Elektr ta‘minoti tizimida ishonchlilik nazariyasi aniqliklari va asosiy tushunchalari

ELEKTR TA‘MINOTI TIZIMIDA ISHONCHLILIK NAZARIYASI ANIQLIKLARI VA ASOSIY TUSHUNCHALARI

Respublikamizda iqtisodiy islohatlarni yanada chuqurlashtirish hamda bozor munosabatlarining rivojlanishida malakali energetik mutaxassisliklarini tayyorlashga zarurat katta.

Ushbu dastur elektr ta’minoti tizimlari va qurilmalari ishonchligining asosiy masalalarini o‘z ichiga qamrab olgan. Elektr ta’minoti tizimlari va ularning elementlarining ishonchlik masalalari elektrotexnik ob’ektni loyixalash, qurilish va ishlatish bosqichlarida ishonchlik ko‘rsatgichlarini aniqlash va optimallash masalalari bilan bog‘liq. Faning o‘qitilishidan maqsad – ishonchlilik nazariya soslari va ularni amaliyotda qo‘llashda elektr ta’minoti tizimlari EET tuzilishi va funksionallash ishonchligi taxlili bilan tanishtirish ko‘zda tutilgan. Bilim, malaka va ko‘nikmalarga ega bo‘lish uchun talabalar quydagilarni o‘zlashtirish lozim: elektr ta’minoti tizimlarining ishonchligi, ishonchlik darajasi, ishdan chiqish tushunchasi, extimollik hodisalar, ehtimollik kattaliklar, ehtimollik kattaliklarining sonli xaraktiristkalari, matematik statistika, ishonchlilikning ko‘rsatkichlari, elektr ta’minoti tizimining elementlarini ishdan chiqishi va ishonchlilik ko‘rsatkichlari, ishonchlikni oshirish usullari, ishonchlikni hisoblash usullari, ishonchlikni texnik-iqtisodiy tahlili, ishonchlikni ta’minlovchi vositalarga ega bo‘lishi kerak. Elektr ta’minoti ishonchligi fani asosiy elektr energetika fani xisoblanib 8- semestrlarda o‘qitiladi. Dasturni amalga oshirish o‘quv rejasida rejalashtirilgan matematik va tabiiy (oliy matematika, fizika, nazariy mexanika), umumkasbiy (mashina detallari: materiallar qarshiligi, mashina va mexanizimlar nazariyasi; metrologiya, standartlashtirish va sertifaktlash; energetika) (gidro va issiqlik qurilmalari) elektr energetika asoslari (elektr energiyani ishlab chiqarish, uzatish taqsimlash va ularning jarayonlarini avtomatlashtirish; o‘ta kuchlanish va izalatsiya; stansiya va padstansiyalarning elektr qismi; o‘tkinchi jarayonlar; elektr tarmoqlari va tizimlari: stansiya va rele himoyasi) va h.k. fanlardan еtarli bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishlik talab etiladi. Elektr ta’minoti sistemasi elementlarning xaraktiristkalarini bilish, almashtirish sxemalarini qurish, normal holatlarini hisoblash, taxlil qilish xamda ularning ishonchligini xisoblash zarurdir. Ushbu fan talabaga yuqoridagi vazifalarni bajarish uchun zaruriy bilimlarni beradi. Shuning uchun ushbu fan asosiy ixtisoslik fani xisoblanib, ishlab chiqarish texnalogik tizimining ajralmas bo‘g‘inidir. “Elektr ta’minotida ishonchlilik“ fani elektr ta’minot tizimining umumiy masalalarini ko‘rib chiqadi. Elektr energetika sanoat, transport, maishiy va qishloq xo‘jaligini rivojlantirish asosi hisoblanadi. Elektr energetika tizimi (EET) ni ishonchli ishlashi - iste’molchilarni ishonchli elektr energiya bilan ta’minlanishiga olib keladi. Elektr energetika tizimi generatorlar, transformatorlar, elektr uzatuv