Xarajatlar hisobini tashkil qilishning xuquqiy-me’yoriy asoslari quyidagi 9.1.rasmda batafsil ko‘rsatilgan.
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi O‘zbekiston Respublikasi qonuniga o‘zgartirish
«Qarzlar bo‘yicha xarajatlar» nomli 24-son BHMS
«Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning moliya xo‘jalik faoliyatibuxgalteriya hisobi
9.1-rasm.Xarajatlarhisobinitashkilqilishningxuquqiy-me’yoriyasoslari31 Xarajatlarning guruhlanishi. Xarajatlar hisobi buxgalteriya hisobi vazifalaridan kelib chiqib quyidagi elementlar bo‘yicha guruhlanadi:
9.1-jadval
Mahsulot ishlab chiqarish xarajatlarining guruhlanishi
Guruhlanishturi
Xarajatturlari
Ishlab chiqarish jarayonidagi Iqtisodiy o‘rniga qarab
Asosiy va doimiy
Tarkibiga qarab
Kompleks va bir elementli
Tannarxga o‘tkazish usuliga qarab
To‘g‘ri va egri
Ishlab chiqarish hajmiga qarab
O‘zgaruvchan va o‘zgarmas
YUzaga kelishiga qarab
Doimiy va birvaqtli
Ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etishiga qarab
Ishlab chiqarish va tijorat
Samaradorlikka qarab
Samarali va samarasiz
Xarajatlar tarkibi O‘zbekiston Respublikasida «Mahsulot (ish vaxizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy
31 A.Toshpo‘latov. Buxgalteriya hisobi fani bo‘yicha o‘quv-uslubiy majmua. –T; SHqtisodiyot, 2016yil, 344 bet.
natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi Nizom»da belgilab qo‘yilgan (9.2- rasm).