Daqiqa qadri I. Inson miyasi

---

Daqiqa qadri
I. Inson miyasi
80 kilogrammlik inson tanasining bor yo'g'i 80 dan bir bo'lagini tashkil
qiluvchi organ. 1,5 kilogramm atrofida. Aynan shu organ sizu-bizni boshqaradi.
Agar shu ikki kilogrammlik tana a'zoyimizni paytida ishlov berib turmasak,
yanayam aniqroq qilib aytadigan bo'lsam, ishlashga majbur qilib turmasak, unga
ijodiy ruh bag'ishlamasak, u tanamizdagi ortiqcha et bo'lib turaveradi. Inson
tanasini badantarbiya bilan qanday chiniqtirib borsa, miya faoliyatini ham
rivojlantirib borishi kerak. Arastu «arfada biron bir kuyni chalish uchun,
arfa chalishni bilish kerak» deb qayd etgan joylari bor. Bu bilan aytmoqchiki,
miyani o'stirish uchun eng kamida avval uni ishlatish zarur.
Shaxsning intellektual salohiyatini oshirishda ta'lim tizimi muhim rol'
o'ynaydi. Maktab, kollej, litsey, institut va universitetlar. Sohibqiron Amir
Temur davrini eslang. Aynan shu davrlardan ilmu-urfon rivoji kuzatiladi.
Chunki o'qish, o'qitish tizimi mukammal yo'lga qo'yilgandi. Johillikda nom
qozongan Angliya qiroli GenrixVIII davrida o'nga yaqin universitetlar ochilgan.
Xatto Kembridj universiteti peshtoqiga uning bu so'zlari zarhal harflarda
bitib qo'yilgan: «Janoblar, siz-u biz bu dunyodan o'tib ketamiz. Hatto
suyaklarimiz ham chirib ketar, ammo Universitetlar Angliyani oqilona
boshqaradi». To'g'ri gap. Har bir mamlakatni o'tkir aql sohiblari boshqaradi.
Quruq universitet ochish bilan mamlakatda aql sohiblari ko'payib qolmaydi.
Ularni avvalo topish, keyin tarbiyalash kerak. O'zbeklarda bir ajoyib naql
bor, «Bola boshidan…» degan. Tomas Edissonni bolalikdagi yon daftarchasida
har xil mavzudagi savol-javoblar bo'lgan. Masalan, «Plutarx kim?» , «Volga
daryosi qaerda joylashgan?» , «Oltingugurt kiclotasi qanday olinadi?» va
xokazo. Maktabda «qiziqqan sohangiz?» deb berilgan savolga Edisson «Xamma
narsaga» deb yozib bergan. Bu nimani anglatadi, miyani doimo mashq qildirib
turish, unga doim ozuqa berib turish degani. Miyaga bunday darajada ishlov
berib turishning ijobiy natijasini Tomas Edissonda ko'rish mumkin.
300 dan oshiq ixtirolar muallifi, 1000 ga yaqin ilmiy sharhlar, miyaga
tinimsiz berib turilgan ishlovning yorqin samarisidir. Keyinchalik firmasiga
oddiy xodimlarni ham test asosida qabul qilgan. Savol-javoblar darajasi
sizga ma'lum. Men bu kitobni avvalida bekorga miya faoliyatiga sharh
berayotganim yo'q. Aynan «ZAKOVAT» intellektual klubida o'tgan 7-8 yil meni
intellektual o'yinlar targ'ibotchisiga aylantirdi. Intellektual o'yinlarni esa
tanasidagi 1,5-2 kilogrammlik etni munosib boshqara olgan kishilargina o'ynay
olishadi. Zora shu kitobning 1-chi bobida aytgan gaplarimizni o'qib, o'zingizga
xulosa qilsangiz va miya deb atalmish organni o'zingiz xohlagancha ishlatashni
o'rgansangiz. Toki tanangizdagi bu a'zoyingiz sizni boshqarmasin, aksincha siz
uni izmingizga sola oling.
A.Abdullaev “Daqiqa qadri” www.zakovat.mtrk.uz