Əhli Sünnə Vəl Cəmaat Sələfi Salihin Əqidəsi
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
İmam Nəvəvi - rahmətullahi aleyhi - Yəhyə İbn Şərəf İbn Murri Həsən İbn Hüseyin İbn Nizam ən- Nəvəvidir. Kunyəsi Əbu Zəkəriyyə Muhyiddindir. Nəvəvi Şamın şərq tərəfində Havran qəsəbəsində Nəva adlanan yerdə hicrətin 631-ci ili, Məhərrəm ayında dünyaya gəlmişdi. Hələ kiçik yaşlarında ikən Allah onun qəlbində din və elm sevgisini yerləşdirmiş, buna görə də Qurani Kərimi hifz etmişdi. Elm öyrənməkdə atasının böyük rolu olmuşdur. İmam Nəvəvi – rahmətullahi aleyhi – rəbbani bir alimdir. Dünya həyatında zahid, ağır, təvəzökar, heybətli bir kişi idi. Allaha itaətdə bir an belə haqq yoldan əyilməzdi, yaxşılığı əmr edib, pislikdən çəkindirərdi. Əmirlərə öyüd-nəsihət verib, Allahın yolunda qınayanın qınamasından qorxmazdı. İmam Nəvəvi hicrətin 676-cı ilində Rəcəb ayının 24-cü günü Nəvada vəfat etmişdi. Qəbri hələ də bilinməkdədir. Vəfat etdiyi vaxt yaşı 45-ə çatmışdı. Bu az bir ömür ərzində mübarək bir həyat sürmüş, ömrünü ibadət, itaət, öyrənmək və oyrətməklə keçirmişdi. Nəvəvi bilindiyinə görə evlənməmiş dünyasını dəyişmişdi. Çünkü çox kasıb idi. İmam Nəvəvi – rahmətullahi aleyhi – bu mübarək həyatında olduqca dəyərli əsərlər yazmışdı. Bu əsərləri oxuyan hər bir şəxs, bu alimin dahiliyinin vurğunu olur. Bizə gəlib çatan əsərlər arasında bunları qeyd etmək olar. 1. «Əl-Minhəc fi Şərhi Səhihi Muslim ibnul- Həccac». 2. «əd-Dəqaiq». 3. «Təhzibul Əsmai vəl Lüğət». 4. «Minhəcut Talibin». 5. «Bustanul Arifin». 6. «Riyadus Salihin min Kələmi Seyyidil Mursəlin». 7. «əl-Məqasid». (Tövhidə aid əsər). 8. «əl-Mənsurat». (Fiqh və Fətvalara aid). 9. «Muxtasarut Tibyən». 10. «Ravdatul Talibin». (Fiqhə aid əsər) və s. 176 Muhəmməd İbn Yəzid İbn Məcə - rahmətullahi aleyhi - Əbu Abdullah Məhəmməd İbn Yəzid İbn Məcə əl-Qəzvini. H. 207-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Sünən İbn Məcə əsərinin müəllifidir. H. 273,275-ci ilə Ramazan ayında dünyasını dəyişmişdir. Böyük alim Əbu Yəla əl-Xəlili – rahmətullahi aleyhi – demişdir: “Ibn Macə bütün alimlərə görə mötəbər, hamı tərəfindən qəbul edilən və hədis elmlərinə malik olan böyük alimdir”. Kitabın təhqiqçisi doktor Məhəmməd Fuad AbdulBaqi, bu kitabda 4341 hədis olduğunu deyir. Bu hədislərdən 3002-sini sünnəsinin əsas məxəzi olan digər beş kitabdan hər birində və yə bəzilərində mövcuddur. Yerdə qalan 1339 hədis isə bu beş kitabda yoxdur. Onları aşağıdakı qisimlərə bölmək olar: İshaq İbn İbrahim İbn Rahaveyh - rahmətullahi aleyhi - Əbu Yaqub İshaq İbn İbrahim ət-Təmim əl-Hənzəli əl-Mərvəzi. Hədis elmində hafizdir. H. 161, 166-cı ildə dünyaya gəlmişdir. Nisapurda yaşamış və şərqin böyük alimlərindən sayılmışdır. İmam Əhməd – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Mən İraqda İshaq ilə müqayisə ediləcək bir kimsə tanımıram». Əbu Zura ər-Razi – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «İshaqdan daha çox hədis bilən kimsə yoxdur». H. 238-ci il Şaban ayının 15 dünyasını dəyişmişdir. Əhməd İbn İbrahim Əl-İsmail - rahmətullahi aleyhi - Əbu Bəkr Əhməd İbn İbrahim İsmail İbn əl-Abbas əl-İsmail əl- Curcani. Öz dövrünün Şeyxulİslamı, hafiz. H. 277-ci ildə dünyaya gəlmişdir. H. 371-ci ilə Rəcəb ayında dünyasını dəyişmişdir. 177 Əhməd İbn Amr Əl-Bazzar - rahmətullahi aleyhi - Əbu Bəkr Əhməd İbn Amr Abd əl-Xaliq əl-Bəsri. Dövrünün alimi, hafiz, bir çox əsərlərin Musnəd əl-Kəbir, əl-İlyal müəllifi. Təbərani və s. kimi məşhur hədis alimlərindən dərs almışdır. H. 292-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. Abdullah İbn Ali İbn Əl-Carud - rahmətullahi aleyhi - Muhəmməd Abdullah İbn Ali İbn əl-Carud an-Nisapuri. Muntaqa fi əl-Əhkam əsərinin müəllifi. Məkkə yaxınlığında yaşamış və insanları Qurani Kərimin oxunuşunu öyrədərdi. Öz dövrünün dahilərindən sayılır. H. 307-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. Əl-Xaris İbn Əbu Usamə - rahmətullahi aleyhi - Əbu Məhamməd əl-Xaris İbn Əbu Usamə Məhəmməd Dəhir ət- Təmim əl-Bağdadi. H. 186-cı ildə dünyaya gəlmişdir. əl-Musnəd əsərinin müəllifidir. İbrahim əl-Hərbi və Əbu Xatim – rahmətullahi aleyhi – onu etibarlı, Daraqutni – rahmətullahi aleyhi – isə sadiq adlandırmışdır. H. 282-ci il Ərafə günü dünyasını dəyişmişdir. Əbu Abdullah Əl-Həkim - rahmətullahi aleyhi – Əbu Abdullah Muhəmməd İbn Abdullah İbn Hamuduveyh İbn Nuaym b. əl-Həkim, Əbu Abdullah b. əl-Bəyy əd-Dabbi ən- Nişapuri əş-Şafii. ən-Nisapuri əl-Həkim. Həmçinin İbn Bəyy adı ilə 178 də məşhurdur. H. 321-ci ildə Nisapurda dünyaya gəlmiş, əl- Mustədrək, Tarixi Nisapur əsərlərinin müəllifidir. 2000 minə yaxın alimdən dərs almışdır. Tələbələri Daraqutni, Əbu Yəla, Beyhəqi və s. məşhur alimlərdir. H. 405-ci il Səfər ayında dünyasını dəyişmişdir. Muhəmməd İbn Hibban - rahmətullahi aleyhi - Əbu Xatim İbn Muhəmməd İbn Hibban İbn Əhməd İbn Hibban əl-Busti. Sicistan yaxınlığında yerləşən (Əfqanıstandakı) Bust adlanan yerdəndir. H. 270 dən sonra dünyaya gəlmişdir. İbn Xuzeymə, İbn Quteybənin ən yaxşı tələbələrindəndir. Əsərləri “əs- Siqat”, “Musnədus Səhih alə Təqasim vəl Ənva”, “Ravdatul Uqala” və “Nuzhətul Fudala” kimi bir çox əsərləri vardır. H. 354-cü il 80 yaşında Səmərqənd şəhərində dünyasını dəyişmişdir. Muhəmməd İbn İshaq İbn Xuzeymə - rahmətullahi aleyhi - Muhəmməd İbn İshaq. Hafiz, Muhəddis, Şeyxulİslam. H. 223-ci ildə Nişapur şəhərində dünyaya gəlmişdir. Xorasanın ən məşhur alimlərindən sayılırdı. 140 yaxın əsərin müəllifidir. H. 311-ci ildə nişapur şəhərində dünyasını dəyişmişdir. İbn Əbu Heysəmə - rahmətullahi aleyhi - Əbu Bəkr Əhməd İbn Əbu Heysəmə Zuheyr İbn Hərb ən-Nəsai əl-Bağdadi. Hədis elmində məşhur hafizlərdəndir. Müəllimləri İmam Əhməd və Yəhyə İbn Məin – rahmətullahi aleyhi – kimi 179 dahilər olmuşlar. “Tarix əl-Kəbir” əsərinin müəllifidir. H. 289-cu ildə 94 yaşında dünyasını dəyişmişdir. Əli İbn Ömər Əd-Daraqutni - rahmətullahi aleyhi - Əbu əl-Həsən Əli İbn Ömər İbn Əhməd İbn Məhdi əl-Bağdadi. Bu ləqəbi Bağdad yaxınlığında yerləşən böyük bir bazarın adından götrülərək Dar əl-Qutn adlandırılmışdır. Hədisdə hafizdir. H. 306- ci ildə dünyaya gəlmişdir. “əs-Sifət”, “Əhədisu Sifət”, “Əhədisu Nuzul”, “Fadailus Səhabə”, “Nususul Mutəallika Bi Ruyətil Bərii Subhənəhu” əsərləri vardır. H. 385-ci ildə Zul Qədə ayının 8 dünyasını dəyişmişdir 250 . AbdurRahman İbn Mehdi - rahmətullahi aleyhi - AbdurRahman İbn Mehdi. H. 198-ci ildə vəfat emişdir. İmam Şəfii – rahmətullahi aleyhi – onun barəsində demişdir: “Dünyada onun bənzərini bilmirəm” Əli İbn əl-Mədini – rahmətullahi aleyhi – dedi ki: “İnsanlar içərisində hədisi ən yaxşı bilən AbdurRahman İbn Mehdidir”. Abdullah İbn ƏbdurRahman Əd-Darimi - rahmətullahi aleyhi - Muhəmməd Abdullah İbn ƏbdurRahman İbn əl-Fadl İbn Bəhram ət-Təmimi əd-Darimi əs-Səmərqəndi. Səmərqəndin Şeyxulİslamı, hafiz. H. 181-ci ildə dünyaya gəlmişdir. “əl-Musnəd əl-Ali” əsərinin müəllifidir. Tələbələri məşhur hədis alimləri 250 “Təzkiratul Huffaz” 3/396, “Tarixu Bağdadi” 2/243, “Tarihut Turas” 1/314. 180 Müslim, Əbu Davud, Tirmizi, Nəsaidir. H. 255-ci ildə dünyasını dəyişmişdir 251 . Əbu Davud Ət-Tayalisi - rahmətullahi aleyhi – Süleyman İbn Davud İbn əl-Carud əl-Farisi əl-Bəsri. əz- Zubeyrin nəslindəndir. Hədisdə hafizdir. 