D ə d ə qorqstrreplş d ı rmalar ı •Folklor, Etnoqrafiya və Mifologiya •Onomastika, Dialektologiya və Etimologiya
Yüklə 2,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
DƏDƏ QORQUD ARAŞDIRMALARI
adları başqadır, ruhu, könlü yanıq aşiqlərinki də bir başqadır. Musa həzrətləri uca Haqqdan bu tənbehi eşitdikcə çöllərə üz tutdu, çobanın ardınca düşdü. Musa çobanı tapıb dedi: «Allah tərəfindən bir bəndəlik haqqı verildi: öz bildiyin kimi ibadətinə icazə verildi». Çoban dedi: «Ey Musa! Mən o öncəki vəcd halımdan artıq çıxmışam və indi bütün içim könlümün qanına bulanıb. Mənim indiki halım adi sözlərə sığmaz və bu söylədiklərim isə içində olduğum halı-haləti tam açıqlamağa yetməz. Aynada bir naxış, bir şəkil görürsənsə, o gördüyün sənin əksindir və səthindəki na- xış aynanın özünə xas deyildir. Bəyəm neyçalanın neyə üflədiyi nəfəsin yaratdığı səs cansız neyə aiddir ki? O səsin qaynağı – neyi üfləyən neyçidir.» (3, s. 51) Cəlaləddin Rumi Allah və peyğəmbərlər haqqında belə de- mişdir: «Allah peyğəmbərləri öz ehtiyacı olduğundan deyil, lütfündən, kərəmindən, böyüklüyündən göndərmişdir ki, avam xal- qa doğru yol göstərib, qurtuluşu xəbər versinlər. Peyğəmbərlərin ruhları Allahdan başqa dosta tapınmaz. Öyüdlərinə xalqın inanıb- inanmamasının peyğəmbərlər üçün bir fərqi yoxdur, çünki onlar sadəcə Haqqdan xəbər gətirməklə kifayətlənərlər». (3, s. 52) «Hər şeyi tərk et, elə gəl bizə…» – Hər kim fəqirlik dünyasına girmək istəyirsə, əvvəla dünyanın dörddə birini tərk etsin, hər kim fəqirliyin sirrini anlamaq və orada gəzmək istəyirsə, dünyanın ya- rısını tərk etsin, hər kim Məhəmmədə yaraşan fəqirliyi istəyirsə, bütün dünyanı tərk edib, buraxsın. Hər kim Məhəmmədin ka- millik dərəcəsinə yetişmək istəsə, dünya və axirəti tərk etsin ki, nəticədə Allaha yüksələ bilsin və xalis bir qul kimi uca Allah üçün Allahdan başqa şeyləri tərk etsin. Məhz o vaxt dünya, axirət və onların içində nə varsa, hamısı belə pak bir qula fəda olur. Əgər əbədiyyət istəyirsənsə, dünyanı; liqa (Allahı görmək) istəyirsənsə, axirəti burax. |