Çukurova üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İKTİsat anabiLİm dali
Yüklə 1,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mali Ve Ticari politikalar: Ülkelerin uyguladıkları politikalar DYY’leri ülkeye
çekmede oldukça kritik bir rol oynamaktadır. Bu durum için en iyi örnek, Singapur ve Hong-Kong‘dur. Uyguladıkları politikalarla DYY’leri ülkelerine çekmeyi başarmışlardır. Hükümetler, yatırım indirimi, gümrük vergilerinden bağışıklık veya taksitlendirme, ucuz kredi gibi teşvik tedbirleri ile yabancı sermayeyi yatırım yapmaya özendirebilmektedir. Teşvik tedbirleri, yabancı sermayeyi çekmede tek başına yeterli bir faktör değildir. Nedeni ise, genelde ülkelerin aynı tedbire başvurması teşviklerin maliyetini artırırken, diğer taraftan artan teşvik maliyetleri, beklenen faydanın yatırımcı ülkeye kaymasına neden olabilmektedir (Blomström ve Kokko, 2003). Rekabet politikası ve özelleştirme politikaları, ülkelerin DYY elde etme yarışında uygulayabileceği diğer politikalardır. DYY’ler için uygulanabilecek politikalardan bir diğeri de, dünya ticaret sistemine ve ekonomik entegrasyonlara üyeliktir. Ulusötesi şirketlerin diğer politikalardan ziyade, dünya ticaret sistemine ve bu sistem bütünlüğünü oluşturan MAI, TRIMS, TRIPS gibi anlaşmalara ne ölçüde katıldığına bakılmaktadır. Bu anlaşmalar DYY’lerinin önünü açmak ve saygın bir çerçeveye oturtmak amacıyla yapılmaktadır. NAFTA, MERCOSUR gibi ekonomik entegrasyonların yapılma nedenleri de DYY’lerde artış sağlamaktır (Sabır, 2002, Şatıroğlu, 1984, s 31-33). Taylor (2000), gelişmiş ve gelişmekte olan 37 OECD, Asya, Latin Amerika ülkelerine ait 1983-1993 ve 1983-1997 olmak üzere iki farklı dönemdeki yatay kesit verilerini kullanarak, Amerikan ÇUŞ’larının bu ülkelere olan DYY’lerinin belirleyicilerinin test edildiği çalışmada yatırımlara ve ticarete yönelik daha serbest politika uygulamalarının DYY girişini arttırdığı, özellikle imâlat sanayine yönelik DYY’ler için ev sahibi ülkenin mali ve ticari politikaların büyük önem taşıdığı sonucuna ulaşmıştır. Asideu’nun (2004) Afrika üzerinde yaptığı çalışmada, ülkenin 1990’larda ticari açıklık, altyapı yatırımı, kurumsal niteliklere yönelik birçok reform gerçekleştirerek DYY girişi sağlamada mutlak başarılar elde etmesine karşın diğer GOÜ’ler ile karşılaştırıldığında başarılı bir gelişme sağlayamadığı sonucuna ulaşmıştır. Bu durumun nedeni, dünya ya yeterince entegre olunamaması olarak gösterilmektedir. Dolayısıyla daha fazla DYY girişi elde edebilmek için bir yandan rekabet gücü elde etmeye çalışırken, diğer taraftan dünya ticaret sistemine entegre olunması gereği ortaya çıkmaktadır. |