5-tajriba ishi. QIDIRUV USULLARINI TADQIQ QILISH Ishdan maqsad: talabalar berilgan tuzilmaning shakliga qarab biror kalitga
mos elementni qidirishning optimal usulini qo‟llashni o‟rganishlari va qidiruv
usullarining samaradorligini taqqoslashlari kerak.
Qo‟yilgan masala: topshiriq variantidagi masalani so‟ralayotgan qidiruv
usuli yordamida yechishning C++ tilidagi dasturini yaratish ko‟nikmasiga ega
bo‟lish.
Ish tartibi:
Laboratoriya ishi nazariy ma‟lumotlarini o‟rganish;
Berilgan topshiriqning algoritmini ishlab chiqish;
C++ dasturlash muhitida dasturni yaratish;
Natijalarni tekshirish;
Hisobotni tayyorlash va topshirish.
5.1. Ma‟lumotlarni tuzilmadan qidirish Kompyuterda ma‟lumotlarni qayta ishlashda qidiruv asosiy amallardan biri
hisoblanadi. Uning vazifasi berilgan argument bo‟yicha massiv ma‟lumotlari
ichidan mazkur argumentga mos ma‟lumotlarni topish yoki bunday ma‟lumot
yo‟qligini aniqlashdan iborat.
Ixtiyoriy ma‟lumotlar majmuasi
jadval yoki
fayl deb ataladi. Ixtiyoriy
ma‟lumot (yoki tuzilma elementi) boshqa ma‟lumotdan biror bir belgisi orqali farq
qiladi. Mazkur belgi
kalit deb ataladi. Kalit noyob bo‟lishi, ya‟ni mazkur kalitga
ega ma‟lumot jadvalda yagona bo‟lishi mumkin. Bunday noyob kalitga
boshlang‟ich (birinchi) kalit deyiladi.
Ikkinchi kalit bir jadvalda takrorlansada u
orqali ham qidiruvni amalga oshirish mumkin. Ma‟lumotlar kalitini bir joyga
yig‟ish (boshqa jadvalga) yoki yozuv sifatida ifodalab bitta maydonga kalitlarni
yozish mumkin. Agar kalitlar ma‟lumotlar jadvalidan ajratib olinib alohida fayl
sifatida saqlansa, u holda bunday
kalitlar
tashqi kalitlar deyiladi. Aks
96
holda, ya‟ni yozuvning bir maydoni sifatida jadvalda saqlansa
