Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi


Karbohidrat mübadiləsi (II) Kalorilik və



Yüklə 4,48 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə51/58
tarix21.03.2017
ölçüsü4,48 Mb.
#12158
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   58

Karbohidrat mübadiləsi (II) Kalorilik və 

istilik əmsalı (II) Kseroftalamiya (II) 

Keratomolyasiya (II) 

Konveksiya (II) 



Qlikoliz (I) 

Qlikolipid (I) 

Qlikoproted (I) 

Qlikoneogenez (I) 

Qlikogen (I) 

QTP (I) 

Qliya hüceyrəsi (I) 

Qıcıqlanma (I) 

Qütblər qanunu (I) 

Qanqlioz (I) 

Qoxu qabar (I) 

Qlikaqon (I) 

Qastrin (I) 

t-QMF (tsiklik quanto mono fosfat) (I) 

Qalxanabənzər vəzi (I) 

-

 

hiperfunksiyası (I) 

-

 

hipofunksiyası (I) 

-

 

hipotireoz (I) 

-

 

hipertiroz (I) 

Qalxanabənzər ətraf vəziləri (I) 

-

 

hiperfunksiyası (I) 

-

 

hipofunksiyası (I) 

-

 

hipoparatireoz (I) 

531 

downloaded from KitabYurdu.org



Qlandotrophormonlar (I) 

-

 

TTH (tireotop hormon) -Adrena-

kortikotrep hormon (AKTK) 

-

 

Laktotrop hormon (LH) (I) 

Qoxu: (II) 

-gül 

-

 

tərəvəz 

-

 

qatran 

-

 

yanıq 

-

 

çürüntü 

Qulaqcıq-mədəcik qapağı (II) 

Qlükostatik nəzəriyyə (II) 

Qastrin (II) 

Qapalı sistem (II) 

Qlukonogenez (II) 

Qlükogen (II) 

Qocalma və qocalıq (II) 

Qocalıq prosesi (II) 

Qocalma nəzəriyyəsi (II) 

Qan zərdabı (II) 

Qanın hüceyrəvi elementləri: (II) -

eritrositlər (qırmızı qan cisimcikləri (II) 

-leykositlər (ağ qan cisimcikləri) (II) -

trombositlər (qan lövhəcikləri) (II) 

Qranulositopoez-dənəli leykositlər (II) 

-neytrofıl (II) 

-eozinofıl (II) 

-bazofıl (II) 

-monositopoez (II) 

-mikro-makro faqlar (II) Qidalanma 

(II) 

Qida norması (insanda) (II) 

Qamma amin yağ turşusu 

(QAYD(I) 



Qasturula (I) 

Qayıdan əlaqə prinsipi (I) 

Qlükortikoidlər: (I) 

-

 

kartizon (I) 

-

 

hidrokartizon (I) 

Qısamüddətli iş (II) 

Qısamüddətli yaddaş (II) 

Qurşaq qırışığı (II) 



Lipoprotein (ASL) (I) 

Lizosom (I) 

Lipoid (I) 

Loman reaksiyası (I) 

Lələkli əzələ (I) 

Ləngidici postsinaptik potensial (LPSP) 

(I) 

Limbik sistem (I) 

Limfopoez (II) 

Leykositlər (II) 

Limfositlər (II) 

Linotrop effekt (II) Fonokardioqrafıya 

(II) 

Limfa sistemi (II) 

Lipoproteinlər (II) 

Lipaza (II) 

Liberkün vəziləri (II) 

Ləng yuxu (II) 



Mioqlobulin (I) 

Mezoblast (I) 

Mezexim (I) 

Miokard (I) 

Mitral (I) 

Miogen nəzəriyyə (I) 

Mutsin (I) 

Motivasiya (motive-oyatmaq, həvəs) (I) 

Mədəaltı vəzin endokrin hissəsinin 

hormonları: 

- insulin, qlükaqon, lipokain, 

sentropenin, vaqotonin, retardin) (II) 

Metabolizm (II) 

Mikroxovcuqlar (II) 

Mədənin motorikası (II) 

Molekulyar nəzəriyyə (II) 

Mədə sekresiyası 3 fazada baş verir: (II) 

Miozin (I) 

Mitoxondri (I) 

Metabolizm (I) 

Miofıbrin (I) 

Mioplazma (I) 