liniyalari va boshqa ko‘p elementlardan tashkil topgan. Tizimning barcha elementlari elektr energiyasini ishlab chiqarish va iste’mol qilish jarayoni bilan bog‘langan. Elektr energetikasini hozirgi sharoitda rivojlantirishda elektr ta’minoti tizimining ishonchlilik darajasini tanlash va unga baho berish juda zarur masalalardan biri hisoblanadi. I. Elektr energetika tizimining ishonchliligi. Umuman olganda ishonchlilik deb ob’ekt (uskunalar, tizim elementlari) ning berilgan funksiyalarni berilgan hajmda, berilgan vaqt mobaynida ko‘rilayotgan sharoitda bajarib o‘z ishlash holatini me’yoriy hujjatlarda ko‘rsatilgan oraliqda saqlab qolish qobiliyatiga aytiladi. Ma’lumki, elektr ta’minoti tizimining asosiy vazifasi barcha iste’molchilarni kerakli miqdorda sifatli elektr energiyasi bilan ta’minlashdan iborat. Shunga ko‘ra, elektr ta’minotini ishonchliligi iste’molchilarni GOST (davlatstandarti) va PUE (elektr usunalarni ishlatish qoidalari) da ko‘rsatilgan chastota va kuchlanishni og‘ishi oralig‘ida elektr energiya bilan ta’minlash, hamda inson hayotiga, atrof-muhitga xavf solmaslikdir. Elektr energetika va elektr ta’minoti tizimini ishonchliligi uning ayrim elementlari (generatsiya agregatlari, transformatorlar, elektr uzatuv liniyalari, kommutatsiya apparatlari, himoya va avtomatika qurilmalari va boshqalar) ni, sxemani (zaxiralash darajasi) va ish rejimini ishonchligi (statik va dinamik muvofiqlik zaxirasi) hamda tizimning yashovchanligi, ya’ni zanjirli xarakterdagi tizim shikastlanishlariga halokatsiz bardosh bera olishi yoki avtomatik chastotali yuksizlantirish (AChR) ga ulanmagan iste’molchilarni uzluksiz elektr energiya bilan ta’minlash orqali aniqlanadi. EET ni ishonchliligi quyidagilarga asosan aniqlanadi: 1) quvvatni generatsiya qilish tarkibiga; 2) asosiy elektr tarmoqlarini o‘tkazuvchanlik qobiliyati va sxemasiga; 3) elektr stansiyalarning sxemalariga; 4) EET da ishlatiladigan asosiy uskunalarning ishonchliligi va boshqa texnik xrakteristikalariga; 5) shikastlanishga qarshi va rejimli avtomatikani hisobga olgan boshqarish tizimini takomillashtirilganligiga; 6) EET ning generatsiya qiluvchi, tarmoq va boshqaruv qismlaridagi mavjud zaxiraga; 7) elektr stansiyalarning energetik resurslar bilan ta’minlanishiga; 8) uskunalarni sifatli ta’mirlash bilan birga ularni ishlatish darajasiga; 9) elektr va issiqlik iste’moli rejimiga; 10) EET ga tashqi ta’sir va boshqalarga. II. Elektr ta’minotini ishonchliligi. Elektr ta’minotini ishonchliligi deganda, elektr texnik uskunaning elektr tarmoq va energetika tizimi qismlarining normal holatda elektr iste’molchilarini kerakli miqdorda sifatli elektr energiya bilan uzluksiz ta’minlay olishi tushuniladi. Elektr ta’minotini ishonchliligi quyidagilarga asosan aniqlanadi: 1. qabul qilingan elektr ta’minoti sxemasiga; 2. ishlatilayotgan uskunalar va texnik jihozlarning ishonchliligiga; 3. ishlatilish darajasiga. Elektr ta’minotini ishonchliligi quyidagicha baholanadi: a) iste’molchilarni elektr energiya bilan ta’minlashda buzilishning o‘rtacha davomiyligi va tezligi bilan; b) shikastlanish zahirasining