«Elektr energetika» kafedrasi «tasdiqlayman» Magistratura bo’lim boshlig’i

Tasdiqlangan mavzu bo'yicha ilmiy - tadqiqot ishlarini bajarish
Har doim ham energetika sohasi eng muhim sohalardan biri bo`lib kelgan, chunki elektr energiyasisiz boshqa sohalarda hech qanday ishni amalga oshirib bo`lmaydi. Davlatimiz ham o`z navbatida bu sohaga e’tibor qaratib, bugungi kunda ko`plab islohotlarni amalga oshirmoqda. Yangi qurilayotgan va rekonstruksiya qilinayotgan elektr stansiyalari va podstansiyar bunga yaqol misol bo`la oladi. Muhtaram Prezidentimizning tashabbuslari bilan bu sohadagi ma`naviy va jismonan eskirgan qurilma va texnalogiyalar zamonaviylariga almashtirilmoqda. O`z navbatida tarmoq xavfsizligini taminlash va nonormal rejimlar unga zarar yetkazmasligi va ta`minot ishonchliligi ham muhim masalalardan biridir. Qisqa tutashuv jarayoni ham elektr tarmoqlari uchun xavfli hisoblanadi. Shunday ekan bu jarayonning kelib chiqish sabablari, uning zararli oqibatlari va undan himoyalanish yurtimizga iqtsodiy va ijtimoiy foyda keltiradi. Buni amalga oshirish uchun qisqa tutashuv jarayonini chuqurroq tahlil qilish va uning oqibalari va kelib chiqish sabablarini o`rganib chiqish zarur. Tadqiqotlar shuni ko`rsatadiki qisqa tutashuv jarayonidan mutlaqo qochishning iloji yo’q, chunki bunga havo namligi va boshqa shu kabi inson omilidan tashqari ta`sirlar bor. Ammo texnalogik va inson faktorini kamaytirish mumkin. Buning uchun transformatorlar va boshqa uskunalarni salt ishlashini oldini olish va boshqa shu kabi inson aralashuvi bilan hal qilish mumkin bo`lgan muammolar bor. Buning uchun zamonaviy himoya vosiyalari, mikroprotsessorlarni qo`llashimiz mumkin. Bularni avtomatik boshqarish tizimlarini qo`llash orqali hal qilishimiz mumkin.
Hozirgi paytda takomillashgan yarim o’tkazgichlaning ishlab chiqila boshlanishi va ular asosida o’zgatkichlar texnikasining rivojlanishi natijasida ishonchlilik darajasi yuqori bo’lgan chastota o’zgartkichlar tiristor va kuch tranzistorlari asosida yaratilmoqda. Tristorli yoki tranzistorli chastota o’zgartkichlar ikki guruhga bilvosita va bevosita chastota o’zgartkichlarga kiradi. Hozirgi paytda chastotaviy usul bilan rostlanadigan asinxron elektr yuritmalardan keng qo’llanilmoqda. Chunki bu yordamida tezlikni past tomonga xam yuqori tomonga xam o’zgartirish mumkin Bunda mexanik xarakteristikaning qattiqligi deyarli o’zgarmaydi

Chastota almashtirgich yoki chastota konvertori bu elektron yoki elektromexanik o'zgartiradigan qurilma o'zgaruvchan tok (AC) bittadan chastota ga o'zgaruvchan tok boshqa chastotali Qurilma shuningdek o'zgartirishi mumkin Kuchlanish, lekin agar shunday bo'lsa, bu uning asosiy maqsadiga ziddir, chunki o'zgaruvchan tokning voltaj konversiyasiga erishish chastotani o'zgartirishga qaraganda ancha osonroq.

Adabiyotlar

1. 
   ^ Paithankar, Y.G. & Bhide, S.R. (July 2013). Fundamentals of Power System Protection (2nd ed.). PHI Learning. p. 33. ISBN 978-81-203-4123-4.
   
2. 
   ^ Bakshi, U.A. & A.V. (2010). "Chapter 1". Protection of Power System. Technical Publications. p. 16. ISBN 978-81-8431-606-3.
   
3. 
   ^ Ram, Badri; Vishwakarma, D.N. (2007) [1994]. Power System Protection and Switchgear. New Delhi: Tata McGraw-Hill. p. 7. ISBN 9780074623503.
   
4. 
   ^ Jump up to: