Ohakningqotishi.Havoiohakso‘ndiruvchi,ochiqhavodaasta–sekinquriydivahavotarkibidanCO2gazini olib qotadi.
2.1. Havoyi ohak homashyosi asosini kalsiy karbonat (CaCO3)tashkiletadi,shuningdekozginamiqdordadolomit,gips,kvars,giltuproqvaboshqalararalashgan bo‘lishi mumkin. Ohaktosh 90012000C haroratda kuydirilib, imkoni boricha CO2gazichiqaribyuboriladi:
CaCO3=CaO+CO2
Homashyotarkibidagimagniykarbonat(MgCO3)kuydirishjarayonidaparchalanadi.
Ohaktoshnikuydirishnatijasida56%havoyiohakhosilbo‘ladi,qolgan44%karbonatangidridi (CO2)havogachiqib ketadi. Ohakbog‘lovchisitarkibidaasosiyoksidlar(CaO*MgO)miqdoriyuqoribo‘lsa,ohakqorishmalarishunchalik mayin(plastik)vasifatlibo‘ladi.
10.1-rasm.SHaxtalixumdon
shaxta;2-yuklashqurilmasi;3-qizdirishzonasi;4-kuydirishzonasi;5sovitishzonasi;6-havo beriladigan greben;7-kuydirilgan ohakni chiqarib oluvchimexanizm.
Havoyi ohak tarkibidagi chala kuygan yoki o‘ta kuygan bo‘laklarning meyordanortiq bo‘lishi bog‘lovchi hossalarini yomonlashtiradi. CHala kuygan ohak bo‘laklar deyarlibog‘lovchilik xususiyatiga ega bo‘lmaydi, o‘ta kuydirilgan ohak esa juda sekin suv ta’siridagidratlanadivahajmikengayadi.Buningnatijasidaohakbog‘lovchisiasosidagimahsulotlardayoriqlar hosil bo‘lishi mumkin.
Ohaktoshniodatdashaxtalixumdondakuydiriladi(10.1-rasm).Maydabo‘lakliohaktoshlar aylanma xumdonda kuydirilishi mumkin. Ohaktoshni kuydirish uchun ko‘mir,tabiiygazvaboshqayoqilg‘ilarishlatiladi.Ko‘miryoqilgandaohakkakularalashishimumkin, gaz yoqilganda esa bog‘lovchi toza holda hosil bo‘ladi. Bundan tashqari gaz bilanishlaydiganxumdonlarni mexanizatsiyalash vaavtomatlashtirish mumkin.
Ohakning qotishi.Havoyi ohak so‘ndirilgach ochiq havoda asta-sekin quriydi vahavotarkibidan CO2gazini olib qotadi. So‘ndirilgan ohak quyidagicha karbonlashadi:Ca(ON)2+CO2=CaCO3+H2O Ohak bog‘lovchisi qotish jarayonida Ca(OH)2zarrachalari bir-biriga yaqinlashadi,zichlashadi, asta-sekin kristallanadi va kristallanish jarayonining chuqurlashishi mustahkamqurilish materiali hosil bo‘lishiga sabab bo‘ladi. Ohak bog‘lovchisi asosidagi materiallarmustahkamligini tezlikda oshirish uchun ularni issiqlik bilan qayta ishlash tavsiya etiladi.IssiqlikCa(OH)2karbonlashtirish jarayonini(kristallanishni) tezlashtiradi.