nisbiy miqdori bilan. Ushbu baholash EET ni rejalashtirishda, loyihalashda va ishlatilish jarayonida amalga oshiriladi. Hatto yuqori sifatli uskunalar avaylab ishlatilganda ham to‘satdan ro‘y beradigan ob’ektiv sabablarga ko‘ra ishlamay qolishi mumkin. Bunga sabab, ishlatish sharoitida uskunalar hisoblanmagan ta’sir ostida bo‘ladi, uni hisobi esa o‘zini oqlamaydigan katta zaxira talab qilardi. Elektr ta’minotini ishonchliligi tekshirish uchun quyidagi uchta masalani ko‘rib chiqamiz: 1. Ishlatilayotgan va qurilayotgan jihozlar yoki uskunalarni ishonchliligini baholash. 2. Jihoz va uskunalarni kerakli ishonchlilik bilan ta’minlash. 3. Elektr ta’minoti tizimsining ishonchlilik darajasini optimallashtirish va texnik qaror qabul qilish. Elektr energiyani ishlab chiqarish, uzatish va taqsimlashdagi xarajatlar bilan elektr energiyani еtkazib berolmaganlikdan kelib chiqadigan texnik – iqtisodiy natijalarning o‘zaro optimal bog‘liqligi elektr ta’minoti tizimsining ishonchliligini asosiy vazifalarini hal qilishda ko‘rib chiqiladi. Buning uchun elektr tizimlari va elektr iste’mol tugunlarini ishonchlilik ko‘rsatgichlarini oldindan aniq ko‘ra olish kerak. III. Elektr ta’minoti tizimining ishonchliligi xususiyatlari. Elektr ta’minoti tizimining ishonchliligi bir qator xususiyatlarni o‘z ichiga oladi. Bular – to‘xtamaslik, uzoq vaqtlilik, ta’mirlashga yaroqliligi, saqlanishlik, barqarorlik, rejimli boshqarish, hayotiylik va xavfsizlikdir. To‘xtamaslik – bu berilgan vaqt oralig‘ida ob’ektning uzluksiz ishlash qobiliyatini saqlab qolishligi. Elementni ishlash qobiliyati – bu texnik hujjatlarda keltirilgan parametrlarda unga berilgan funksiyalarni bajarishidir. Uzoq vaqtlilik – ob’ektni o‘z xizmat faoliyatini oxirgi holatigacha saqlab qolishi. Oxiri holat – bu ob’ektning ortiq (boshqa) ishlatib bo‘lmaydigan holati. Ta’mirlashga yaroqliligi – bu ob’ektni ishlamay qolishini aniqlash, ogohlantirish va texnik xizmat ko‘rsatish hamda ta’mirlash yo‘li bilan ishlash qobiliyatini tiklashdir. Saqlanishlik – ob’ektni ishlashini, uzoq vaqtlilik va ta’mirlashga yaroqliligini ko‘rsatuvchi qiymatlarni saqlash davomida va undan keyin yoki transportirovkadan so‘ng ushlab turish. Barqaror bo‘lishlik – aniq vaqt oralig‘ida tizimni barqarorligini doim saqlab qolishligi. Rejimli boshqarish – berilgan algoritmda tizimni ulash va ajratish hamda elementlarni ishlash tartibini o‘zgartirish, bu tizimni me’yoriy holatini ushlab turish uchun boshqarishga moslashtirish. Xavfsizlik nuqtai nazaridan, nosozliklarni tahlil qilishda tizimli yondashuv tizim qismlarining tizimning boshqa qismlari bilan qanday ishlashini ko'rishdir.
Tizim tahlili- har qanday ob'ektlarni alohida elementlar sifatida ko'rsatish va ushbu elementlarni tahlil qilish orqali o'rganish metodologiyasi; u qo'llaniladi:
Noaniqlik sharoitida muammoni aniqlash va aniq shakllantirish;
tadqiqot va rivojlanish strategiyasini tanlash;
Tizimlarni aniq belgilash (chegaralar, kirishlar, chiqishlar, ulanishlar), tizimni rivojlantirish va ishlash maqsadlarini aniqlash;Yangi yaratilgan tizimning funktsiyalari va tarkibini aniqlash.
