Ekoturizim

Sizilkum rayoni cheksiz kumliklardan iborat bulsa-da, lekin boy usimlik va xayvonot olamiga ega. Jilolanib turadigan eol relyef shakllari - kum marzalari, dung kumliklar fakatgina shu yerga xos bulgan guzal tabiat manzaralariga ega. U "saxro kemasi" - tuyalarda ekskursiyalar uyushtirish ekzotik turizmni eslatadi. 1971 yilda tashkil etilgan va 10,3 ming ga maydonda joylashgan Kizilkum Davlat kurikxonasida tukay va chul landshaftiga xos bulgan usimlik va xayvonlar muxofaza etiladi. Ekoturistik obyektlardan biri bulgan kurikxonada buxoro buFusi (xongul), tu^iz, kirF0vul, echkemar, jayron, kum charxiloni,turkiston kobrasi va xattoki, Prjevalskiy otlari saklanadi. Kurkam tabiat urtasidagi ovullarda mexmon bulib, yulduzli osmon ostida kechani utkazish sayyoxlarga zavk baFishlaydi. Kizilkumda baxor oylarida kishilarga estetik zavk berib, xordik chikaradigan chiroyli gulli usimliklar - lola, chuchmoma, eremurus, boYFalcha, lolakizFaldok, boychechak kabilar uzgacha guzallik kasb etadi. Kizilkum rayoni yilning barcha fasllarida ajoyibdir. Tuyalar karvoni esa unga yana-daekzotik tus beradi xamda uning jozibadorligini orttiradi.

Nurota rayoni uzining ajoyib tabiat manzaralari, tarixiy arxitektura yodgorliklari bilan kishilarni maftun etadi. 1975 yilda tashkil etilgan va maydoni 17,8 ming ga bulgan Nurota tof yo^okzor-meva kurikxonasi mavjud. Bu kurikxonaga "Ekosan" xuzuridagi "Ekosantur" firmasi tomonidan kuplab marshrutlar uyushtirilgan. Okg^ning janubiy yon baFrida joylashgan, shamol ta’sirida tebranib turuvchi baxaybat xarsang toshli "Sanjigumon", "Koriz koldiklari" kabi tabiat yodgorliklari ekoturizmning muxim obyektlaridan bulib xisoblanadi.

Nurota tof oldida joylashgan "Chashma buloFi" kup asrlardan buyon Nurota shaxri va uning atrofidagi kishloklarni suv bilan ta’minlash bilan bir katorda diniy ziyoratgoxdir. Bulok yakinida “Chilistun” masjidi, madrasa, Abul Xasan Nuriy makbarasi va kal’asi joylashgan. Chashmadagi baliklar mukaddas xisoblanadi. Bulokdan taralayotgan nur inson nigoxini lol koldiradi.
KoratoF tizmasining janubiy yon baFrida "Sarmish darasi"dagi koyalarda ajdodlarimizning xayoti va madaniyatini aks ettiruvchi lavxalar, rasmlar ishlangan.
Janubiy Nurota tizmasida uzunligi 110 m, absolyut balandligi 1060
2
m, maydoni 163 m keladigan "Maydon karst Fori", Shimoliy Nurota tizmasidagi uzunligi 130 m, absolyut balandligi 1100 m, maydoni 70 m keladigan "Xonaixudo karst Fori"da speleoturizmni rivojlantirish mumkin. Bulardan tashkari, XI asrda bunyod etilgan va XVIII asr boshlarigacha turgan "Rabot Malik karvonsaroyi" sayyoxlarning tuxtash joyi, shuningdek savdogarlarning savdo kilish joyi bulgan. Rabot Malik yonida ming yillik tarixga ega bulgan madaniyat yodgorligi - sardoba mavjud. Yer ichiga 12 m. botirilgan sardobada butun yoz buyi muzdek va toza suv saklangan.

4.