1.3. Texnoloji proses və onun quruluşu Texnoloji proses istehsal prosesinin əsas hissəsi olub,
ancaq istehsal olunan əşyanın məhsula çevrilməsi üçün lazım olan
işləri özündə cəmləyir. Texnoloji proses dedikdə pəstahın
hazırlanması, onun mexaniki emalı, məhsulun yığılması və bu
proseslərə nəzarət başa düşülür.
Texnoloji proseslər müxtəlif emal üsulların (mexaniki emal,
yığma, tökmə, termiki emal prosesləri, örtmə və i.a.) ardıcıl yerinə
yetirilməsi üzrə qurulur.
Texnoloji proses - əməliyyatlar cəmi deməkdir.
Texnoloji əməliyyat - texnoloji prosesin bir hissəsi olub bir
iş yerində bir və ya bir neçə hissənin eyni vaxtda bir və ya bir neçə
fəhlə köməyilə emalı və ya yığılmasına deyilir.
Hər bir əməliyyatı yerinə yetirmək üçün pəstahı dəzgahın
işçi orqanlarına nəzərən müəyyən bir vəziyyətə gətirib bağlamaq
və ya bağlı halda vəziyyətini bir neçə dəfə dəyişmək tələb olunur.
Bunlar müvafiq olaraq “bağlama” və “vəziyyət” adlanır.
Texnoloji proses iş yerlərində aparılır.
İş yeri - İstehsal sahəsinin görülən işə uyğun avadanlıqla
təchiz olunmuş sahəsinə deyilir.
Texnoloji keçid - texnoloji əməliyyatın, eyni bir səthlərin
quruluşunu dəyişməyən sabit bir alətlə emal edən və ya yığmada
yerləşdirən tamamlanmış bir hissəsinə deyilir.
Elementar keçid - texnoloji keçidən rejimi dəyişmədən bir
işçi keçid ərzində pəstahın bir səthinin bir alətlə emal edilən
hissəsinə deyilir.
Köməkçi keçid - texnoloji əməliyyatın tamamlanmış bir
hissəsi olub texnoloji keçidin yerinə yetirilməsi üçün vacib
dəzgahın və ya insanın hərəkətlərinə deyilir.
İşçi hərəkət - texnoloji keçidin tamamlanmış bir hissəsi
olub pəstahın hər hansı bir xassəsinin, keyfiyyətinin, ölçünün və
ya formanın dəyişməsi üçün alətin bir dəfədəki hərəkətinə deyilir.