Su ehtiyatlarmdan kompleks istifadə edilməsi. Bu aşağıdakıları əhatə edir: 1. Xalq təsərrüfat
ının
bütün sahələri üzrə su
ehtiyatlar
ının
nizamlanması, istifadəsi və
kompleks bölüşdürülməsinin iqtisadi əsaslan-
dırılması.
2. Su təsərrüfatı obyektlərinin tikintisi və
yenidən qurulmas
ının
növbəliliyinin təyini;
su və torpaq ehtiyatlar
ın
dan istifadənin və
mənimsənilməsinin rasional sxeminin, proq-
ramının işlənməsi.
3. Çay sular
ının
perspektiv keyfiyyətinə baxıl-
ması və onların çirklənmədən qorunması üzrə
tədbirlərin işlənməsi;
4. Zonan
ın
susuzluqdan qorunması üzrə məs-
ləhətlər;
5. Yeraltı sulardan istifadənin mümkünlüyünün
təminatı.
1) Su istehlakcılarının istifadə etdikləri
suyun həcmi aşağıdakı kimi hesablanır:
⁄
⁄
124
burada; V – su istehlakcılarının rejim üzrə istifadə
etdikləri suyun həcmi, mln m;
– Su ambarlarının yararlı həcmi mln m;
⁄
– azsulu illərdə 95% təmin olunan su
hövzəsının həcmi, mln m;
20% – suyun əhaliyə və sənayeyə verilən
faizidir.
50% – əkinlərə verilən suyun faizidir;
2) İstehlak olunan suyun maya dəyəri
aşağıdakı kimi hesablanır.
Burada; U – xərclər, V – suyun həcmidir.
3) Çirklənmiş suyun dəyəri belə
hesablanır.
Burada; V– 1 kub m axıdılan suyun həcmi;
n – 1 kub m çirkli suyu durultmaq üçün
lazım olan təmiz suyun həcmi;
S – təmiz suyun maya dəyəridir.
4) Suyun təmizlənməsinə kapital
qoyuluşunun xüsusi çəkisi belə
hesablanır:
125
Burada; K– kapital qoyuluşunun xüsusi çəkisi;
– kapital qoyuluşu;
V – Suyun həcmidir.
5) Çirklənmiş suyun dəyəri belə
hesablanır:
Burada, P – suyun dəyəri;
z – çəkilən xərc
V – suyun həcmidir.