Miokard (I) 

532 

downloaded from KitabYurdu.org



Miokopolisaxarid (I) Mexanoresepsiya 

(I) 

Mioqramma (I) 

Mionevral sinaps (I) 

Mielin qişa (I) 

Mediator (I) 

Multipolyar (I) 

Miksodema (I) 

Miometriya (I) 

Melatonin (I) 

«Mükafatlandırma» cənnət mərkəzi 

(II) 

Mikrosirkulyasiya (II) 

Merokrin (II) 

Meysner toru (II) 

Metabolik nəzəriyyə (II) Metabolizm 

(I) 

Metahemoqlobin (Met-Hb) (I) Mədədə 

həzmin: (II) 

-

 

beyin fazası (II) 

-

 

mədə fazası (II) 

-

 

bağırsaq fazası (II) 

Mədə (gövşəyən heyvanlarda 4 

hissəyə: (II) 

-1 işgənbə (II) 

-II tor (II) 

-

 

III qat-qat və ya kitabça (II) 

-

 

IV qursaq (II) 

Membran qidalanma (II) 

Mənfi emosiya (II) 

Müsbət emosiya (II) 

Menemiq yaddaş (latent iz qalma) (II) 



Nüvə (I) 

Na (I) 

Na/K nasosu (I) 

Neyron (I) 

Neyroepitelial (I) 

Neyroplazma (I) 

Neyrofibridlər (I) 

Noradrenalin (I) 

Neyrohormonlar (I) Neyromediatorlar 

(I) 

Neokoreks (I) 

Hosiseptiv ağrı (I) 

Neytrofil (II) 

Neofetal (II) 

Neyrogen nəzəriyyə (II) 

Nəbz təzyiqi (II) 

Nəbz (II) 

Noradrenalin (II) 

Nazik bağırsaqlar: (II) 

-onikibarmaq bağırsaq (II) 

-acı bağırsaq (II) 

-qalça-bağırsaq (II) 

Nefron quruluşu (II) 

Nitq (II) 

Nitqin Brok mərkəzi (II) 

Nitqin vernike mərkəzi (II) 

Nitqin sensor afaziyası (II) 



Oliqosaxarid (I) 

Oliqolipid (I) 

Outside-xarici (I) 

Overşoot (I) 

Optimal (I) 

Orta-beyin (I) 

Oyandırıcı postsimpatik potensial 

(OPSP) (I) 

Okklüziya (I) 

Onurğa-beyni (I) 

OAT-orta arterial təzyiq(II) 

Osmoreseptorlar (II) 

Oksidləşdirici fosforlaşma (II) 

Orta müddətli iş (II) 

Oksitasin (I) 

Osmoreseptorlar (I) 

Otolit (I) 

Osmotik təzyiq (II) 

Onkotik təzyiq (II) 

Oksihemoqlobin (II) 

Ö 

Ön-beyin (I) 



Pesimum (I) 

Postnatal (I) 

Perfuziya (I) 

533 

downloaded from KitabYurdu.org



Plazmatik membran (I) 

Peroksisom (I) 

Prostoqlandilin (I) 

Parabioz (I) 

Presinaptik (I) 

Postinaptik (I) 

Presinaptik ləngimə (I) 

Pessimal ləngimə (I) Parasimpatik 

sinir sistemi (I) Palekorteks (I) 

Postural (I) 

Progesteron (I) 

Prolaktin (I) 

Protorokaliz (I) PTH-paratirireoid 

harmon (I) Progesteron (I) 

Propioreseptorlar (I) 

Protrombinaza (I) Protrombinin 

(I) 

Perikard (II) 

Proksimal (II) 

Peritubluyar (II) 

Polinevrit (II) 

Poykilotermik (II) 

Psixogen (II) 

Pioloereksiya (II) 

Peristaltika (II) 

Pnevmatik mərkəz (II) 

Pürkine lifləri (II) 

Parasimpatik (II) 

Prossor (II) 

Parsial təzyiq (II) 

Proteaza (II) 

Piy vəziləri (II) 

Psixika (II) 

Paradoksal yuxu (tez yuxu) (II) R 

Refleks (I) 

Ribasom (I) 

Repolyarizasiya (I) 

Refrakterlik (I) 

Respirok ləngimə (I) Rubrospinal 

yol (I) 

