Dasturiy ta’minot ishlab chiqish masalasining qo‘yilishi 6

Algoritm alohida qadamlar ketma-ketligi yordamida tavsiflanadi.

Barcha qadamlar aniq bir xil ma’nolii, sodda va bajarilishi mumkin bo‘lgan qadamlardan iborat bo’ladi.

Algoritmda gap yo‘l qo‘yilgan kirish ma’lumotlarini chiqarish va ma’lumotlar miqdorini o‘zgartirish haqida ketadi.

Ma’lumotlarning har bir yo‘l qo‘yilgan kirishida algoritm shunga yordam beradiki, juda ko‘p alohida qadamlardan so‘ng bajarish oxir oqibatda tugaydi.

Algoritm, agar u faqat o‘sha bitta kirish ma’lumotlariga murojaat qilib, har doim o‘sha bitta javobni bersa, aniq belgilangan (daterminlangan) deb ataladi.

Qo‘yilgan masalani echish yo‘li algoritm tomonidan aniqlangan va struktura diagrammasi yoki shunga o‘xshash tasavvurlar shaklida vizuallashtirilgandan keyin dasturlash tillaridan birida dasturning boshlang‘ich kodi tuzilishi mumkin bo‘ladi.


Dasturlash tili haqida gap ketar ekan, gap kompyuter bilan aloqa uchun xizmat qiladigan sun’iy til haqida ketadi. U ma’lumotlar va algoritmlar strukturalarini protsessor tushunishi va bajarishi mumkin bo‘lgan boshlang‘ich kod shaklida ta’riflash imkoniyatini beradi.

8.2 Dasturlashning –mashinaga mo‘ljallangan va muammoga mo‘ljallangan tillari

Kompyuter tizimi bilan muamola qilishning murakkabligi shundaki, protsessor buyruqlarning cheklangan to‘planishigina biladi va belgilar ikkilangan shaklda ko‘rsatilishi kerak. Binobarin, qo‘yilgan masalani echishning ishlab chiqilgan yo‘li protsessor uchun mashina kodida ko‘rsatilishi kerak. U operatorlarni ikkilangan sonlar shaklda saqlab qoladi, shunday bo‘lgach pirovardida katta kuchlar bilan amalga oshirilgan buyruqlar ketma ketligi beriladi, masalan 11111010|0101|100000001110110|10010001001111010.

Dasturlashning belgiiy tili ishlab chiqilganligi sababli, bugun dasturlarni sonli ketma ketlik ko‘rinishida yozish zaruriyati endi yo‘q. Sonli izchillik insonning so‘z qo‘llash elementlari bilan almashtirilgan (masalan Basic dagi PRINT chiqarish operatsiyasini amalga oshiradi).
Ushbu belgiiy tillar taraqqiyoti ikki yo‘nalishda kechgan. Agar tizimning qandaydir ma’lum apparat qismi uchun (va faqat uning uchun) masala echish ko‘rib chiqilayotgan bo‘lsa, unda ASSEMBLER bilan ishlash mumkin. ASSEMBLER tili ma’lum turdagi protsessorga moslashgan mashinaga mo‘ljallangan tildir. Shuning uchun ham har xil turdagi kompyuterlar uchun ASSEMBLER tilining turli variantlari kerak bo‘ladi.
Bu kamchilik muammoga qaratilgan tillar (Basic, Fortran, C/C++) rivojlanishi tufayli bekor qilindi. Uning afzalliklaridan biri shundaki, bitta operator bunday tilda bir nechta mashina buyruqlarini amalga oshirishi mumkin. Ishlab chiquvchilar uchun protsessorning buyruqni qanday bajarishi mutlaqo muhim emas. Alohida operatorlar apparat vositalarining har xil platformalarida foylalanishlari mumkin, u erda ularning bajarilishi muvofiq ravishda boshqa mashina komandalariga olib boradi.


Mashinaga mo‘ljallangan til, masalan ASSEMBLER, protsessorning ma’lum turiga moslashtirilgan. Saviyasi baland ko‘pchilik dasturlash tillari tegishli bo‘lgan muammoga qaratilgan tillar protsessor tiliga bog‘liq emas.