Tizimlar murakkab ko'p bosqichli va ko'p komponentli shakllanishlardir. Adekvat ma'lumot berish va sabab-oqibat munosabatlarini aniqlash uchun tizimning elementlari ko'rsatilgan. Ushbu yondashuv tizimning xavfli va xavfli holatlarini aniq aniqlash imkonini beradi. Bu tizimlarning parchalanishi - ierarxiyaning bo'linishi va tizimni o'zaro bog'langan tarkibiy qismlarga (quyi tizimlar, elementlar) bo'linishi, ularni keyinchalik bir-biridan mustaqil ravishda o'rganish va mahalliy echimlarni muvofiqlashtirish bilan ta'minlanadi. Bu usul, mohiyatan, shartli ehtimollar va shartli taqsimotlar haqidagi teoremalar yordamida murakkab tizimlarni oddiy tizimlarga ajratishdir. Bunda avval oddiyroq quyi tizimlarning ishonchlilik ko'rsatkichlari hisoblab chiqiladi, so'ngra natijalar butun tizimning xususiyatlarini olish uchun guruhlanadi. Ko'rib chiqilgan usul ham davlat maydonini, ham tizim konfiguratsiyasini soddalashtirish uchun ishlatilishi mumkin. Usulning samaradorligi etakchi elementni tanlashga bog'liq, ya'ni. tizimni parchalashda ishlatiladigan element. Agar ushbu element muvaffaqiyatsiz tanlangan bo'lsa, yakuniy natijaning identifikatoriga qaramay, hisob-kitoblar ancha og'irroq bo'ladi. Nisbatan murakkab tizimlar bo'lsa, oddiy konfiguratsiyani yaratish uchun asosiy elementlarni to'g'ri tanlash qiyin vazifa bo'lishi mumkin.Murakkab tizimlarni ko'rib chiqishda yuzaga keladigan qiyinchiliklar transformatsiya usuli yordamida kamaytirilishi mumkin. U elementlarning ketma-ket va parallel ulanishi bilan tizimlarni ekvivalent sxemalarga aylantirish orqali ularni ketma-ket soddalashtirishdan iborat. Shunga o'xshash protsedura butun tizim bir yoki ikkita elementga qisqartirilgunga qadar amalga oshiriladi. Bunday holda, odatda, muvaffaqiyatsizliklarning mustaqilligi haqida taxmin qilinadi. Ushbu usulning asosiy afzalligi uning soddaligi va mavjudligidir, ammo asta-sekin nosozliklar mavjud bo'lganda qabul qilinishi mumkin emas.Tizim yoki uning elementlarining mumkin bo'lgan nosozliklarini tahlil qilish - keyingi darajadagi tuzilma elementlarining mumkin bo'lgan buzilishlarining o'rganilayotgan ob'ektning chiqish xususiyatlariga ta'sirini baholash va mumkin bo'lgan nosozliklar ro'yxatini aniqlash. Tizimning mumkin bo'lgan nosozliklari - bu keyingi darajadagi strukturaning tarkibiy elementlari ishdan chiqqan taqdirda tizim ish paytida kirishi mumkin bo'lgan holat. Mumkin bo'lgan nosozliklar to'plami mumkin bo'lgan nosozliklar ro'yxati deb ataladi.Mumkin bo'lgan nosozliklar tahlili ularning paydo bo'lishining mumkin bo'lgan sabablarini aniqlash, yuzaga kelish ehtimolini, yuzaga kelish vaqtini baholash, aniqlash va ro'yxatga olish usullarini tanlash, ayrim turdagi nosozliklarning oqibatlarini aniqlash va profilaktika choralarini ishlab chiqish uchun amalga oshiriladi. tizimlarni ishlatish va loyihalash bosqichlarida ishonchlilik va xavfsizlikni ta'minlash uchun nazorat va himoya choralari.
Tizimning murakkabligiga qarab, yuzaga kelishi mumkin bo'lgan nosozliklarni tahlil qilish turli xil ma'lumotlar manbalari - loyiha hujjatlari va ekspluatatsiya sxemalari, texnologik jarayon xaritalari, analog tizimlarni yaratish va ishlatish tajribasi, ish ketma-ketligi diagrammasi, o'lchovlarni statistik qayta ishlash natijalari yordamida amalga oshiriladi. kirish va chiqish parametrlari va boshqalar.