1000 yaxın alimdən dərs almışdır. H. 204-cü ildə 80 yaşında dünyasını dəyişmişdir. İbn Əbi Dünya - rahmətullahi aleyhi - Əbu Bəkr Abdullah İbn Muhəmməd İbn Ubeyd İbn Sufyan İbn Əbu əd-Dunyə əl-Qurayşi əl-Bağdadi. Bəni Umeyyə nəslindədndir. H. 208-ci ildə dünyaya gəlmiş və bir çox əsərlərin müəllifidir. H. 281-ci il Cumadaul Ula ayında dünyasını dəyişmişdir. Səid İbn Mənsur - rahmətullahi aleyhi - Səid İbn Mənsur İbn Şuba əl-Mərvəzi (və ya ət-Talikani) əl- Bəlxi. Sünən əsərinin müəllifidir. Məkkə yaxınlığında yaşamışdır. Hər İbn Kərmani deyir ki: «O, 10 min hədisi əzbərdən bizə demişdir». H. 227-ci ildə 90 yaşında dünyasını dəyişmişdir. Səid İbn Osman İbn Əs-Sakan - rahmətullahi aleyhi - 251 “Təhzibut Təhzib” 6/279. 181 Əbu Ali Səid İbn əs-Sakan əl-Bağdadi. Hədis alimlərindəndir. H. 294-cü ildə dünyaya gəlmişdir. H. 353-cü ildə dünyasını dəyişmişdir. İbn Əbi Şeybə - rahmətullahi aleyhi – Əbu Bəkr Abdullah İbn Muhəmməd İbn Əbu Şeybə İbrahim İbn Osman İbn Həvasi əl-Ənsi əl-Kufi. “əl-Musnəd”, “əl-Musənnəf” və s. əsərlərin müəllifidir. Tələbələri məşhur hədis alimləri Buxari, Əbu Zura ər-Razi, Müslim və Əbu Davud – Allah onlardan razı olsun - olmuşlar. H. 235-ci ildə Məhərrəm ayında dünyasını dəyişmişdir. Süleyman İbn Əhməd Ət-Təbərani - rahmətullahi aleyhi - Əbul Qasım Süleyman İbn Əhməd İbn Əyub İbn Mutayyir əl- Ləhmi ət-Təbərani. Hədis alimlərindəndir. H. 260-cı ildə Şamın yaxınlığında yerləşən Təbəriyə adlanan yerdə dünyaya gəlmişdir. 1000 yaxın alimdən dərs almış, şamda hədis toplamağa başlamış və bundan sonra 30 ilə yaxın elm öyrənmək üçün səfərlər etmişdir. Ən məşhur əsərlərindən “Mucəmul Kəbir”, “Mucəmul Ausat”, “Mucəmul Sağir”. H. 360-cı ildə Zul Qadə ayının 27 İsfəhan şəhərində dünyasını dəyişmişdir 252 . Əbu Bəkr Əhməd İbn Muhəmməd İbn Həni - rahmətullahi aleyhi - Əsrəm olaraq tannıq. İmam Əhmədin – rahmətullahi aleyhi – tələbələrindəndir. İmam Zəhəbi – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: 252 “Təzkiratu Huffaz” 3/786, İbn Kəir “əl-Bidayə” 11/148. 182 “Yazdığı kitablar onun Sünnəyə bağlılığına, elminin dərinliyinə dəlalət edir” 253 . Əhməd İbn Muhəmməd İbn Harun Əl-Həllal - rahmətullahi aleyhi - Əbu Bəkr Əhməd İbn Muhəmməd İbn Harun, Həllal olaraq məşhurdur. “Sünnət və Cəmii” kitablarının müəllifidir. H. 311-ci ildə vəfat etmişdir 254 . İbn Abdul Bərr - rahmətullahi aleyhi - Əbu Ömər Yusuf İbn Abdullah İbn Muhəmməd İbn Abdul Bərr İbn Əsım ən-Namari əl-Qurtubi. Məğribin hafizi, Şeyxulİslamı. H. 368-ci ildə Rəbiul Əvvəl ayında dünyaya gəlmişdir. “əl-İtisab” əsərinin müəllifidir. H. 463-cü ildə Rəbius Sani ayında dünyasını dəyişmişdir. Abdul Haqq İbn AbdurRahman - rahmətullahi aleyhi - Əbu Muhəmməd Abdul Haqq İbn Abdurrahman İbn Abdullah İbn Huseyn İbn Səid əl-Əzdi əl-İşbili. H. 510-cu ildə dünyaya gəlmiş İspaniyada Bidjiya adlanan yerdə yaşayırdı. Gözəl xatib və hafizdir. H. 581-ci ildə Rabius Sani ayında dünyasını dəyişmişdir. AbdurRazzaq İbn Humam - rahmətullahi aleyhi - 253 “Tabaqatul Şafiiyə” 2/302, “Miratul Cinan” 2/193. 