Dərslik rəHBƏRLİk azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24 saylı

Göbələkvari mikozun klassik forması
Göbələkvari mikozun klassik forması gedişində 3 mərhələyə bölünür: eritematoz-sk-
vamoz, infiltrativ-lövhəli və şiş elementlərilə. Klinikasına görə I mərhələ ekzemanı, se-
boreya dermatitini lövhəli parapsoriazı, qırmızı yastı dəmrovu xatırladır. Səpgilər illərlə 
mövcud ola bilər və spontan reqres edə bilər. I mərhələnin diaqnostik kriteriləri: davamlı 
müalicəyə baxmayaraq keçməyən qaşınma, xoşxassəli dermatozlar üçün xarakter ol-
mayan qeyri-adi səpgilər və xəstələrin yaşı – adətən 50 yaşdan çox olur. II infiltrativ
- lövhəli mərhələdə zədələnmə ocaqları əvvəl mövcud olmuş ləkəli səpgilərin yerində 
və görünən sağlam dəridə formalaşır. Lövhələr kəskin sərhədlərilə və qonuru tünd qır-
mızı rənglərilə fərqlənir. Onların konsistensiyası “qalın karton”u xatırladır. Xəstələrin 
yarıdan çoxunda ovuc-ayaqaltı hiperkeratoz, limfadenopatiya qeyd olunur. III terminal 
mərhələdə xəstəliyin inkişafında sarı-qırmızı rəngli bərk elastik konsistensiyalı ağrısız 
şişlər əmələ gəlir. Belə şiş elementlərin görünüşü çox vaxt göbələklərin papaqlarını xa-
tırladır. Şişlər hər yerdə əmələ gələ bilər. Şişlərin əmələ gəlməsi maliqnizasiya olmuş 
limfositlərin limfa düyünlərinə və visseral orqanlara metastaz verməsinin başlanmasını 
göstərir. Qeyd etmək lazımdır ki, ekstrakutan zədələnmələr dəri B-hüceyrə limfomaları 
ilə müqayisədə göbələkvari mikoz və DTHL-in bütün növləri üçün az xarakterdir. Onlar 
15%-dən 100%-ə qədər dəyişə bilər, orta hesabla 72% təşkil edir. Daha çox limfa dü-
yünləri, dalaq, qara ciyər və ağ ciyərlər zədələnir. Göbələkvari mikozun klassik forması 
olan xəstələrin orta yaşama müddəti diaqnozun qoyulma vaxtından başlayaraq 7,2-8 il 
təşkil edir.
Göbələkvari mikozun eritrodernmik forması
Göbələkvari mikozun eritrodermik forması eritrodermiyanın sürətli inkişafı, adətən 
səpgisiz şiddətli qaşınma, ödem, universal hiperemiya, yüksək qabıqlanma ilə xarak-
terizə olunur. Praktik olaraq həmişə ovuc-ayaqaltı hiperkeratoz və diffuz alopesiya ilə 
müşayiət olunur. Limfa düyünlərinin bütün qrupları kəskin böyüyür. 1mm2-də 100 000 
hüceyrəyə çatan, kəskin nəzərə çarpan leykositozla, limfoqrammalarda – 10%-dən az 

---

409
olmayan Sezar hüceyrələri ilə xarakterizə olunur. Bu hüceyrələr nüvəsi büküşlü, serebral 
səthə malik, nüvə membranının dərin invaginasiyalı olan maliqnizə olunmuş T-helper-
ləri əks etdirir. 2-4 il sonra letal nəticə müşahidə edilir.