Mumkin bo'lgan nosozliklarni tahlil qilish quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi:
Tizimning ishlash jarayonini tahlil qilish va ishlash davrlari ro'yxatini tuzish;
Tizimni hisobga olish chegaralarini belgilash;
Tizimning tarkibiy qismlari (elementlari)ning o'zaro ta'siri va o'zaro ta'sirini hisobga olish;
Boshqariladigan parametrlar va boshqaruv tizimlarini tayinlash;
Muvaffaqiyatsizliklarning xarakterli belgilari va ularning belgilarini aniqlash;
Har bir operatsiya davri uchun mumkin bo'lgan nosozliklar ro'yxatini tuzish;
Mumkin bo'lgan nosozliklar ro'yxatidan har bir turdagi buzilishlarning ehtimollik va vaqtinchalik xususiyatlarini baholash;
Muvaffaqiyatsizlikning tanqidiyligini tahlil qilish va muvaffaqiyatsizliklarni ahamiyati bo'yicha tartiblash;Nosozliklarning mumkin bo'lgan oqibatlarini, ularni aniqlash va bartaraf etish imkoniyatini aniqlash (yoki xavf darajasini pasaytirish).
Tahlil quyidagi talablarga javob berishi kerak, ularning bajarilishi tadqiqot sifatini sezilarli darajada yaxshilaydi:Etarli darajada to'liqlik va batafsillik bilan bajarilgan;
Tizimda sodir bo'ladigan jarayonlarning jismoniy xususiyatini hisobga olish;
O'zaro nosozliklar, tizim elementlarining turli xil ishlash rejimlari, elementlar orasidagi mumkin bo'lgan nosozliklar (tizimlararo aloqalar va ulanishlarning nosozliklari) ta'sirini hisobga olish;
Tizim elementlarining parametrlarining izchilligini ta'minlash.
Tizimning ishlash jarayonini tahlil qilish mumkin bo'lgan nosozliklarni aniqlash uchun zarur ma'lumotlarni olish imkonini beradi. U quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
Tizimning maqsadini, ish sharoitlari va rejimlarining xususiyatlarini va bajarilishi kerak bo'lgan vazifalar ro'yxatini aniqlang;Asosiy, ta'minlovchi va yordamchi funktsiyalarni taqsimlash;Har bir aniqlangan funktsiya uchun statistik jihatdan mustaqil chiqish parametrlarining birma-bir guruhlari, har bir parametrning nominal va ruxsat etilgan maksimal qiymatlari aniqlanadi;Tizim elementlarining turlarini, ularning funktsional xususiyatlarini va ish paytida o'zaro ta'sir qilish xususiyatini, zaxira elementlarning mavjudligini aniqlash, o'xshashi bo'lmagan elementlarni aniqlash;
Ish sharoitlarini aniqlang (asosiy va zaxira ish rejimlari, o'zgartirilgan chiqish parametrlari bilan ishlash imkoniyati va boshqalar);
Har bir operatsiya davrining davomiyligini aniqlang.
Mumkin bo'lgan muvaffaqiyatsizliklar ro'yxatini tuzish. U eng mumkin bo'lgan va tanqidiy (eng og'ir oqibatlarga olib keladigan) nosozliklar mavjudligi bilan belgilanadigan etarlicha to'liqlikka ega bo'lishi kerak, ammo unga bog'liq nosozliklar kiritilganligi sababli ortiqcha bo'lishi mumkin emas. Xuddi shu sababga ko'ra yuzaga kelgan nosozliklar birlashtirilishi mumkin.
Ro'yxatdagi mumkin bo'lgan nosozliklarning umumiy soni har bir parametr uchun ruxsat etilgan maksimal qiymatlarni buzishning mumkin bo'lgan sonini hisobga olgan holda tizimning har bir funktsiyasi uchun shartli ravishda mustaqil ravishda ajratilgan barcha parametrlarning umumiy sonining yig'indisidir.
Ro'yxatni tuzishda mahsulotdan foydalanish shartlariga cheklovlar ham tahlil qilinadi, ularning buzilishi mumkin bo'lgan nosozliklar deb hisoblanadi. Bundan tashqari, ro'yxat sabablarni tahlil qilish, yuzaga kelish ehtimolini baholash, nosozliklar va ularning oqibatlarini aniqlash imkoniyatlarini aniqlaydi. Mumkin bo'lgan nosozliklar ro'yxati va ularning sabablari hisobot shaklida tuziladi.