254 “Tabaqatul Hənəbilə” 1/180, “Təhzibut Təhzib” 5/141-143. 183 AbdurRazzaq İbn Humam İbn Nəfi əl-Himyari əs-Sənani. Hədisdə hafizdir. Tələbələrindən İmam Əhməd, İshaq, Yəhyə İbn Main, əz-Zuhli. Ömrünün sonuna yaxın yaddaşını və görmə qabiliyyətini itirir. H. 211-ci ildə 85 yaşında dünyasını dəyişir. Abdullah İbn Adiyy - rahmətullahi aleyhi - Əbu Əhməd Abdullah İbn Adiyy əl-Curcani. İbn əl-Kisar adı ilə də məşhurdur. H. 279-cu ildə dünyaya gəlmiş, H. 365-ci il Cumədəl Axır ayında isə dünyasını dəyişmişdir. Muhəmməd İbn Amir Əl-Əqili - rahmətullahi aleyhi - Əbu Cəfər Muhəmməd İbn Amr İbn Musa İbn Həməd əl-Aqili. Hədis elmində hafizdir. “Duafa əl-Kəbir” ən məşhur əsərlərindəndir. Hicazda yaşamış H. 322-ci ildə isə dünyasını dəyişmişdir. Əbu Avanə - rahmətullahi aleyhi - Yaqub İbn İshaq İbn İbrahim İbn Zeyd ən-Nisapuri əl-İsfəhani. Məşhur muhəddis, hədis elmində hafiz, əl-Musnəd əs-Səhih əsərinin müəllifidir. H. 316-cı ildə İsfahanda dünyasını dəyişmişdir. İbn Əl-Kattan - rahmətullahi aleyhi - 184 Əbul Həsən Əli İbn Muhəmməd İbn Abdulməlik əl-Fasi. Hədisdə hafizdir. H. 562-ci ildə dünyaya gəlmişdir. H. 628-ci ildə Rəbiul Əvvəl ayında dünyasını dəyişmişdir. İbn Məndə - rahmətullahi aleyhi - Əbu Abdullah Muhəmməd İbn İshaq İbn Muhəmməd İbn Yəhyə İbn Məndə. Hədisdə hafizdir. H. 310-cu ildə dünyaya gəlmişdir. H. 395-ci ildə Zul Qədə ayında dünyasını dəyişmişdir. Əbu Nueym Əl-İsfəhani - rahmətullahi aleyhi - Əhməd İbn Abdullah İbn Əhməd İbn İshaq İbn Musa İbn Məhran əl-İsfəhani. H. 334-cü ildə Rəcəb ayında dünyaya gəlmişdir. Məşhur hədis alimlərindəndir. Bir çox əsərlərin müəllifidir. “Mustəxrəc alə Buxari”, “Mustəxrəc alə Muslim”, “Hilətul Auliya”, “Fadailus Sahabə”. H. 430-cu ildə Məhərrəm ayının 20 İsfəhanda dünyasını dəyişmişdir 255 . Abdullah İbn Muhəmməd Əbu Şeyx əl-İsfəhani – rahmətullahi aleyhi – Əbu Muhamməd Abdullah İbn Muhamməd, Əbu Şeyx əl- İsfəhani olarak bilinir. Hafız, imam, siqa, muhaddis və məşhur müfəssir. “əl-Izzə” kitabının ve başka eserlerin sahibi. H.369 yılında vefat etti 256 . Əhməd İbn Əli Əbu Yala 255 "Təzkiratul Huffaz” 3/1098, Şəzəratuz Zəhəb” 3/243-244. 256 “Vəfiyatul Ayan” 2/407, “Təzkiratul Huffaz” 3/912. 