Hamısı və heç nə qanunu (I) 

Ruffıni cisimciyi (I) 

Reobaza (I) 

Resiprok (I) 

Rombaoxşar beyin (I) Ranvye 

buğumu (I) 

Reseptiv sahə (I) 

Refleksogen zona (I) 

Ritmik reflekslər (I) 

Reseptor (I) 

Radopsin (I) 

Refraktor dövr (II) 

-

 

mütləq (II) 

-

 

nisbi (II) 

-

 

supernormal (II) 

Remak düyünü (II) Reabsobsiya 

(II) Peverbrasiya (II) 



Simport (I) 

Sükunət potensialı (I) 

Supraliminal qıcıq (I) 

Sarkoplazmatik retikulum (I) 

Səpkili sinir sistemi (I) 

Sapabənzər sinir sistemi (I) 

Subliminal (I) 

Sarkolemma (I) 

Sarkoplazma (I) 

Sarkomer (I) 

Sinaps (I) 

Spinal şok (I) 

Sinergist (I) 

Simpatik sinir sistemi (I) 

Sekretin (I) 

AMF (I) 

Stress:(I) 

-

 

həyəcan fazası (I) 

-

 

rezistent fazası (I) 

-

 

tükənmə fazası (I) 

Sensor (I) 

Somatik (I) 

Samatostatin (I) 

Serotonin (I) 

Somatosensor (I) 

Statostit aparat (I) 

534 

downloaded from KitabYurdu.org



Sistola (II) 

Starlinqin ürək qanunu (II) Staniusun 

liqaturası (II) 

Sion refleksi (II) 

Simpatik sinir (II) 

Sistolik təzyiq (II) 

Sfiqmoqramma (II) 

Surfaktant (II) 

Sakital (II) 

Seroz qişa (II) 

Sekretor (II) 

Selloza (II) 

Sekretin (II) 

Sorma (II) 

Sidik cövhəri (II) 

Sensor reseptorlar (II) 

Sidik axarları (II) 

Süd vəzi (II) 

Skorbut (I) 

Simplast (I) 

Sintsit (I) 

Sensor (I) 

Sitozol (I) 

Sitoskelet (I) 

Sitoplazma (I) 

Sinir sisteminin Hippokrata görə tipləri: 

(II) 

-sanqvinik tip(diribaş) (II) -melanxolik 

tip (zəil) (II) 

-xolerik tip (hövsələsiz) (II) -fleqmatik tip 

(sakit) (II) 

Sinqa (II) 

Statik iş (II) 

Sensomotor (II) 

Simpatik adrenalin sistemi (II) Sirkad 

ritm (II) 

Səs-küy (II) 

Sinir sisteminin tipləri (II) 

Sensor afaziya (II) 

Sensor mərkəzləri: (II) 

-dəri və əzələ hissiyyatının qabıq 

mərkəzləri: 

-hərəkətlə əlaqədar ön mərkəzi qırışıqda 

(II) 

-hissiyyatla əlaqədar arxa mərkəzi 

qırışıqda (II) 

-görmə mərkəzi-ənsə payının mahmız 

şırımında (II) 

-eşitmə mərkəzi-ön köndələn gicgah 

qırışığında (II) 

-qoxu mərkəzi-qırmaq və dənizatı 

qırışığının qırmağa yaxın hissəsində (II) -

dad mərkəzi-arxa mərkəzi qırışığın 

daxilində (II) 

Sinir yaddaşı (II) 

Sutkalıq və ya sirkad ritm (II) 

Sosial və ictimai motivasiya(II) Susuzluq 

motivasiyası (II) 



Transplantasiya (I) 

Tubilin (I) 

Tiroksin (I) 

Ts Amp (I) 

Talamus (I) 

Torabənzər törəmə (I) 

Taktil (lamisə) (I) 

Timponal orqan (I) 

Tropomiozin (I) 

Trioksin (I) 

Troponin (I) 

Tək təqəllüs (I) 

Tetanik təqəllüs (I) 

Tetanus (I) 

Timus (I) 

Termoreseptorlar (I) 

Trioksin (I) 

Tər vəziləri (II) 

Tripsin (II) 

Zülalları parçalayan tripsin fermenti bir 

neçə fermentdən ibarətdir: (II) 