Xavfli holatlar va nosozliklarni tahlil qilishda tizim chegaralarini belgilashning uslubiy asoslari quyidagilardan iborat. Tahlilning dastlabki bosqichida faqat asosiy, eng ehtimoliy yoki tanqidiy hodisalarni hisobga olish kerak. Ushbu hodisalarni aniqlash uchun tanqidiylik tahlilidan foydalanish mumkin. Tadqiqot ishi (ekspertiza) davom etar ekan, siz ko'proq va ko'proq kam uchraydigan yoki kamroq ehtimoliy hodisalarni kiritishingiz yoki ularni hisobga olmaslikni tanlashingiz mumkin.
Asosan, atrof-muhit - bu tizim joylashgan butun dunyo. Shunday qilib, ko'zlangan maqsaddan chetga chiqmaslik uchun hodisa yoki muvaffaqiyatsizlik daraxti yordamida tadqiqot o'tkazishda atrof-muhitning ta'siri uchun oqilona chegaralarni belgilash kerak, chunki bu ikki yondashuv dastlabki rivojlanishning batafsil rivojlanishini ta'minlaydi. tizimdagi favqulodda hodisalar va uning muhiti.Tizimning chegaralarini belgilashda elementlarning dastlabki holatlarini diqqat bilan o'rnatish kerak. Bir nechta ish holatiga ega bo'lgan barcha elementlar turli xil boshlang'ich sharoitlarni yaratadi. Misol uchun, tankdagi suyuqlikning dastlabki miqdori tartibga solinishi mumkin. "Tank to'la" hodisasi bir boshlang'ich holatga aylanadi va "tank bo'sh" hodisasi boshqa holatga aylanadi. Bundan tashqari, ish vaqti oralig'ini to'g'ri belgilash kerak: masalan, ishga tushirish va to'xtatish sharoitlari barqaror ish sharoitidan farq qiladigan boshqa turdagi xavfli sharoitlar yaratishi mumkin.
Tizim haqida etarli ma'lumot to'plangandan so'ng, jarayonni ishlab chiqish variantlari (stsenariylari) tavsifi yozilishi va yakuniy hodisalarni aniqlash mumkin. Keyin har bir yakuniy hodisaga olib keladigan sabab-oqibat munosabatlari o'rnatiladi, masalan, xato daraxti yordamida.Odatda, tizim barcha funktsional (yoki nedensel) munosabatlar va elementlarni ko'rsatadigan blok diagramma sifatida tasvirlangan. Uni qurishda tizimning jismoniy chegaralari bilan chalkashtirmaslik kerak bo'lgan chegara shartlarini to'g'ri belgilash juda muhim rol o'ynaydi.Chegaraviy shartlarga qo'yiladigan asosiy talablardan biri bu oxirgi (bosh) nomaqbul hodisani belgilash bo'lib, uni belgilash alohida e'tibor talab qiladi, chunki asosiy muvaffaqiyatsizlikka kelsak, tahlil o'tkaziladi. Bundan tashqari, olib borilayotgan tahlil barcha manfaatdor tomonlarga tushunarli bo'lishi uchun tadqiqotchi tizimni aniqlash va tadqiqot tartibini tuzishda qilingan barcha taxminlarni sanab o'tishi kerak.
Odatda, har bir tizim uchun yakuniy (xavfli) hodisani rivojlantirish uchun bir nechta marshrutlar quriladi. Keyinchalik, ular ulanishi mumkin, ammo tahlil bosqichida ular alohida ko'rib chiqiladi. Xuddi shunday, agar tizim turli rejimlarda ishlayotgan bo'lsa, unda har bir rejim uchun xavfli holatlarning rivojlanishini tahlil qilish kerak bo'lishi mumkin.