185 - rahmətullahi aleyhi - Əhməd İbn Əli İbn əl-Musənnə İbn Yəhyə İbn İsa İbn Hilal ət- Təmimi. Hədisdə hafizdir. H. 210-cu ildə Şəvval ayında dünyaya gəlmişdir. “Musnəd əl-Kəbir” əsərinin müəllifidir. əs-Səməni deyir ki, mən eşitdim necə ki, İsmail İbn Muhəmməd İbn əl-Fədl əl-Hafiz dedi: “Mən əl-Adani, əl-Məni kimi muhəddislərin hədis kitablarını oxudum. Bütün bu hədis kitabları çaylara bənzəyir. Əbu Yəlanın hədis kitabı isə dənizə bənzəyir hansı ki, bu çaylar ora tökülür». H. 307-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. İbn Həcər Əl-Əsqəlani - rahmətullahi aleyhi - Əhməd İbn Əli İbn Muhəmməd əl-Kinani əl-Əsqəlani Əbul Fadl Şihabiddin İbni Həcər əş-Şafii. H. 773/1372-ci ildə Misirdə Qahirə Şaban ayında dünyaya gəlmişdir. Ailəsi fələstinin Əsqəlan şəhərindəndir. 150 yaxın əsərin müəllifidir. Hədisdə hafizdir. H. 852/1449-ci ildə Zul Hiccə ayının 18 dünyasını dəyişir. Əsərlərindən “ət-Təqrib”, “Buluq əl-Məram min Aədillət əl- Əhkam”, “Təxric əl-Kəşşəf”, “Lisanul Mizan” və s. Ən məşhur və ona şöhrət gətirən əsəri isə “Fəthul əl-Bəri fi Şərh Səhih əl- Buxaridir”. Bu əsərə ön sözü H. 813-cü ildə vermişdir. Dörd ildən sonra isə bu əsəri yazmağa başlayır və H. 842-ci ildə 24 ilə bu əsəri bitirir. İbn Kəsir - rahmətullahi aleyhi - İmaməddin Əbul Fida İsmail İbn Ömər İbn Kəsir. Dəməşqdə, Bəsrənın kəndlərinin birində H. 701-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Görkəmli elm xadimləri olan əl-Qasım əl-Əsakir, Muhəmməd İbn Zirad, İbnur Radi, İbn Teymiyyə və s. dərs almışdır. Tələbələrindən 186 ən məşhuru İbn Həcərdir. Əsərləri “Təfsirul Quranil Azim”, “əl- Bidayə vən Nihayə fit Tarix”. Ömrünün sonlarına yaxın gözlərini itirmiş H. 774-cü ildə 74 yaşında Şamda dünyasını dəyişmişdir. İbni Rəcəb - rahmətullahi aleyhi - Zeynuddin Əbul Fərəc AbdurRahman İbn Şihabuddin Əhməd İbn Rəcəb əl-Hənbəli əl-Bağdadi. H. 736-cı ildə Rəbiul Əvvəl ayında Bağdadda dünyaya gəlmişdir. Əsərləri “Qavaidul Fiqhiyyə”, “Ulumul vəl Hikəm” və s. H. 795-ci il Rəcəb ayında Şamda dünyasını dəyişmişdir. İbnul Cövzi - rahmətullahi aleyhi - Əbu Fərəc Abdurrahman b. Əli. H. 511-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Əbu Bəkrin nəslindəndir. H. 597-ci ildə Bağdadda dünyasını dəyişmiş və Babu Hərb qəbristanlığında dəfn edilmişdir. İbn Qudamə - rahmətullahi aleyhi - Şeyx Allamə Muvaffəquddin Əbu Muhəmməd Abdullah İbn Əhməd İbn Muhəmməd İbn Qudamə İbn Miqdam İbn Nəsr İbn Abdullah əl-Məqdisi. H. 541/1146 dünyaya gəlmiş H. 620/1233 dünyasını dəyişmişdir. Əsərləri “əl-Muğni”, “əl-Kəfi”, “əl-Umda”, “Muxtəsər əl-Hidayə” və s. Əhməd İbn Əl-Huseyn Əl-Beyhəqi - rahmətullahi aleyhi - 187 