D xolboyev, U. N. Ibragimov moliyaviy hisob
Yüklə 5,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Tayanch iboralar
Investitsiya hisobi, investitsion faoliyat, investitsion muhit, moliyaviy va kapital investitsiyalar, aksiya, obligatsiya, zayom va boshqalar , aksiyalarni nominal va sotib olish bahosida hisobga olish ta rtib i, s h u ’ba va qaram x o ja lik la r ig a investitsiyalar. 5.1. Investitsion faoliyatning me’yoriy-huquqiy asoslari. Respubiikamizdagi investitsion muhit M amlakatimiz iqtisodiyotini yuksaltirish, zamonaviy texnika va texnologivalar bilan jihozlangan yangi korxonalarni barpo etish yoki m avjudlarini rekonstruksiya qilishda investitsiyalam ing ahamiyati katta. Bu, aw alam bor, iqtisodiyotning rivojlanishi, aholi bandligining ta ’minlanishi, uning ish haqi va darom adlarining oshirilishi kabi eng m uhim ijtimoiy m uam m olarni yechish im ko- niyatini beradi. Shu boisdan ham ichki, ham xorijiy investitsiyalar jalb etayotgan korxonalarni iqtisodiy rag'batlantirish va zamriy sharoitlarni yaratib berish o ‘ta muhim masalalardan biri hisob lanadi. 84 Respublikamizning Birinchi Prezidenti I.A. Karimov Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 15-yanvardagi yig‘ilishida — «M am la kat imiz iqtisodiyotini tarkibiy o'zgartirish, tarm oqlam i m odem iza- tsiya qilish, texnik va texnologik yangilashga doir loyihalami am alga oshirish u c h u n investitsiyalarni jalb qilish borasida bajarilayotgan ishlar alohida e ’tiborga loyiq. 2015-yilda ana shu rnaqsadlarga barcha m oliyalashtirish m anbalari hisobidan 15 milliard 800 million AQSH dollari miqdorida investitsiyalar jalb etildi va o ‘zlashtirildi. Bu 2014-yilga nisbatan 9,5 foiz ko ‘p demakdir. Jami investitsiyalaming 3 milliard 300 million dollardan ziyod yoki 21 foizdan ortig‘i xorijiy investitsiyalar bo ‘lib, shuning 73 foizi to ‘g‘ridan-to‘g‘ri chet el investitsiyalaridir. Investitsiya lam ing 67,1 foizi yangi ishlab chiqarish quw atlarini barpo etishga yo‘naltirildi. Bu esa 2015-yilda umumiy qiymati 7 milliard 400 m illion dollar b o ig a n 158 ta yirik ishlab chiqarish obyekti qurilishini yakunlash va foydalanishga topshirish imkonini berdi», — degan edi. Shu yigTiishda Respublikamiz Birinchi Prezidenti I .A. Kari- movning ta ’kidlashicha, 2016-yilda iqtisodiyotimizni rivojlantirish, modemizatsiya qilish va tarkibiy o ‘zgarishlarni amalga oshirish uchun 17 milliard 300 million dollar qiymatidagi investitsiyalar yo‘naltirish, ularning o ‘sish su r’atini 109,3 foizga yetkazish belgilangan. Ana shu investitsiyalam ing 4 m illiard dollardan o rtig ‘ini xorijiy investitsiyalar tashkil qiladi, bu 2015-yilga nisbatan 20,8 foiz ko‘pdir. Respublikamizda investitsion faoliyatning m e’yoriy-huquqiy asoslari b o iib quyidagilar hisoblanadi: 1. «Investitsion faoliyat to ‘g‘risida»gi Qonun. 2. «Chet el investitsiyalari to ‘g‘risida»gi Qonun. 3. «Chet ellik investorlar huquqlarining kafolatlari va ulami himoya qilish choralari to ‘g‘risida»gi Qonun. 4. «Qimmatli qog‘ozlar bozori to ‘g‘risida»gi Qonun. 5. «Hissadorlik jam iyatlari va hissadorlarning huquqlarini himoya qilish to ‘g‘risida»gi Qonun. 6. 0 ‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining 2005-yil 11-apreldagi «To‘g‘rid an -to ‘g‘ri xususiy xorijiy investitsiyalarni 85 jalb etishni rag‘batlantirish borasidagi qo ‘shim cha chora-tadbirlar to ‘g ‘risida»gi Farmoni va boshqalar. Hozirgi vaqtda respublikam izda k o ‘rilgan ch o ra-tad b irlar asosida investitsion salohiyat, m uhit yuqori darajada. Zamonaviy 0 ‘zbekiston — Markaziy Osiyo mintaqasida barqarorlikni ham da m in taq an in g t o ‘laqonli iqtisodiy rivojlanishini t a ’m inlovchi yetakchi industrial davlat. 0 ‘zbekiston Respublikasining zam o naviy iqtisodiyoti xorijiy investorlarga taqdim qilayotgan afzallik- lardan biri — siyosiy va makroiqtisodiy barqarorlik, tabiiy iqlim sharoitining qulayligi, m ehm ondo‘stligi va mehnatsevarligidir. Barcha afzalliklar sirasidan 0 ‘zbekistonda biznes boshlashning m uhim omillaridan biri bu xomashyo bazasining ko‘pligi, yirik mintaqaviy bozorlam ing qulay geografik joylashuvi, xalqaro aha- miyatga ega bo‘lgan yer va havo transporti tizimi, diversifika- tsiyalashgan sanoat bazasi va respublikaning ilmiy-intellektual kadrlar salohiyatining mavjudligi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxona, tashkilot va muassa- salarda mavjud m ablag‘lardan sam arali foydalanish, korxona ixtiyoridagi aktivlarning samaradorligini maksimal darajaga ko‘ta- rish dolzarb hisoblanadi. Bu shu bilan bogliqki, mablag‘lardan samarali foydalanish korxona aktivlari unumdorligini oshirishda va bu orqali maksimal darajada foyda olishda m uhim hisoblanadi. Iqtisodiyotning bozor m unosabatlariga bosqichm a-bosqich o ‘tishida tarm oqlar iqtisodiyotini izchil rivojlantirish moliyaviy qo ‘yilmalardan foydalanish samaradorligini oshirishga bevosita bog‘liq. Bu borada investitsiyalaming mamlakat iqtisodiyotidagi o ‘m i va aham iyatidan kelib chiqib hisob oldiga quyidagi vazifalar qo‘yilgan: 1. Moliyaviy investitsiyalami tashkil etish sharoitlaridan kelib chiqib ulam ing dastlabki qiymati haqidagi aniq m a’lum otlarni taqdim etish. 2. Moliyaviy investitsiyalami o ‘z vaqtida va to ‘liq rasmiy lashtirish. 3. Q im m atli qog‘ozlar joriy bozor qiym atini tekshirish va nazorat qilish. 86 4. Moliyaviy qo‘yilmalar bilan ta ’minlanganligini nazorat qilish. 5. Moliyaviy q o ‘yilm alar b o ‘yicha darom ad va xarajatlar miqdorini to ‘g ‘ri aniqlash. 6. Moliyaviy hisobot va rahbariyatni investitsiyaga tegishli m a’lum otlar bilan o ‘z vaqtida ta ’minlash. Yüklə 5,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|