41-modda. Sudning nikohdan ajratish asoslari Agar sud er va xotinning bundan buyon birgalikda yashashiga va oilani saqlab qolishga imkoniyat yo’q deb topsa, ularni nikohdan ajratadi.
42-modda. Er-xotinning o’zaro roziligi bo’lganda fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida nikohdan ajratish Voyaga etmagan bolalari bo’lmagan er-xotin nikohdan ajratishga o’zaro rozi bo’lsalar, ular nikohdan fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida ajratiladi.
Er-xotin o’rtasida mehnatga layoqatsiz muhtoj er yoki xotinga moddiy ta’minot berish to’g’risida yoki ularning birgalikdagi umumiy mulki bo’lgan mol-mulkni bo’lish to’g’risida nizo bo’lgan taqdirda er-xotin yoki ulardan biri nikohdan ajratish to’g’risidagi ariza bilan sudga murojaat etishga haqli.
43-modda. Er-xotindan birining arizasi bo’yicha fuqarolik holati dalolatnomalariniqayd etish organlarida nikohdan ajratish Agar er-xotindan biri:
sud tomonidan bedarak yo’qolgan deb topilgan bo’lsa;
sud tomonidan ruhiyati buzilishi (ruhiy kasalligi yoki aqli zaifligi) sababli muomalaga layoqatsiz deb topilgan bo’lsa;
sodir qilgan jinoyati uchun uch yildan kam bo’lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilingan bo’lsa, o’rtada voyaga etmagan bolalari borligidan qat’i nazar, er-xotindan birining arizasiga ko’ra ular fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida nikohdan ajratiladi.
Agar bolalar haqida, er-xotinning birgalikdagi umumiy mol-mulkini bo’lish haqida yoki yordamga muhtoj, mehnatga layoqatsiz er (xotin)ga ta’minot berish uchun mablag’ to’lash haqida nizo mavjud bo’lsa, ular nikohdan sud tartibida ajratiladi.
44-modda. Nikohdan ajratish to’g’risida hal qiluv qarori chiqarish vaqtida sudtomonidan hal etiladigan masalalar Nikohdan sud tartibida ajratilayotganda er va xotin voyaga etmagan bolalari kim bilan yashashi, bolalarga va (yoki) mehnatga layoqatsiz, yordamga muhtoj er yoki xotinga ta’minot berish uchun mablag’ to’lash tartibi, bu mablag’ning miqdori yoxud er-xotinning umumiy mol-mulkini bo’lishga doir kelishuvni ko’rib chiqish uchun sudga taqdim qilishlari mumkin.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko’rsatilgan masalalar bo’yicha er va xotin o’rtasida kelishuv bo’lmagan taqdirda, shuningdek ushbu kelishuv bolalar yoki er-xotindan birining manfaatlariga zid ekanligi aniqlangan taqdirda sud:
nikohdan ajratilgandan keyin voyaga etmagan bolalar ota-onasining qaysi biri bilan yashashini aniqlashi;
voyaga etmagan bolalarga ta’minot berish uchun ota-onaning qaysi biridan va qancha miqdorda aliment undirilishini aniqlashi;
er va xotinning (ulardan birining) talabiga ko’ra ularning birgalikdagi mulki bo’lgan mol-mulkni bo’lishi;
er (xotin)dan ta’minot olishga haqli bo’lgan xotin (er)ning talabiga ko’ra ana shu ta’minot miqdorini belgilashi shart.
Mol-mulkni bo’lish uchinchi shaxslarning manfaatiga daxldor bo’lgan hollarda sud mol-mulkni bo’lish talabini alohida ish yuritish uchun ajratadi.
Nikohdan ajratish to’g’risidagi ish ko’rib chiqilayotganida to’yni o’tkazishga ketgan sarf-xarajatlarni undirish haqidagi talablar qanoatlantirilmaydi.
