Dasturlash uslublari va paradigmalar fani boyicha

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL‑XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

“TASDIQLAYMAN”

Dasturiy injiniring fakulteti dekani _______________O.B.Ro‘ziboyev
“___” _____________2023-yil


DASTURLASH USLUBLARI VA PARADIGMALAR
FANI BOYICHA
SILLABUS
Kunduzgi bo‘lim uchun

Bilim sohasi:	600 000	-	Axborot kommunikatsiya texnologiyalari
Ta’lim sohasi:	610 000	-	Axborot kommunikatsiya texnologiyalari
Taʼlim yo‘nalishlari:	60610600 60610500	- -	Dasturiy injiniring Kompyuter injiniring

Toshkent – 2023
Modul / FAN SILLABUSI
Dasturiy injiniring fakulteti
60610600 – Dasturiy injiniring yo‘nalishi

Fan nomi:	Dasturlash uslublari va paradigmalar
Fan turi:	majburiy
Fan kodi:	PRSP16MBK
Bosqich:	3
Semestr:	5
Ta’lim shakli:	Kunduzgi
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:	180
Ma’ruza	44
Amaliy mashg‘ulotlar	30
Tajriba mashg‘ulotlari	-
Seminar	-
Mustaqil ta’lim	106
Sinov birligi miqdori:	6
Baholash shakli:	Test
Fan tili:	O‘zbek

Fanni maqsadi (FM)
FM1	Mazkur fanning maqsadi talabalarni turli xil dasturlash uslublari va tillari bilan tanishtirishdan iborat. O‘rganilayotgan paradigmalarni tanlash tizimlar va amaliy informatikaning quyi darajadagi dasturlashdan apparat bilan interfeysda yuqori darajadagi tillarga va parallel dasturlash masalalarini yechishda ishlatiladigan tillarning evolyutsiyasini aks ettiradi. Tarixiy ahamiyatga ega va konseptual tillarga alohida e’tibor qaratiladi, unda asosiy g‘oya hamda uni amalga oshirishning amaliy natijalari namoyon bo‘ladi. Ushbu fan talabalarga axborot maqsadlari uchun mo‘ljallangan va dasturlashning asosiy yondashuvi sifatida qiziqish uyg‘otadi.
Kursga qo‘yiladigan boshlang‘ich talablar
1.	Dasturlash I, II (PROG16MBK, PROG26MBK)
2.	Dasturiy injiniringga кirish (ISEG16MBK)
3.	Ma’lumоtlar tuzilmasi va algоritmlar (DTSA16MBK)
4.	Ma’lumоtlar bazasi (DTBS16MBK)
5.	Algоritmlarni lоyihalash (ALGD16MBK)
6.	Web дастурлашга кириш (WEBI16MBK)
Ta’lim natijalari (TN)
Bilimlar jixatdan:
TN1	Dasturlashning turli usullari va paradigmalari bo‘yicha bilimga ega bo‘lish.
TN2	Turli paradigmalarda parallel dasturlash tushunchalari o‘rtasidagi munosabatni namoyon etgan holda dasturlarning butun hayotiy tsiklini qo‘llab-quvvatlovchi asosiy g‘oyalar evolyutsiyasini namoyish qilish bilimlariga ega bo‘lish.
TN3	Parallel dasturlash tizimlarining tadbiq etilish xususiyatlarini tavsiflash usullariga e’tibor qaratgan holda dasturlash tillarini aniqlashga o‘ziga xos yondashuvlarni tahlil qilishni o’rganadilar.
	Ko‘nikma jihatdan:
TN4	Turli dasturlash tillari va dasturlash tizimlari tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan dasturiy vositalar va usullarning umumiy ko‘rinishini bilish ko‘nikmalari
TN5	Turli darajadagi parallel dasturlash tillarining eng mashhur dasturiy paradigmalari va paradigmatik xususiyatlarini qiyosiy tahlil qila olish ko‘nikmalariga ega bo‘lish

Mashg‘ulotlar shakli: Ma’ruza (M)		Soat
	“Dаsturlаsh uslublаri vа pаrаdigmаlаr” fanining predmeti va vazifalari.	2
	Dasturlash paradigmalarining asosiy tushunchalari.	2
	Dasturlash paradigmalarini qo‘llab-quvvatlash.	2
	Quyi darajali dasturlash tillari.	2
	Yuqori darajali dasturlash tillari.	2
	Imperativ protsedurali dasturlash. Imperativ dasturlash tamoyillari. Imperativ dasturlash turlari.	2
	Standart imperativ protsedurali dasturlash.	2
	Strukturaviy dasturlash. Spesifikatsiya.
	Funksional dasturlash. Yuqori tartibli funksiyalar. Toza funksiyalar. Reskursiya.	2
	Funksional dasturlash. Yuqori tartibli funksiyalar. Toza funksiyalar. Reskursiya.	2
	Mantiqiy dasturlash. Mantiqiy dasturlash tillari. Predikatlar.	2
	Deklorativ dasturlash.	2
	Obʼyektga yo‘naltirilgan dasturlash. Sinflar, ob’yektlar.	2
	Obʼyektga yo‘naltirilgan dasturlash tamoyillari.	2
	Obʼyektga yo‘naltirilgan dasturlashning funksional modeli.	2
	Ko‘p paradigmali dasturlash tillari.	2
	Parallel dasturlash. Parallel dasturlarni yaratish yondashuvi.	2
	Parallel dasturlash. Parallel dasturlarni yaratish yondashuvi.	2
	Parallel dasturlash tillari.	2
	Parallel algoritmlar. Amaliy dasturlash tizimlari.	2
	Dasturlash tillarida parallellik modellari.	2
	Transformatsion semantika. Abstrakt kompleks. Xotira.	2
Jami		44

Mashg‘ulotlar shakli: Amaliyot (A)		Soat
A1	Dasturlash texnologiyalari.		2
A2	Dastur kodini tahlil qilish		2
A3	Prosedurali dasturlash		2
A4	Funksional dasturlash (Ityeratsiya)		2
A5	Funksional dasturlash (Konveyrlar)		2
A6	Ma’lumotlar tuzilmasi		2
A7	Tuzilmali dasturlash		2
A8	Vektorli dasturlash (vektorlar bilan ishlash)		2
A9	Vektorli dasturlash (iteratorlar bilan ishlash)		2
A10	Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash(sinflar va ob’yektlar bilan ishlash)		2
A11	Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash(merosxorlik, inkapsilyapsiya)		2
A12	Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash(polimorfizm va uning turlari)		2
A13	Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash(oqimlar bilan ishlash)		2
A14	Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash(istisnolar bilan ishlash)		2
A15	Parallel dasturlash		2
Jami		30

№		Mustaqil ta’lim mavzulari	Soat
		Imperativ – prosedurali dasturlashning funksional modeli.	6
		MONAD lar o’zaro ta’sirining funksional modeli.	6
		OYDT funksional modeli.	6
		Dasturlash tillarida parallellik modellari.	6
		Dasturlash texnologiyalari konsepsiyasi	6
		Operatsion pragmatika	6
		Ma’lumotlar tarkibi	6
		Jarayonlarni boshqarish tillari	6
		Amaliy dasturlash tizimlari	6
		Moslashuvchan interpretatorlar	6
		Operatsion semantika (jarayon semantikasi)	6
		Funksional modellar	6
		Abstrakt mashina	6
		Multiparadigmali dasturlash tillari	6
		Parallel algoritmlar	6
		Ultra yuqori darajali dasturlash tillari	6
		Yuqori samarali dasturlash	5
		Transformatsion semantika	5