Polipeptidləri parçalayan imotropsin 

karbooksipoli  peptidaza,  orta  zülalları 

parçalayan 

erepsin, 

sulukarbonları 

parçalayan  amilaza,  maltaza,  loktaza, 

nuklein turşularını parçalayan nukleaza, 

yağları  parçalayan  lipaza  fermenti  (II) 

Tripsinogen (II) 

535 

downloaded from KitabYurdu.org



Trombositopoez (II) Trombositlər 

(II) 

Taxikardiya (II) 

Traube-Herinq dalğası (II) 

Termostatik nəzəriyyə (II) Tüpürcək 

vəziləri (II) 

-

 

qulaqdibi (II) 

-

 

çənəaltı II) 

-

 

dilaltı (II) 

Termodinamik (II) 

Termodinamikanın I qanunu (II) 

Tənəffüs əmsalı (TƏ) (II) 

Triqliseridlər (II) Termotənzimləmə 

(II) 

Tredban erqometr (II) 

Təcil (II) 

Tez yuxu (II) 

Talamus (II) 

Ş 

Şvann qişa (I) 

Şovo-intersistolası (I) 

Şüalanma (I) 

Şərti refleks və növləri (I) 

Şərtsiz refleks və növləri (I) Şərtsiz 

reflektoru fəaliyyət (I) Şüur (I) 

Şərtsiz reflektoru fəaliyyət (I) Şüur 

(I) 



Uzunsov-beyin (I), (II) Unipolyar (I) 

Uroblin (II) 

Ultra fıltrasiya (II) 

Uretra (II) 

Uzun müddətli iş (II) 

Uzun müddətli yaddaş (II) 

Uzunmüddətli aralıq yaddaş (II) 



Ü 

Ürək bloku (II) 

ÜDS-ürək döyünməsinin sayı (II) V 

Viviseksiya (I) 

Vezikula (I) 

Vozopresin (I) 

Vestibulaspinaol (I) 

Vegetativ (I) 

Vestibulyar aparat (I) 

Visseral (I) 

Veber və Q.Fexner qanunu (I) 

Visseroxemo reseptorlar (I) 

Visseromexano reseptorlar (I) 

Vissorotermo reseptorlar (I) 

Venoz təzyiq (II) 

Varol körpüsü (II) 

Vazo konstruktor (II) Vazodilatator 

(II) 

Vazopressin (II) 

Vertikal (II) 

Vitaminlər (II) 

Verenik məkrəzi (II) 

Veloerqometr (II) 

Vibrasiya (II) 



Yoğun bağırsaqlar: (II) 

-

 

korbağırsaq(II) 

-çənbərbağırsaq (II) 

-

 

düzbağırsaq (II) 

Yukustoqlomerulyar (II) Yüksəklik 

xəstəliyi (II) 

Y aş dövrü ilə əlaqədar qocalıq (II) 

Yaddaşın neyron mexanizmi (II) 

Yadasalma prosesi (II) 

Yaddançıxarma (II) 

Yuxu (II) 

Yuxunun növləri: (II) 

-

 

dövri gecə yuxusu (II) 

-

 

dövri fəsil yuxusu (II) 

-

 

narkotik yuxu (II) 

-

 

hipnoz yuxusu(II) 

-

 

patoloji yuxu (II) 



Zəncir  refleksləri 

Zülal  mübadiləsi 

Zehni iş 

536 

downloaded from KitabYurdu.org



AD GÖSTƏRİCİLƏRİ 

İ.P.Pavlov (1849-1936) 

V.Harvey (1578-1657) 

Hippokrat (460-377) Aristotel 

(384-322) Erazistrat (340-240) 

Sokrat(470-393) 

Platon (428-348) 

Əbu Əli İbn Sina (980-1037) 

K.Qalen (129-201) 

A.Vezali (1514-1564) 

İ.M.Seçenov 

İ.Proxaski 

E.Veber 

İ.F.Sion 

A.İ.Piroqov 

A.P.Volter 

K.Bernard 

V.V.Ovsyanikov 

P.Flurans 

N.A.Mislavski 

V.A.Basov 

R. Haydenhayn 

S. Braun-Sekar K.Bazedov 

İ.Merink D.Minkovski 

E Dubua-Reymon 

Y.Y.Çaqoves 

Ç.Serinqton 

K.M.Bıkov 

V.N.Çernikovski 

N.E.Vverdenski 

R.K.Amoxin 

R.Huk 


M.Slayden 

L.Qalvani (1737-1798) 

