Dərslik II cild Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

Tərbiyə praktikasında perspektivliyin (praktik məqsədin) növləri:






14.4. Şəxsiyyət və kollektiv arasında münasibətlərin

inkişaf modelləri
Elmi tədqiqatlar şəxsiyyət və kollektiv arasında münasibət- lərin inkişafının geniş yayılmış üç modelini fərqləndirir.
Şəxsiyyət və kollektiv arasında münasibətlərin inkişafının modelləri:



I modelə görə, şəxsiyyət kollektivin tələblərinə təbii şəkildə və könüllü tabe ola bilər, habelə kollektivə xarici qüvvə kimi gü­zəş­tə gedə bilər, ona zahirən, formal tabe olmaqla özünün müs­tə­qil­li­yi­ni saxlamağa çalışa bilər. Əgər şəxsiyyət kollektivə daxil olmaq is­tə­yirsə, o, kollektivin dəyərlərinə meyllidirsə, onları qəbul edir. Kollektiv şəxsiyyəti öz həyatının normalarına, dəyərlərinə və ənənələrinə tabe edir.

II modeldə hadisələrin inkişafı müxtəlif yollarla ola bilər:

1) Şəxsiyyət zahirən kollektivin tələblərinə tabedir, amma da­xili müstəqilliyini saxlayır.

2) Şəxsiyyət müqavimət göstərir, konfliktə girir. Şəxsiyyətin kol­lektivə, onun norma və dəyərlərinə uyğunlaşma motivləri müx- təlifdir.

Belə hallarda məktəbli kollektivin norma və dəyərlərini an- caq zahirən qəbul edir, ondan gözlənilən fikri söyləyir, müxtəlif situasiyalarda kollektivdə qəbul edilmiş ümumi qaydaya uyğun hərəkət edir. Amma məktəb kollektivindən kənarda o, həm də mü­hakimə yürüdür və həm də başqa cür düşünür. Belə vəziyyət mü­vəq­qəti, keçici olur.