Dərs vəsaiti ali məktəblərin 050608 "Elektroenergetika mühəndisliyi" ixtisası üzrə
Yüklə 0,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Şəkil 10. Kontakt naqilinin planda yerləşdirilməsi
Dəmir yollarında ziqzaqın ölçüsü düz sahələrdə 300 mm, döngələrdə 450 mm qəbul edilmişdir. Kontakt naqilinin dayaqların yanında ziqzaq şəklində yerləşdirilməsi fiksator adlanan quruluş vasitəsilə yerinə yetirilir. Belaliklə kontakt naqili şaquli istiqamətdə aparıcı trosdan sim sıxacları, üfüqi istiqamətdə isə fiksatorlar vasitəsilə bərkidilir. Cərəyan qəbulunun etibarlı və fasiləsiz olması üçün küləyin maksimum təzyiqini nəzərə almaqla aşırımda kontak naqilinin yolun oxundan uzaqlaşma məsafəsi 450-500 mm-dən çox olmamalıdır. Əks
halda kontakt
naqili cərəyanqəbuledicisinə toxunmur və cərəyan qəbulu alınmır. Bunu üçün dəqiq hesablamalar aparılır, yəni aşırımın uzunluğu düzgün təyin edilməlidir. Eletrik lokomotivinin cərəyanqəbuledicisinin kontakt naqili üzrə hərəkəti zamanı kontakt naqilinin lövhələrə toxunan hissəsi yeyilir. Bunun
32
üçün kontakt naqilinin hündürlüyü ölçülməlidir. Məs: МФ-100 kontakt naqili üçün en kəsiyinin maksimum yeyilməsi 35 mm 2 -dən çox olmamalıdır. Yəni kontakt naqilinin hündürlüyü 7,79 mm-dən az olmamalıdır. Bu ölçülər kontakt naqilindən keçən cərəyanla və
mexaniki dözümlülüklə məhdudlaşdırılır. Kontakt naqillərinə nəzarət onun vəziyyətinin yoxlanılması və təftişi üçün uyğun kontakt şəbəkəsi rayonunun işçiləri tərəfindən yerinə yetirilir. Gərginlik altında
qatarların hərəkəti dayandırılmadan izolə edilmiş qüllələr vasitəsilə universal mikrometr vasitəsilə 0,01 mm dəqiqliklə kontakt naqilinin hündürlüyü ölçülər və qərar çıxarılır. Ondan əlavə kontakt naqillərinin dartılması dinamometr vasitəsilə ölçülür. Məs: МФ-150 naqili üçün 15 kN, МФ-100 üçün 10 kN, МФ-85 üçün 8,5 kN olmalıdır. Kontakt naqili yeyildikcə onun qırılmasının qarşısını almaq üçün naqilin dartılması azaldılır. Texniki istismar qaydalarına əsasən kontakt asması istənilən atmosfer şəraitində qatarların yüksək sürətlə hərəkəti üçün fasiləsiz cərəyan qəbulunu təmin etməlidir. Belə ki kontakt şəbəkəsinin etibarlılığı bilavasitə kontakt asmasının etibarlılığından asılıdır. Kontakt asması açıq havada istismar olunduğundan onun naqilləri yüksək mexaniki davamlılığa, elektrik keçiriciliyə malik olmalı, korroziyaya məruz qalmamalı və yeyilməyə qarşı dayanıqlı 33
olmalıdır. İstismar şəraitində naqillərin temperaturu havanın temperaturundan əlavə naqildən keçən cərəyanın şiddəti ilə təyin olunur. Kontakt naqilləri üçün temperaturun dəyişməsi diapazonu 150 -yə qədər təşkil edir. Temperaturun artması naqillərin genişlənməsinə səbəb olur ki, bu da onların dartılmasını azaldır yəni sallanma oxu artır. Bu isə lokomotivin cərəyanqəbuledicisinin tam açılmamasına səbəb olur. Bundan əlavə küləyin təzyiqi və buzlaşma zamanı naqilə təsir edən yüklərin artması nəticəsində kontakt asmasının normal istismarı pozulur. Bütün bu amillər kontakt asmasına qarşı tələbatı artırır. Cərəyan qəbulu zamanı hərəkət vasitələrinin "T" əndazəsinin təmin olunması üçün kontakt naqilindən rels başlığına qədər olan məsafə təyin olunmuşnormalar əsasında olmalıdır. Hündürlük səviy-yəsinin dəyişməz saxlanması və cərəyanqəbuledicisinin kontakt naqilinə eyni təzyiqlə sıxılması etibarlıcərəyan qəbulunu təmin etməlidir. Bunun üçün kontakt naqilinin şaquli sallanması az olmalı, aşırımda kontakt naqilinin elastikliyi eyni olmalı və naqildə sərt birləşmə nöqtələrinin sayı az olmalıdır.Bütün bunları təmin etmək üçün yaxşı keçiriciliyə malik olan mis naqillər tətbiq edilir.
|