Dərs vəsaiti Sifariz Səbzəliyev 1 azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ

 
XII FƏSİL. ƏMƏLİYYAT SEQMENTLƏRİ ÜZRƏ HESABAT . 
180 
12.1. “Əməliyyat seqmentləri üzrə” 34№-li Kommersiya təşkilatları 
üçün Milli Mühasibat Uçotu Standartı, onun məqsədi və təyinatı . . . .
 
180 
12.2. Əməliyyat seqmentləri müəssisələrin komponenti kimi . . . . . . . 
 
187 
12.3. Seqment hesabatlarında cəmlənmə meyarları və kəmiyyət 
hüdudları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 
188 
12.4. Mənfəət və zərərlər, aktivlər və öhdəliklər haqqında məlumatlar 189 
12.5. Seqment hesabatlarının ilkin və təkrar formatlarının 
formalaşması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
190 
12.6. Hesabat seqmentləri üzrə informasiyaların açıqlanması . . . . . . 194 
 
KURS ÜZRƏ TÖVSİYƏ OLUNAN ƏDƏBİYYATIN SİYAHISI.
ƏLAVƏLƏR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
ƏLAVƏ 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
ƏLAVƏ 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ƏLAVƏ 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
198 
199 
212 
215 
 

---

Sifariz Səbzəliyev
 
7 
 
GİRİŞ 
 
Ölkəmizdə iqtisadi inkişafın müasir dövründə müəssisə və təşkilatların 
idarə edilməsində mühasibat uçotu və maliyyə hesabatının rolu get-gedə 
artmaqdadır. Mühasibat uçotu və maliyyə hesabatı sahəsində beynəlxalq 
standartların ölkəmizdə tətbiq olunması və onların əsasında Azərbaycan 
iqtisadiyyatının özəlliklərinə uyğunlaşdırılmış milli standartların yaradıl-
ması ölkə iqtisadiyyatının dünyanın inkişaf etmiş iqtisadi qurumlarına mü-
vəffəqiyyətlə və əlverişli şəkildə inteqrasiyasına və yüksələn templə inkişaf 
etdirilməsinə hesablanmışdır. Bununla əlaqədar olaraq, son onillikdə mü-
hasibat uçotu və maliyyə hesabatının bir çox məsələlərində ciddi dəyişik-
liklər meydana gəlmişdir. Demək olar ki, mühasibat uçotu və maliyyə he-
sabatı nəzəri və praktiki cəhətdən dəyişikliyə uğramış və müasir bazar iqti-
sadiyyatının tələblərinə tamamilə uyğun olan yeni iqtisadi əsaslar üzərində 
formalaşdırılmışdır. Bütün bunlar “050402-Mühasibat uçotu və audit” ix-
tisası üzrə mütəxəssis hazırlığında mühasibat-maliyyə hesabatının dərindən 
öyrənilməsi zərurətini şərtləndirmişdir.
Maliyyə hesabatı müəssisənin mühasibat uçotu prosesinin son məhsulu 
və uçot informasiyalarının işlənməsinin son mərhələsidir. Maliyyə hesa-
batında müəssisənin kənar istifadəçilər üçün təqdim etdiyi standart infor-
masiyalar əks olunur. Ona görə də mühasibat uçotunun tələbələrə öyrə-
dilməsi prosesində maliyyə hesabatı özünəməxsus şəkildə mühüm yer tutur. 
Bunları nəzərə alaraq, “050402-Mühasibat uçotu və audit” ixtisası üzrə 
bakalabr ali təhsilinin dövlət standartında maliyyə hesabatının ayrıca fənn 
kimi tədris olunması nəzərdə tutulmuşdur. Oxuculara təqdim edilən bu dərs 
vəsaitində həmin standartın tələblərinə uyğun hazırlanmışdır. Bununla 
yanaşı, dərs vəsaitinin hazırlanmasında mühasibat uçotu və maliyyə hesa-
batı sahəsində ölkəmizdə hal-hazırda tətbiq olunan beynəlxalq və milli stan-
dartların tələbləri də nəzərə alınmışdır.
Dərs vəsaitinin 3 bölmədən və 12 fəsildən ibarətdir. Birinci bölmə 2 
fəsildən ibarət olub, maliyyə hesabatının nəzəri və metodiki məsələlərinə 
həsr edilmişdir. Burada maliyyə hesabatının təyinatı, mahiyyəti, normativ 
tənzimlənməsi, tərkibi, konseptual əsasları və digər bu kimi məsələlərə 
baxılır.

---