5 0,3
M nb : ÜST, Bütün M lumat Bazalar üzr Avropa S hiyy si v 2006-c il Az rbaycan DSS
8.4.13.2 Qida haz rlanmas üçün yanacaq
Ümumdünya S hiyy T
kilat na (ÜST) sas n, b rk yanacaqlardan binan n daxilind ki
havan n çirkl ndirilm si h r il inki af etm kd olan ölk l rd t xmin n 1,6 milyon vaxts z
ölüm s b b olur v bu, dünyada ölüm v x st likl rin birinci on s b bi aras ndad r
(Rehfuess, 2006-c il). B rk yanacaqlar n yanmas ndan ç xan çirkl ndirici madd l rin bir çox
sa laml q probleml rin , o cüml d n do um zaman b d n ç kisinin azalmas na (Boy v
d., 2002-ci il; Gouveia v d., 2004-cü il), yüks k qan t zyiqin (Li v d., 2009-cu il;
McCracken v d., 2007-ci il), a a t n ffüs yollar n n k skin infeksiyalar na, xroniki t xan ql
ciy r x st likl ri v astmaya (Smith v d., 2004-cü il) s b b olmas v ya bu x st likl ri
k skinl
dirm si qeyd al nm d r. Bu m s l nin daha çox yay ld
inki af etm kd olan
ölk l rin k nd hiss l rind qad nlar v u aqlar h min x st likl rin n böyük a rl
na
m ruz qal rlar, çünki onlar vaxtlar n n ks riyy tini evd keçirirl r (Fitzgerald v d., 2012-ci
il). Yem k bi irm kl n çox m
ul olan 15-40 ya l qad nlar n yüks k t sir m ruz
qal rlar (Balakri nan v d., 2004-cü il). U aqlar özl rinin inki af m rh l l rind evd
havan n çirkl nm sinin m nfi t sirl rin daha çox h ssasd rlar, bütün daxili hava
çirkl nm sinin s b b oldu u vaxts z ölüml rin 56%-i be ya alt nda olan u aqlarda ba
verir (Rehfuess v d., 2006-c il). Bundan lav , Yucra v d. t r find n apar lan ara d rma
(2011-ci il) mü yy n etmi dir ki, yem k bi irilm si üçün bio-yanacaqdan istifad yar mç q
do u riskl rinin artmas il s x laq dard r.
2006-c ild Az rbaycanda keçirilmi demoqrafiya v sa laml q sor usuna
sas n,
Az rbaycanda bütün evl rd elektrik enerjisi var. ks r binalarda is evin içind bi irm k
üçün xüsusi yer d var, k ndd ya ayan ail l rin t xmin n üçd birinin v
h r ail l rinin
onda birinin yem k bi irm ni ayr ca binada v ya evd n k narda etm k imkan var. Elektrik
enerjisind n sonra qaz sas bi irm yanaca d r. Az rbaycanda evl rin yaln z 10%-i
bi irm üçün bioloji yanacaqdan istifad edir. K ndl rd ya ayan ail l r
h r ail l ri il
müqayis d daha çox b rk yanacaqdan istifad edirl r (k ndl rd 23%,
h rd <5%).
C dv l 8-18-d göst rilir ki, bioloji yanacaq il yem k bi ir n ail l rin t xmin n üçd ikisinin
(62%) bacas olan qapal m tb x sobas var, 15% is baca v ya sorucu olan aç q odda v
ya sobada, 23% is baca v ya sorucu olmayan aç q odda v ya sobada bi irir.
Dostları ilə paylaş: