32. XIX əsrdə yaĢamıĢ məĢhur ĢərqĢünas, Ġsveç alimi Adam Mets özünün «Müsəlman renessansı» əsərində («Elm» nəĢriyyatı, Moskva, 1973, səh.144) yazır: «Ermənilər ağ qulların içərisində, zəncilər isə qara qulların içində
ən pisidir. Çox yaramaz ayaqları olur və utanmaq bilmirlər. Oğurluq etmək
peĢələridi. Bunlarda yazığı gəlmə hissi müĢahidə olunmur. Onların naturası və dili
kobuddur. Əgər erməni qulunu bircə saat iĢsiz qoysan, onun naturası elədir ki, o
saat bir ziyan vurmaq haqqında düĢünəcək. O, həmiĢə dəyənək və qorxu altında
yaxĢı iĢləyir. Əgər görsən ki, o, tənbəllik eləyir, bil ki zəifliyə görə yox,
55
ona ləzzət verdiyinə görə iĢləmir. Dərhal onu öz iĢini yerinə yetirməyə məcbur
etmək lazımdır»;