Əbu Bəkr Əhməd İbn əl-Huseyn İbn Əli İbn Musa əl-Beyhəqi. İmam, Hafiz, Alləmə. İmam Zəhəbi – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Daha öncə bənzəri yazılmamış kitablar yazmışdır”. H. 374-cü ildə Şaban ayında Nisapur şəhəri yaxınlığında kiçik bir qəsəbədə dünyaya gəlmişdir. “Sünən əl-Kubra”, “Sünən əs-Suqra”, “Şuabul İman”, “əl-Mabsut”, “Tərğib vət Tərhib”, “əl-Əsmə vəs Sifət”, “Ərbəin əl-Kubra”, “Ərbəin əs-Suqra”, “Mənakib İmam Əhməd”, “Mənakib İmam Şafii” və s. əsərlərin müəllifidir. H. 458-ci il Cumadal Ula aytının 8 dünyasını dəyişmişdir. İbn Batta – rahmətullahi aleyhi - Əbu Abdillah Ubeydullah İbn Muhamməd əl-Əkbəri: İbn Batta olaraq tanınır. “İbanətul Kubra” və “İbanətus Suğra”-nın sahibidir. H. 387 ilində vəfat etmişdi 257 . Həsən İbn Mənsur əl-Lələkai – rahmətullahi aleyhi - Əbul Qasım Hibətullah İbn Həsən İbn Mənsur əl-Lələkai: İmam, hafız, fəqih və Bağdadın muhəddisi. H.418 yılında vefat etti 258 . İbn Həzm Əl-Əndəlusi - rahmətullahi aleyhi - Əli İbn Əhməd İbn Səid İbn Həzm İbn Ğalib İbn Saleh İbn Əbu Sufyan İbn Yəzid. H. 384-cü ildə dünyaya gəlmişdir. Atası Əndəlus dövlətində mühüm vəzifələrin birində çalışırdı. Özünün isə İran əsilli olduğu da söylənilir. Əməviləri sevər, sevməyənlərə isə nifrət 257 “Tarixul Bağdad” 14/70-71, Təzkiratul Huffaz”: 3/1083, “Tarixut Turas” 2/194. 258 “Təzkiratul Huffaz” 3/1031, “Lisanul Mizan” 5/70-71, “Tarixut Turas” 1/353. 188 edərdi. Ailəsi əməvilərə xidmət etmiş, bu nəsil İsapaniyaya getdikdə isə onlarla bərabər ora köç etmişdir. H. 456-cı ildə isə dünyasını dəyişmişdir. Muhəmməd İbn Həsən Əş-Şeybani - rahmətullahi aleyhi - Muhəmməd, kunyəsi Əbu Abdullah, atası Həsən İbn Faxaddır. Hənfi məzhəbinin üç imamından biri. Əbu Yusufla birlikdə onlara İmameyn deyilir. H. 132/749-cu ildə Vasitdə doğulmuş, Kufədə isə boya-başa çatmışdır. İlk dərslərini Əbu Hənifədən – rahmətullahi aleyhi - almış. Onun ölmündən sonra isə Əbu Yusufun – rahmətullahi aleyhi - yanında dərs almışdır. Bundan sonra elm almaq üçün bir çox yerlərə səyahətlər etmiş Şamda Əvzainin, Məkkədə Sufyan İbn Uyeynənin, Xorasanda Abdullah İbn Mubarəkdən dərs almışdır. Mədinə də isə üç ilə yaxın İmam Məlikdən dərs almışdır. Öz vətəninə döndükdə tələbələr hazırlamağa başladı. Tələbələrindən Əsəd İbn Furat, Əbu Hafs əl- Kəbir, Suleyman əl-Curcani, Əbu Ubeyd Qasım İbn Səllam, Yəhyə b. Əksəm, İsmail İbn Təvbə və s. Digər tələbəsi isə İmam Şafiidir. H. 189/805-ci ildə vəfat etmişdir. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|