A. Volta (1745-1827) 

D.Xyubel, Tosten Vize 

Leonardo Davinçi (1452-1519) 

A.Y.Uxtomski A.İ.Qarayev 

P. İ.Rostovsev A.A.Əmirov 

Q. Qənbəroğlu D.N.Belinski 

L.V.Qarkov-Landau 

El.H.Həsənov 

Q. Q.Qədirov 

R. Y.Qasımov 

T.M.Ağayev Ş.K.Tağıyev 

Ə.H.Əliyev Ə.N.Fərəcov 

H.İ.Səfərov 

S. R. Ocaq ver dizadə 

Q.M.Qəhrəmanov Q. İ. 

Əhmədov F.İ.Cəfərov 

T. D.Qayıbov El. A. Cəfər ov 

İ.A.Ömərov H.Ə.Hüseynov 



537 

downloaded from KitabYurdu.org



MÜƏLLİF ARAYIŞI 

Aristotel  (384-322)  yunan  filosofu  və  təbiətşünasıdır.  İlk 

dəfə  bitkilərin  və  heyvanların  təsnifatını  yaratmışdır.  «Ruh 

haqqında  traktat»  əsərinin  müəllifidir.  Üçgünlük  toyuq  rüşey- 

mində  ürək  döyünmələrinin  olduğunu  müəyyən  etmişdir.  Platon 

Aristoteli Afina Akademiyasının «beyni» adlandırmışdır. 

Auerbax  Leopold  (1828-1897)  alman  alimi.  «Anatom 

bağırsaqların  divarında  əzələarası  sinir  kələfi  haqqmda»  əsər  çap 

etdirmişdir. Ona Auerbax kələfi deyilir. O vegetativ sinir sisteminin 

sinir  hüceyrələrinin  yığıntısmdan  əmələ  gəlir  və  bağırsaq 

perestaltikasına nəzarət edir. Burda olan Meyesner kələfi vəzilərin 

şirə ifrazına xidmət edir. 



Addison  Tomas  (1793-1860)  ingilis  həkimi.  Onu  endokri- 

nologiyanın  atası  adlandırırlar.  1855-ci  ildə  «Bədxassəli  Ane- 

miya»  (Vitamin  Bi

2

-çatışmazlığı  ilə  əlaqəli  anemiya)  haqqında 



monoqrafiya  çap  etdi.  1872-ci  ildə  Brimer  onun  xroniki  böyrək 

çatışmazlığı  ilə əlaqəsini müəyyən etdi. Fransız həkimi  A.Trusso 

bu xəstəliyi Addison anemiyası və Addison xəstəliyi adlandırmağı 

təklif etdi. 



Akselerod D. amerikan farmokoloqu və fizioloqu. 1950- ci 

ildə MSS-nin stimulyatoru olmfetaminin təsirinin neyrome- diator 

(dofamin, adrenalin, noradrenalin) katexolaminlə olan adrenerqiq 

mexanizm ilə əlaqədar olduğunu müəyyən etdi. 

1960-cı  ildə  o,  ferment  katexol-o-metiltriansferazanı  mo- 

noamidorksidazanı sintez etdi. 

1970-ci  ildə  Bernard  K.  və  Ulf.Eelerlə  birlikdə  neyrome- 

diatorlar  və  onların  mexanizmlərinin  qorunması,  ifrazı  və 

inaktivasiyasma aid olan kəşflərinə görə Nobel mükafatı aldı. 

Abu-Əli-tbn  Sina  (980-1037)  orta  əsr  mədəniyyətinin  ən 

böyük  şəxsiyyəti  Özbəkistanın  Buxara  şəhəri  yaxınlığında  Əfşar 

kəndində  anadan  olmuşdur.  Onun  tərtib  etdiyi  5  ciliddən  ibarət 

«Təbabət sənətinin qanunu» kitabı həm Şərqdə, həm də Avropada 

şöhrət qazanmışdır. 

Andrey Vezalii (1514-1564) «İnsan bədəninin quruluşu» 

538 

downloaded from KitabYurdu.org



haqqında 7 kitabına görə Anatomiyanın atası kimi tanınmışdır. 

Yüklə 4,48 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   58




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin