«Doqquz Bitik» sırası

part-fars
) 
mühitdə  yaranmıĢ  Aturpatkan
 
adını üstələmiĢdir. Bu
 
etnolinq-
vistik
 
olayı
 
nəzərə
 
almayan
 
alimlər
 
Azərbaycan
 
adının
 
etimologiyasından 
danıĢarkən bir-birindən fərqli yozumlar vermiĢ, xoronimi Atropat, Azərbaz 
və  Babək  kimi  tarixi  Ģəxs  adları  ilə  bağlamaq  istəyənlər  də  olmuĢdur.
109
 
Halbuki, Azərbaycan adının tərkibindəki Azər adı həmin Ģəxslərin yaĢadığı 
çağdan daha qədim qaynaqlarda vardır.
110
 Bu xoronimi Ģəxs adına bağla-
maq gələnəyi Strabonla baĢlanmıĢdır. O, Atropatena adının Kiçik Mada 
ölkəsinin  baĢçısı  Atropat  (΄Αηροπαηηζ)  adından  yarandığını  yazmıĢdır. 
Əgər Strabon Atropatena yox, Atropatkan//Aturpatkan adının özü yazdığı 
kimi Atropat adından yarandığını desəydi, onda bu fikiri müdafiə edənlə-
rə “kömək” etmiĢ olardı. Lakin onun Atropat dediyi adama ondan öncəki 
tarixçilər (Diodor, Arrian) Atrap demiĢlər.  
Ölkəadının «Odlar yurdu» poetik deyimi də bəzi etimoloji yozuma 
öz  psixoloji təsirini  göstərmiĢ,  part  dilindəki  atar  «od»  sözü  ilə  yaranan 
Atar-pat ilə türkcənin Azər-bi tərkibi eyni mənada  yozulmuĢdur. Adın ilk 
                                                 
108
  I cild, 128;  Ялийева, 1999, 123-124. 
109
 Strabon, XI. 13. 1. Bu yozumu sonralar bir çox yazarlar təkrar etmiĢlər (GeniĢ məlu-
mat üçün bax: Азерлу,
 
Мусеви,
 
Ямпольский
 
1974); Yaqut əl-Həməvi isə qeyd edir ki, 
Ġbn əl-Müqəffə‟a Azərbican adının Azərbaż ibn Ġran (və ya ibn Beyvarasif) ibn əl-Əsvad 
ibn  Sam  ibn  Nuh  Əleyhissəlamın  adı  ilə  bağlı  ortaya  çıxdığını  yazmıĢdır 
(Ялийева,1999,  124);  A.  Bakıxanov  Azərbaycan  xoronimini  Azərbabaqan  Ģəklində 
bərpa edib, «Babəkin odu» anlamı daĢıdığını güman etmiĢdir (Бакыханов, 59). 
110
 Azər xalqı, 2000, 15. 

---

 
110 
saitindən
 
sonra gələn samitin