Tizim elementlari va topografiyasining o'zaro bog'liqligi. Tizim ma'lum bir muhitda bo'lgan va tashqi ta'sirga duchor bo'lgan uskunalar, materiallar, korxona xodimlari kabi elementlardan iborat (bu elementlar tizimning eng kichik elementlari bo'lishi shart emas; ular bloklar yoki butun quyi tizimlar bo'lishi mumkin). ta'sir qiladi.
Xavfli holatlar tizimdagi nosozliklarga olib keladigan bir yoki bir nechta elementlardan kelib chiqadi. Atrof-muhit, xodimlar, qarish tizimga faqat uning elementlari orqali ta'sir qilishi mumkin (5.1.1.-rasm).
Tizimning har bir elementi boshqa elementlar bilan o'ziga xos tarzda bog'langan va bir xil elementlar turli tizimlarda har xil xususiyatlarga ega bo'lishi mumkin. Shuning uchun tizimning aloqalari va topografiyasini aniqlashtirish kerak. Aloqalar va topografiya, masalan, zavodning quvur tizimi, elektr zanjirlari, mexanik ulanishlar, axborot oqimlari va elementlarning jismoniy joylashishini o'rganish orqali aniqlanadi. Bu munosabatlar eng yaxshi turli tizim diagrammalari sifatida ifodalanishi mumkin; ushbu ishda foydali bo'lgan tizimning texnik tavsiflari, texnologik oqim xaritalari va boshqalar.
Guruch. 5.1.1. Elementlarning ta'siri va munosabatlari
Masalan, valfning tez yopilishidan kelib chiqadigan va o'z navbatida gardish ulanishining mahkamligini yo'qotishiga olib keladigan suv bolg'asi quvurlar sxemasini o'rganish orqali aniqlanadi. Yong'in sodir bo'lganda ikkita joylashgan konteynerning o'zaro ta'siri mumkin. Boshqa sabablarga ko'ra tizim elementlarining holatidagi mumkin bo'lgan o'zgarishlar ham texnik tavsiflarga yoki mantiqiy o'tish xaritalariga kiritilishi kerak.
Tayyorgarlik davrida ishlash. Tayyorgarlik ishlarining miqdori tizimning murakkabligi bilan belgilanadi. Ish to'rtta asosiy bosqichdan iborat:
Ma'lumotlarni qabul qilish;
Ma'lumotlarni qayta ishlash;
Tadqiqotlar ketma-ketligini rejalashtirish;
Munozaralarni tashkil etish.
Qoida tariqasida, ma'lumotlarga turli xil chizmalar va diagrammalar (chiziqli diagrammalar, texnologik xaritalar, o'simliklarni joylashtirish sxemalari va boshqalar), foydalanish ko'rsatmalari, qurilmalarning ishlashini ketma-ket nazorat qilish sxemalari, mantiqiy diagrammalar, kompyuter dasturlari, ba'zan hatto ishlab chiqaruvchilarning ko'rsatmalari ham mavjud. va uskunalarni ishlatish qoidalari uchun yetkazib beruvchilar.
Ushbu ma'lumotlar tadqiqot uchun mos ekanligiga ishonch hosil qilish va ulardagi har qanday nomuvofiqlik va noaniqliklarni aniqlash uchun tekshirilishi kerak. Ma'lumotlarni qayta ishlash va o'rganish ketma-ketligini rejalashtirish uchun zarur bo'lgan ish hajmi tizim turiga bog'liq.
Guruh rahbari tadqiqot o'tkazish rejasini ishlab chiqadi va xavflarni aniqlash bo'yicha ishni boshlashdan oldin guruh a'zolari bilan metod va o'rganish rejasini muhokama qiladi.
Ishonchlilik nazariyasida qo'llaniladigan atamalar va ta'riflar GOST 27.002-89 "Muhandislikdagi ishonchlilik" bilan tartibga solinadi. Asosiy tushunchalar. Shartlar va ta'riflar".
2.1.1 Asosiy tushunchalar
Ob'ektning ishonchliligi quyidagi asosiy xususiyatlar bilan tavsiflanadi davlatlar va voqealar .
xizmat ko'rsatish qobiliyati- me'yoriy-texnik hujjatlarda (NTD) belgilangan barcha talablarga javob beradigan ob'ektning holati.