Sosial davranışın həvəsləndirilməsi
Sosial vərdiĢlər dedikdə, cəmiyyətin həyatında müsbət baxımdan
iĢtiraketmə nəzərdə tutulur. Sosial davranıĢın aspektlərinə kömək
göstərmə, fikir bölüĢmə, əməkdaĢlıq, rəğbət, həvəsləndirmə, özünü fəda
etmə, maddi yardım göstərmə, müdaxilə etmə, inandırma daxildir.
UĢaqların biri digərinə yardım etmək imkanları olduqda, ictimai
davranıĢ vərdiĢlərinin seydana çıxmasına Ģərait yaranır. bu zaman
uĢaqlar biri digərinin müdafiəsinə qalxmağa həvəsləndirir, yaxud
hamıya xeyir verəcək Ģəxsi ideya irəli sürmək fikrində bulunurlar.
UĢaqlar baĢqa adamlara yardım etməyin və onlarla əməkdaĢlıq
etməyin faydasını anladıqca, yaĢlılar bundan daha böyük impuls alırlar.
Qrupun olduğu yer və atmosfer elə seçilməlidir ki, bu sosial vərdiĢlərin
aĢağıdakı səciyyədə olmasına təkan verə bilsin:
ĠĢtirakçılar qabaqcadan hiss etməlidirlər ki, hər bir kəs digərini
müdafiə etmək üçün bütün gücünü sərf edəcəkdir.
Həm yaĢlılar, həm də uĢaqlar qərar qəbuletmə prosesinə öz töhfələrini
verirlər.
Ünsiyyət birbaĢa açıq və qarĢılıqlı olmalıdır.
Ġndividual fərdlərə hörmət edilməlidir.
Kimnənsə nəyi gözləmək ümumi məntiqə dayanmalıdır.
Qrupun iĢtirakçıları biri digərinə hörmət etməli və ümumilikdə qrupa
məxsus olduqlarını anlamalıdırlar.
Həm qrupa, həm də hər bir ayrıca fərdin üzərinə vurğu salınmalıdır.
(Stob. 1978)
UĢaqlarda sosial davranıĢa Ģərait yaratmaq üçün aĢağıdakı strategiyalar
mövcuddur:
UĢaqların sosial yönlü hərəkətlərini hər hansı bir kateqoriyaya aid
etmək imkanlarının təbii Ģəkildə meydana çıxmasına Ģərait yaratmaq.
UĢaqlar hər hansı bir
BeĢ yaĢına çatan bəzi uĢaqlar qüsurlu uĢaqlara baxaraq neqativ
davranıĢı öyrənirlər (Conson və Conson, 1980). Neqativ vərdiĢləri
öyrənməyən uĢaqlar qüsurlu uĢaqlara nisbətən pozitiv vərdiĢləri
öyrənməyə qabildirlər, bu o zamümkün olur ki, müsbət model, məhz
yaĢlı Ģəxslərin hərəkətləri, sözləri, qeyri-verbal davranıĢların və
izahedici hərəkətlərin vasitəsilə təmin edilir (Postemik. Stein. Viren və
Soderman, 1993).
|