Elektrotehnika va elektronika

2.7. R, L va C elementlari elementlari parallel ulangan o’zgaruvchan tok zanjirlarini 
hisoblash. Kuchlanishlar, qarshiliklar va quvvatlar uchburchaklari. 
 
Parallel ulangan qarshiliklar.
2.15-rasmda o’zgaruvchan tok zanjiriga paralel ulangan aktiv 
R
, 
induktiv 
X
L
va sig’im 
X
c
qarshiliklar tasvirlangan.
2.15-rasm. Aktiv 
R
, induktiv 
X
L
va sig’im 
X
c
qarshiliklar parallel ulangan sinusoidal tok zanjiri. 
Aktiv 
R
, induktiv 
X
L
va sig’im 
X
c
qarshiliklar sinusoidal kuchlanish manbaiga parallel ulanganda 
o’tkazuvchanlik, tok va kuchlanishlarning o’zaqro munosabatlarini aniqlash uchun vektor diagrammalardan 
foydalanamiz. Diagramma kuchlanish vektorini qurishdan boshlanadi (2.16 – rasm).
Induktiv 
b
L
va 
b
c
sig‘im o‘tkazuvchanliklarning bir – biridan miqdoriy farqiga, yoki tengligiga ko’ra 
elektr zanjirlari uch xil tavsifli bo‘lishi mumkin:

---

44 
4.
(
b
L 
<
b
c
) va (
I
L 
< 
I
C
) bo‘lganda 
φ
 < 0
ga teng bo‘lib, zanjir aktiv sig‘imiy xarakterga 
ega bo‘ladi (2.16 – rasm, b); 
5.
(
b
L 
>
b
c
) va (
I
L 
> 
I
C
) bo‘lganda 
φ
> 0
ga teng bo‘lib, zanjir aktiv induktiv 
xarakterga ega bo‘ladi (2.16 – rasm,c); 
6.
(