Folklor, Mifologiya, Etnoqrafiya məsnəvi formasında yazdığı “Risalətün-nüshiyyə” (Nəsihətnamə)
əsərləri məlumdur. Bundan başqa, şairin haqqında yazılmış
rəvayətlərə söykənən 2 min şeirinin itdiyi, 1000 şeirinin xalqa
çatdırılması söylənilir “Guya 3 min şeirdən ibarət dəftər Molla
Qasım adlı bir nəfərin əlinə düşür, şeirləri oxumağa başlayan bu
şəxs başqa əqidə sahibi olduğu üçün şeirləri bəyənməyərək 1000
şeiri yandırır, 1000 şeiri isə suya atır. Növbəti şeirlərin birində
Molla Qasım öz adını görür, yandırdığı və suya atdığı şeirlərin
aqibəti ilə əlaqədar Yunus İmrənin qabaqcadan verdiyi məlimata
rast gələrək etdiyi əməldən peşiman olur, qalan 1000 şeirə toxun-
mur” (Elman Quliyev. Türk xalqları ədəbiyyatı, Bakı, Conatant
Empary”, 2011)
Yunis İmrənin şeirləri eşqdən doğulub. Eşq fədakarlıq istər.
Yunus İmrə də özünü bu yolda fəda edib, ömrünün sonuna kimi
qətrə-qətrə əriyib.
Şərq mütəfəkkirlərindən hind loğmanı Vatsyayan eşqin bir
neçə təsnifatını verib:
1)Daimi vərdişlərdən yaranan eşq.
2) Xəyalla meydana gələn eşq.
3) Özünə və başqasına inamdan yaranan eşq.
4) Zahiri obyektləri qavramaqla formalaşan eşq (“Kama Sut-
ra” kitabı).
Özbək həkimi İbn-Sina eşqi 3 növə ayırmışdır:
1) Qidadan alınan güc,
2) Boyatma gücü,
3) Çoxaltma gücü.
Alimlər eşqi bir neçə təsnifata ayırarkən onların sırasında ilahi
varlığa, “tanrıya” olan eşqdən söz açmasalar da həmin bölgülərdə
göstərilən obyekt ilahi varlığın yaratdığı “zərrin” eşqi onun var-
lıqlarınadır. Bu eşq də tanrı sevgisindən yaranmışdı. Çünki hər
nəyəsə olan eşq tanrı sevgisindən keçir.
