Elektronika asoslari” Reja: Kirish

'' Elektronika asoslari”

Reja:

1. 
   Kirish.
   
2. 
   Asosiy qism.
   
   1. 
      Elektronikada asos bo‘lgan manbalar.
      
   2. 
      Elektronlarni elektr maydonidagi harakati.
      
   3. 
      Elektronlarni magnit maydonidagi harakati.
      
3. 
   Xulosa.
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar.
   

Elektronikada asos bo‘lgan manbalar.
Elektronikaning paydo bo‘lishiga, rivojlanishiga, taraqqiy etishiga dastlabki yaratilgan, elektron vakuumli, shisha balonli lampalar asos bo‘lib xizmat qiladi. Elektron vakuumli lampalarning tuzilishi va ishlash prinsipini, termoelektron emissiya hodisasi bilan tushuntirsa, aniqlik kiritsa yaxshi bo’ladi. Bu elektrofizik jarayonni qoidasi quyidagicha izohlanadi:
Qoida: - Termoelektron emissiya hodisasi deb, havosiz muhitda (vakuumda) "seziy" oilasiga yaqin bo‘lgan metallar sirti qizdirilsa elektron uchib chiqarish qobiliyatini namoyon qiladi. Shunday metallarni elektron oqimi chiqarish hodisasi elektronika yaratilishiga dastlabki qadam bo‘ldi. Bu olamshumul kashfiyot T.Edison tomonidan 1833 yilda Amerika qit’asida yaratildi.
Ayrim metallarni elektron oqimi chiqarish qobiliyatiga qo‘yidagicha fizik ta’rif berilgan:
Har qanday metall elektr tokini yaxshi o‘tkazadi, bu metall kristall panjaralarini joylashuv holati va atomlari bilan bog‘liqdir. Kristall qattiq jismlarning atom va molekulalari davriy takrorlanib turuvchi tartibda joylashgan bo‘lib, ular muntazam geometrik shakl hosil qilib turadi. Metallar (xaqiqiy elektr tokini yig‘uvchilari) kristall strukturasidagi atomlarni bir – biriga nisbatan ma’lum holatda turishga majbur qiluvchi bog‘lanish kuchining harakteriga qarab kristall qattiq jismlar qo‘yidagi bog‘lanishlar turiga bo‘linadi.
Bir metall atomidan, ikkinchi metall atomiga erkin qilib yuradigan elektronlar bo‘ladi. Ana shu metallarni birini olib, ularga "o‘tkazgich" deb qarab, har xil ishorali qutbli zaryadlar ya’ni q- (katod) va q+ (anod) oralig‘ida joylashtirib kechayotgan jarayonni ko‘zatsak undan tartibli harakatlanayotgan elektronlar oqayotganini ko‘zatamiz, bu elektr toki paydo bo‘lgani bilan izohlanadi. Agar elektr tokini yo‘liga maxsus metall xususiyati yo‘q bo‘lgan kichik to‘siq joylashtirsak, elektronlar oqimi tuxtaydi, tok yo‘qoladi. Elektron "havoli" muhitda xech qachon harakatga kelmaydi. Chunki havo eng yaxshi "dielektrikdir".